به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ از مشهد مقدس، استاد شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی از مفاخر و فرزانگان حوزه علمیه خراسان روز پنجشنبه جان به جان آفرین سپرد و از ارض طوس به سوی دیار باقی رهسپار شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی در سال ۱۳۲۱ در نیشابور متولد شد. وی در سال ۱۳۳۵ برای تحصیل علوم دینی وارد مدرسه علمیه گلشن نیشابور شد و یک سال بعد برای ادامه تحصیل به مشهد عزیمت کرد.
او در حوزه علمیه مشهد، از محضر بزرگان حوزه خراسان چون آیات حاج شیخ مسلم غرویان، حاج شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری، شهید سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد، حاج شیخ کاظم مدیر شانه‌چی، حاج شیخ محمد واعظ‌زاده خراسانی، حاج شیخ حسنعلی مروارید، حاج میرزا جواد آقا تهرانی، حاج شیخ مجتبی قروینی، حاج سید محمدهادی میلانی، حاجی سید عبدالله شیرازی، حاج سید ابراهیم علم‌الهدی و حاج شیخ حسین وحید خراسانی بهره برد و از خرمن دانش و تقوای ایشان توشه گرفت.
حجت‌الاسلام و المسلمین شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی موفق به اخذ اجازۀ کتبی نقل حدیث از بزرگان از جمله مرحوم آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی شد و همچنین از برخی مراجع، اجازۀ تصدی امور حسبیه دریافت کرد. وی در سال ۱۳۴۴ گواهینامۀ مدرسی علوم منقول از تهران را اخذ نمود و در سال ۱۳۵۲ مدرک کارشناسی فقه و مبانی حقوق اسلامی را از دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی مشهد دریافت کرد.
اهتمام به تدریس و تحقیق مستمر علوم اسلامی به ویژه علوم قرآن و حدیث و معارف اهل‌بیت(ع) از صفات شخصیت علمی ایشان بود. او در عین پایبندی به سنت‌های اصیل حوزه‌های علمیه، بنیانگذار تدریس کتب نوآمد در حوزه علمیه مشهد شد و برخی آثار را برای نخستین بار تدریس و ترویج نمود و به رشد و جهش علمی طلاب کمک شایانی نمود.
در دهه شصت شمسی توسط تولیت اسبق حرم مطهر رضوی مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی به ریاست بنیاد تازه تأسیس پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی منصوب شد و اداره آن را به مدت حدود سه دهه برعهده داشت که فصل دیگری از خدمات درخشان آن مرحوم در این مرحله رقم خورد و منشاء آثار و تحقیقات کم‌نظیری گردید که برخی در جهان اسلام مطرح گردید. در دوره ریاست بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، این مرکز علمی در جوار حرم امام رضا(ع) تبدیل به یک قطب علمی در جهان اسلام و تشیع گردید و با گردآوردن محققان صاحب نام خراسان و ایران، آثار ماندگاری را به کتابخانه ایران و اسلام تقدیم نمود.
مرکزیت و اعتلای بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در دوران مدیریت مرحوح حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر الهی خراسانی موجب گردید تا موقعیتی برجسته فراتر از سطح محلی و ملی پیدا کند و کانونی برای رفت و آمد چهره‌های نامدار جهان اسلام گردد. تجربه‌ای که بعد از پایان ریاست آن مرحوم بر بنیاد پژوهش‌ها در آن سطح تکرار نشد.
برگزاری کنگره‌های بین‌المللی با حضور مفاخر اندیشه از ایران و جهان اسلام در دوره خدمت علمی مرحوم الهی خراسانی با کمک و راهبری بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، از رویدادهای ماندگار علمی و فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی به شمار می‌رود که ستارگان علم و ادب حوزه و دانشگاه از ایران و خارج از کشور در آن آثار ژرفی به رشته تحریر درآوردند که اکنون از منابع تحقیقات در حوزه خود هستند. کنگره جهانی حضرت رضا(ع) و کنگره بین‌المللی کتاب و کتابخانه در تمدن اسلامی از جمله این رخدادهای مهم به شمار می‌روند که مرحوم الهی خراسانی در برگزاری آنها نقش مؤثری ایفاء نمود.
