بازار؛ گروه بین الملل: رهبران پکن و واشنگتن معتقدند هر کشوری که در حوزه هوش مصنوعی به تسلط برسد، از مزیت اقتصادی، استراتژیک و نظامی قاطعی برخوردار خواهد بود. اگر یک ایده مشترک بین رهبران هر دو کشور وجود داشته باشد، این است که آنها نمی‌توانند «مسابقه هوش مصنوعی» را به دیگری ببازند، حتی اگر وضوح بسیار کمی در مورد خط پایان یا آنچه که نشان دهنده آن است، وجود داشته باشد.
با توجه به اینکه هم چین و هم ایالات متحده آمریکا در حال جلب توجه آسیای جنوب شرقی هستند، کشورهای منطقه باید ماهرانه حرکت کنند تا از گرفتار شدن انحصاری در سیستم‌های فناوری هر یک از آنها جلوگیری کنند. به طور خلاصه، ضرب المثل مکرر آسیای جنوب شرقی - که نمی‌خواهد بین پکن و واشنگتن «یک طرف را انتخاب» کند - اکنون به حوزه هوش مصنوعی منتقل شده است.
استراتژی‌های مختلف
استراتژی آمریکا بر این اساس بنا شده است که هر کسی که بزرگترین اکوسیستم هوش مصنوعی را داشته باشد، استانداردهای جهانی هوش مصنوعی را تعیین خواهد کرد و از مزایای اقتصادی و نظامی گسترده‌ای بهره‌مند خواهد شد. بنابراین، سیاست‌گذاران آمریکایی مصمم به اجتناب و حذف موانع نظارتی هستند.
این امر باعث افزایش سریع قدرت محاسباتی و جلوگیری از ربودن گوی سبقت از شرکت‌های فناوری پیشرو آمریکا در نوآوری و تعیین استاندارد توسط چین خواهد شد. «جی. دی. ونس»، معاون رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که آینده هوش مصنوعی با سخت‌گیری در مورد ایمنی به دست نخواهد آمد بلکه با ساختن به دست خواهد آمد.
با این رویکرد، طرح اقدام هوش مصنوعی، ایالات متحده آمریکا را به صدور کل مجموعه فناوری هوش مصنوعی خود - سخت‌افزار، مدل‌ها، نرم‌افزار، برنامه‌ها و استانداردها - به همه کشورهایی که مایل به پیوستن به اتحاد هوش مصنوعی آمریکا هستند، هدایت می‌کند. آنچه ناگفته مانده این است که بسیاری از بخش‌های «مجموعه فناوری هوش مصنوعی ایالات متحده» از تایوان، کره جنوبی، ژاپن و چین تأمین می‌شود. بنابراین، این تفکر ادامه می‌دهد که ایالات متحده از طریق انتقال کل مجموعه خود، سایر کشورها را به فناوری و استانداردهای خود متصل می‌کند و در نتیجه موقعیت غالب خود را تضمین می‌کند.
استراتژی چین، از بسیاری جهات، مطالعه‌ای در تضاد با رویکرد دولت ترامپ است. در کنفرانس جهانی هوش مصنوعی در ماه ژوئیه، «لی کیانگ»، نخست وزیر چین تأکید کرد که چین نه تنها مشتاق رهبری در مسائل ایمنی هوش مصنوعی است، بلکه می‌خواهد یک سازمان همکاری جهانی هوش مصنوعی مستقر در شانگهای ایجاد کند.
شرکت‌های هوش مصنوعی چینی در حال ساخت مدل‌های باز برای جذب کاربران جهانی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه هستند
در حالی که دولت ترامپ به طور غریزی با ایفای نقش بزرگتر سازمان ملل در مدیریت هوش مصنوعی مخالف است، چین - حداقل در لفاظی - از آن حمایت می‌کند. در حالی که شرکت‌های پیشرو در فناوری آمریکا میلیاردها دلار را صرف ساخت سیستم‌های هوش مصنوعی پیشرفته، اختصاصی و بسته کرده‌اند، شرکت‌های هوش مصنوعی چینی در حال ساخت مدل‌های باز برای جذب کاربران جهانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه هستند.
با توجه به اهمیت وجودی که واشنگتن برای پیروزی در مسابقه هوش مصنوعی قائل شده است، ایالات متحده آمریکا احتمالاً در تلاش برای کند کردن پیشرفت چین، با ادامه پیشرفت‌های تکنولوژیکی شرکت‌های چینی و انتشار مدل‌های منبع باز چینی در سراسر جهان، تهاجمی‌تر عمل خواهد کرد. این امر اثرات سرریزکننده‌ای در آسیای جنوب شرقی خواهد داشت، منطقه‌ای که هم ایالات متحده و هم چین به دنبال جلب نظر آن هستند.
