خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) - ابنا: آیا حضرت خدیجه قبل پیامبر همسر داشته اند؟ علت ازدواج پیامبر با ایشان جنبه اقتصادی داشت؟
در اینکه حضرت خدیجه پیش از ازدواج با پیامبر (ص) ازدواج کرده بود یا ازدواج نکرده و باکره بوده، میان مورخان اختلاف است.
عدهای چون آیت الله جعفر آیت الله سبحانی، دکتر سید جعفر شهیدی و. . معتقدند حضرت خدیجه پیش از ازدواج با پیامبر اسلام دو بار شوهر کرده است. اولین بار با شخصی به نام ابوهاله ازدواج کرد که از او دارای دو فرزند شد. پس از مرگ او با فرد دیگری به نام عتیق ازدواج کرد و برای او نیز فرزندی به دنیا آورد. ( ۱ )
در اعیان الشیعه نیز آمده که : حضرت خدیجه پیش از ازدواج با پیامبر دو شوهر کرده بود که هر دو از دنیا رفته بودند. ( ۲ )
عدهای هم چون جعفر مرتضی عاملی محقق تاریخنگار و. . میگویند : حضرت خدیجه اولین بار با پیامبر اسلام ازدواج کرد و در آن زمان دختر بود نه بیوه. احمد بلاذری، ابوالقاسم کوفی، سید مرتضی و شیخ طوسی روایت کردهاند که : خدیجه در وقت ازدواج با پیامبر دختر بود نه بیوه.
اینها در مورد بچه هایی که در خانه خدیجه بودند و دیگران آن بچه ها را از شوهران قبلی میدانند، گفتهاند : خدیجه خواهری به نام «هاله» داشت. هاله، شوهر داشت و از او دارای دختری شد. بعد از آن، دوباره هاله شوهر کرد، که از او دارای فرزندی به نام هند شد. این شوهر دو تا دختر بچه به نامهای رقیه و زینب از همسر قبلی خود داشت همسر دوم هاله هم درگذشت. بعد از در گذشت او هند را به بستگان پدری سپر دند و خدیجه، هاله، و آن دو دختر بچه را به خانه خودش آورد و بچه ها راتربیت کرد. لذا این دختر بچه ها به خدیجه نسبت داده شدند، زیرا که رسم عرب این بود که بچه ها را به مربی آنها نسبت می دادند. هند، پسر هاله را هم به خدیجه نسبت می دادند، چون خدیجه زن معروف و بزرگی بود و نسبت دادن به او به نفع بچه بود. ( ۳ )
با توجه به مطالبی که ذکر شد، اظهار نظر قطعی در این باره مشکل ا ست؛ ولی آن چه معروف و مشهور است این است که :
حضرت خدیجه پیش از پیامبر ازدواج کرده و دارای فرزندانی بوده است.
از خود گزارشهای تاریخی درباره ازدواج حضرت محمد (ص) با حضرت خدیجه میتوان فهمید که ازدواج پیامبر با خدیجه به خاطر ثروت حضرت خدیجه نبوده است، زیرا حضرت اساسا به دلیل درک این تفاوت به دنبال ازدواج با حضرت خدیجه نبوده و به آن فکر نمیکردند، و این خود حضرت خدیجه بود که پیش قدم شدند و از حضرت درخواست این وصلت را داشتند در حقیقت خدیجه خواستگار پیامبر اکرم بودند.
چنانکه از تاریخ استفاده میشود : خدیجه پس از آن که محمد (صلی الله علیه و آله) را شخصی ایدهآل یافت که میتوانست در کنار او آرامش داشته باشد، رغبت خویش را در ازدواج با او اعلام کرد و این در حالی بود که (خدیجه) به چهل سالگی رسیده بود و اشراف قریش به طمع ثروتش، میل داشتند که با وی ازدواج کنند. امّا محمد بن عبد الله بر حسب اطلاعاتی که خدیجه از وی به دست آورده بود، مردی نبود که مال دنیا او را إغوا کند، بنابراین خدیجه او را به سوی خویش ترغیب کرد و شخصی را نزد وی فرستاد تا او را به خواستگاریاش از عمو یا عموزادهاش تشویق کند. ( ۴ )
اگر پیامبر اکرم دنبال مال و ثروت بودند از ثروت حضرت خدیجه به نفع خود استفاده میکردند در حالی که سرمایه حضرت خدیجه با خواست خود ایشان، در راه کمک به نیازمندان و بعدها جهت توسعه اسلام هزینه شد. اگر رسول خدا دنبال ثروت و مال بودند وقتی مشرکین پیشنهاد ثروت و مال فراوان به حضرت می دادند تا دست از اسلام بردارد، میپذیرفت. جهت مطالعه بیشتر میتوانید به کتاب تاریخ تحقیقی اسلام تالیف یوسفی غروی جلد اول مراجعه کنید
پی نوشتها :
۱ . السیر ه النبویه، ج ۱، ص ۲۲۴، پاورقی، ابن هشام، بیروت، دار احیاء التراث، ۱۴۲۱، ه ق، تحقیق مصطفی السقا و. .؛ زندگانی فاطمه، ص ۲۲، دکتر سید جعفر شهیدی، فروغ ابدیت، ج ۱، ص ۱۹۸، جعفر آیت الله سبحانی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۰ه ش، چاپ ششم.
۲ . سید محسن امین، اعیان الشیعة، ج ۱، ص ۳۱۵، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۱۸ ه ق، چاپ پنجم، تحقیق سید حسن امین.
۳ . ال صحیح من سیرة النبی الاعظم، ج ۲، ص ۲۰۸ - ۲۱۶، سید جعفر مرتضی عاملی، قم، دار ال حدیث للطباعه و النشر، ۱۴۲۶ ه ق، چاپ اول.
۴ . تاریخ تحقیقی اسلام، یوسفی غروی، ترجمه حسینعلی عربی، ج۱، ص۲۷۷ .