در حالی که تلاش برای توسعه ارتباطات بین‌المللی و دستیابی به موقعیتی الهام بخش در جهان اسلام توسط مراکز علمی و پژوهشی و فرهنگی در کشور همواره مورد تأکید قرار می‌گیرد اما مؤسساتی اندکی وجود دارند که توانسته باشند توجه محافل علمی و نخبگان جوامع اسلامی را به خود معطوف سازند اما مرحوم الهی خراسانی توانست در دوران مدیریت خود، بنیاد پژوهشهای اسلامی را به یک مرکز تراز در جهان تشیع و اسلام تبدیل نماید و آثار مکتب اهل‌بیت(ع) را به شیوه‌ای قابل عرضه برای دیگر مذاهب اسلامی منتشر کرد به گونه‌ای که نخبگان و مفاخر مسلمان غیرایرانی با حضور در این بنیاد به خوبی به فعالیت آن ارتباط گرفته و آن را درک می‌کردند.
حضور «فؤاد سزگین» تراث پژوه شهیر جهان اسلام در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی و ملاقات با مرحوم الهی خراسانی در سال ۱۳۶۵ نمونه‌ای از چنین ارتباطاتی است. او به مرحوم الهی خراسانی پیشنهاد داد تا با مشارکت و همکاری ایران حرکت معرفی آثار و تألیفات تمدنی مسلمانان در علوم گوناگون به اروپا و غرب توسعه یابد. او که خود سرپرستی «انستیتو تاریخ علوم اسلامی عربی» در فرانکفورت آلمان را بر عهده داشت اظهار می‌دارد که برای تأسیس این مؤسسه به کشورهای مختلف اسلامی سفر کرده است تا بتواند با جلب حمایت مقامات آنها بنیادی بر اساس مشارکت وقف و حضور نمایندگان و پژوهشگرانی از بلاد مهم اسلامی برپا کند.
مرحوم شیخ علی اکبر الهی خراسانی موفق شد مقالاتی و کتاب‌های متعددی را به رشته تحریر درآورد که بخش قابل توجهی از آنها در شماری از کنگره‌ها و سمینارهای علمی داخلی و بین‌المللی ارائه گردید و تحقیق و تصحیح کتاب گرانسنگ سفینة البحار اثر محدث قمی به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.
از جمله آثار مرحوم الهی خراسانی که شخصیت و نگاه بین‌المللی و اهتمام جهان اسلامی او را آشکار می‌سازد می‌توان به مقالات و سخنرانی‌های ارائه شده در همایش بزرگداشت سعدی در هندوستان، کنگرۀ شریف رضی، کنگرۀ هزاره شیخ مفید، کنفرانس بین‌المللی اندیشه اسلامی، کنگرۀ جهانی امام جعفر صادق علیه‌السلام در دمشق، کنگرۀ نهج‌البلاغه، گردهمآیی‌های مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مجمع بررسی‌های اقتصاد اسلامی اشاره کرد. بخشی از آثار و مقالات مرحوم حجت‌اسلام و المسلمین شیخ علی اکبر الهی خراسانی به شرح زیر است:
کتابنامۀ امام رضا علیه‌السلام، کنگرۀ جهانی امام رضا (ع)، ۱۳۶۳
المسائل العکبریة، شیخ مفید (تصحیح و تحقیق)، کنگرۀ هزارۀ شیخ مفید، ۱۳۷۱؛ دارالمفید، بیروت ۱۳۷۳ مکانة السنة المطهرة فی التشریع الاسلامی، مجلۀ الارشاد، شماره‌های ۱ تا ۶، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ ق
حجة‌الحق شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری، ویژگی‌ها و خاطرات، مجلۀ کیهان فرهنگی، شماره ۹، آذر ۱۳۶۳ یادنامۀ ادیب نیشابوری، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل کانادا، ۱۳۶۵
شناخت و پرورش تحقیق در نهج‌البلاغه، کنگرۀ نهج‌البلاغه، ۱۳۷۱
مقدمه‌ای بر ترجمۀ امالی شیخ مفید، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۶۴
رسالۀ اسرارالوحی (تصحیح و تحقیق)، مجموعه رساله‌های فارسی (۱)، بنیاد پژوهشهای اسلامی
بحثی دربارۀ بسم‌الله، مجلۀ مشکوه، شمارۀ ۲۱، زمستان ۱۳۶۷
بحث حول آیۀ البسملة، مجلۀ الثقافة الاسلامیه، شمارۀ ۳۶، دمشق، رمضان و شوال ۱۴۱۱
آن عبد صالح خدا (شرح حال مرحوم آیت‌الله حاج میرزا جواد آقا تهرانی)، مجلۀ مشکوه، شماره‌های ۳۶ و ۳۷، پاییز و زمستان ۱۳۷۱
منتهی المطلب، تألیف علامه حلّی (اشراف بر تصحیح و تحقیق)
الدروس الشرعیه، تألیف شهید ثانی (اشراف بر تصحیح و تحقیق)، بنیاد پژوهشهای اسلامی
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