کشمکش بر سر آسیای جنوب شرقی
ایالات متحده آمریکا رویکرد متناقضی در مورد هوش مصنوعی آسیای جنوب شرقی دارد. از یک سو، واشنگتن احتمالاً فشار بر کشورهای آسیای جنوب شرقی را برای پایبندی به کنترل‌های صادراتی و محدودیت‌های نظارتی آمریکا در انتقال فناوری به چین افزایش خواهد داد. در واشنگتن، این دیدگاه رایج وجود دارد که پیشرفت‌های اخیر هوش مصنوعی چین با قاچاق و انتقال غیرقانونی تراشه‌های نیمه‌هادی محدود از آسیای جنوب شرقی به چین تقویت شده است. واشنگتن احتمالاً اقدامات انتظامی، تحریم‌ها و محدودیت‌های انتقال فناوری را تشدید خواهد کرد تا دسترسی چین به تراشه‌های پیشرفته و فناوری‌های مرتبط را قطع کند. رویکرد سلطه‌جویانه آمریکا می‌تواند کشورهای منطقه را به سمت رویگردانی از هوش مصنوعی آمریکایی به نفع پیشنهادات چین سوق دهد.
از سوی دیگر، مقامات آمریکایی می‌خواهند کشورهای جنوب شرقی آسیا فناوری هوش مصنوعی آمریکا را بپذیرند. چالش پیش روی ایالات متحده این است که اگر در محدود کردن پذیرش فناوری چینی یا تحت فشار قرار دادن کشورها برای محدود کردن همکاری فناوری با شرکت‌های چینی فشار زیادی اعمال کند، می‌تواند به نتیجه‌ای کاملاً برعکس آنچه در نظر دارد، دست یابد.
رویکرد سلطه‌جویانه آمریکایی می‌تواند کشورهای منطقه را به سمت رویگردانی از هوش مصنوعی آمریکایی به نفع پیشنهادات چین سوق دهد
از این نظر، انتشار فناوری احتمالاً مرکز رقابت استراتژیک ایالات متحده آمریکا و چین در جنوب شرقی آسیا خواهد بود. فشار بر کشورها و شرکت‌های منطقه برای انتخاب یکی از طرفین افزایش خواهد یافت. کشورهای جنوب شرقی آسیا به طور طبیعی به دنبال بهره‌مندی از هر دو قدرت هستند، بدون اینکه مجبور به پذیرش تک‌جانبه یکی از فناوری‌های هوش مصنوعی یا دیگری باشند.
در بحبوحه این چالش‌ها، رقابت هوش مصنوعی ایالات متحده آمریکا و چین فرصت‌هایی را نیز برای منطقه ایجاد خواهد کرد. به عنوان مثال، شرکت‌های بزرگ فناوری چندملیتی احتمالاً به افزایش سرمایه‌گذاری‌های خود در اکوسیستم‌های استعداد و نوآوری محلی در جنوب شرقی آسیا ادامه خواهند داد. تولیدکنندگان جهانی با تولید در جنوب شرقی آسیا، مزایایی را در تنوع‌بخشی به زنجیره‌های ارزش و کسب مصونیت از عدم قطعیت ژئوپلیتیکی مشاهده خواهند کرد. این امر را می‌توان در حال حاضر در ساخت مراکز داده هوش مصنوعی در مالزی، تایلند و سنگاپور مشاهده کرد، جایی که ایالات متحده و چین شرکت‌های پیشرو با حضور قابل توجهی دارند. این سرمایه‌گذاری‌ها باعث ایجاد شغل و توسعه زیرساخت‌ها و ظرفیت انرژی خواهد شد.
موضع جنوب شرقی آسیا
برای به حداکثر رساندن مزایا و در عین حال به حداقل رساندن خطرات، رهبران منطقه باید در مورد اهداف و نگرانی‌های خود با واشنگتن و پکن شفاف، منسجم و قاطع باشند. آنها باید ارزش‌ها یا ایدئولوژی را به عنوان مبنایی برای پذیرش فناوری رد کنند. آنها همچنین باید هشدار دهند که بارهای نظارتی سنگین یا تصمیمات سیاسی دمدمی مزاج، سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در فناوری‌های هر دو طرف را بی‌انگیزه می‌کند. برقراری چنین تعادلی بین ایالات متحده آمریکا و چین آسان نخواهد بود، اما برای منطقه ضروری است که از دوگانگی کامل بین اکوسیستم‌های فناوری ایالات متحده و چین جلوگیری شود. هر چقدر هم که گیر افتادن در این میانه برای کشورها و شرکت‌ها ناراحت‌کننده باشد، همچنان گزینه بهتری برای منطقه خواهد بود تا اینکه به عنوان همسو با یک قدرت در مقابل قدرت دیگر تلقی شوند. این نتیجه نه تنها منجر به کاهش اختیار می‌شود، بلکه خطرناک نیز خواهد بود.