به گزارش خبرگزاری حوزه، روز ۱۷ ربیع‌الاول بنابر نظر مشهور تاریخ نویسان سالروز ولادت با سعادت نبی‌مکرم اسلام حضرت محمدمصطفی (صل‌الله‌علیه‌و‍آله) است. به اتفاق علمای شیعه، در این روز هنگام فجر روز جمعه در مکه معظمه ولادت با سعادت حضرت سید الانبیاء محمدمصطفی (صل‌الله‌علیه‌و‍آله) واقع شده است. نام آن حضرت محمد و کنیه ایشان ابوالقاسم است. نام پدر آن حضرت عبدالله و نام مادر آن حضرت آمنه بنت وهب است.
به همین مناسبت با پژوهش‌گر و استاد حوزه علمیه قم حجت‌الاسلام والمسلمین علی ملکوتی‌نیا به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ادامه تقدیم مخاطبان عزیز می‌گردد.
به ویژگی‌های بارز پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله اشاره بفرمایید.
به فرمودۀ رهبر معظم انقلاب: «پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله یک وجود کهکشان‌وار است و در او هزاران نقطۀ درخشندۀ فضیلت وجود دارد.»(۱۳۸۵/۱/۱)، از این نظر انتخاب یک یا چند مورد از میان هزاران ویژگی آن حضرت، کار دشواری است. لکن در مجموع به نظر میرسد سه خصلت مهربانی، شجاعت و استقامت از جمله ویژگی‌های بارز پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله است.
نبی مُکرّم اسلام، بسیار خوش رفتار بود، هیچگاه با مردم تندی نکرد، دشنام نداد، بر آنها منت نگذاشت، به همه سلام میداد و با بزرگ و کوچک، مهربان بود. همچنین بسیار شجاع بود و هیچ جبهۀ عظیمی از دشمن و قبائل باطل اندیش، او را متزلزل و ترسان نمی‌کرد. با تمام قدرت در مقابل دنیای مشرکان و منافقان ایستاد.
علاوه بر آن، به نظرم پشتوانۀ همۀ پیشرفتهای آن حضرت، خصلت «استقامت در مسیر حق» بود، به گونهای که شیطنت و دشمنی مشرکان و منافقان، نتوانست در عزم و پایداری او در مسیر تبلیغ دین و اجرای دستورات الهی و گسترش عدالت، ذرهای خلل ایجاد بکند، بلکه هرچه دشمنیها، تهدیدها و تحریمها بیشتر میشد، به استقامت آن حضرت افزوده میشد. همین استقامت بود که باعث رشد و شکوه اسلام در مدت زمان کوتاه گردید.
قرآن کریم پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله را چگونه معرفی میکند؟
قرآن کریم پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله را با تعبیرهای مختلف معرفی کرده است. در این میان، به نظر بنده سه ویژگی، خیلی شیرین و دلچسب است؛ دو مورد از آن در این آیه آمده که فرمود: «لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ»(سوره توبه/آیه۱۲۸). یکی اینکه رسول خدا، غم‌خوار امّت است به گونهای که در تمام سختی‌ها و گرفتاری‌ها با مردم، همدل و همراه است؛ «عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ» و دیگر اینکه در هدایت و ارشاد مردم، سر از پا نمی‌شناسد؛ «حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ» و میخواهد همه را به سیادت و سعادت در دنیا و آخرت برساند.
به تصریح قرآن کریم، یکی دیگر از ویژگی‌های پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله آن است که وی تعلیم‌دهندۀ علوم غیرقابل دسترسی برای مردم، به آنان است. همان طور که فرمود: «کَمَا أَرْسَلْنَا فِیکُمْ رَسُولاً مِنْکُمْ یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیَاتِنَا وَ یُزَکِّیکُمْ وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ یُعَلِّمُکُمْ مَا لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُونَ»(سوره بقره/آیه ۱۵۱) از این رو بیش از پیش باید متن قرآن کریم و احادیث نبوی را مطالعه کنیم، چون محتوای آنها مملو از گوهرهای بی بدیل و نوآورانه است که مانند آن در هیچ جای دنیا وجود ندارد.
حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله در بیان اهل‌بیت علیهم‌السلام چگونه معرفی شده است؟
بنده در میان آنچه که از اهل‌بیت علیهم‌السلام در خصوص معرفی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله آمده است، این تعبیر را بیشتر میپسندم که پیامبر، «طبیب اجتماعی» بود. «طبیب اجتماعی»، مفهوم بلندی است که در کلام امیرالمؤمنین امام علی علیهالسلام آمده است؛ «طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ قَدْ أَحْکَمَ مَرَاهِمَهُ وَ أَحْمَی مَوَاسِمَه یَضَعُ ذَلِکَ حَیْثُ الْحَاجَةُ إِلَیْهِ مِنْ قُلُوبٍ عُمْیٍ وَ آذَانٍ صُمٍّ وَ أَلْسِنَةٍ بُکْمٍ مُتَتَبِّعٌ بِدَوَائِهِ مَوَاضِعَ الْغَفْلَةِ وَ مَوَاطِنَ الْحَیْرَةِ؛ (پیامبر) پزشکی (روحانی) است که با پزشکی خود (برای درمان بیماران روحی) دورهگردی میکند؛ مرهمهای خود را به خوبی درهم آمیخته، و اسباب داغ کردن خود را نیکو گرم کرده است، و آنها را هر جا که مورد نیاز باشد مینهد، در دلهای کور، و گوشهای کر، و زبانهای گنگ؛ با داروهای خود به جستجوی هر جا غفلت است (و هر کس غافل) و هر جا حیرت است (و هر کس حیران)، بر میخیزد.» (نهجالبلاغه، خطبۀ ۱۰۸).
پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله طبیبانه با یک دغدغه به مناسبات اجتماعی و سیاسی وارد میشدند. با زندگی در میان مردم به دنبال فهم مشکلات و کشف مسئله و حل آن بودند. ایشان در درجۀ نخست با نظریهپردازی در راستای تغییر و اصلاح اجتماعی، بر عهدۀ خود مسئولیتی احساس میکردند.
برای رفع موانع در مسیر پیشرفت جامعه برای خود وظیفهای را تعیین میکردند، سپس با رجوع به جامعه در راه مبارزه، هدایت، اصلاح و رهبری مردم قدم بر میداشتند. این همان مسئولیت مهمی است که امروزه بر عهدۀ عالمان دین و طلاب حوزههای علمیه است.
مهمترین توصیه‌های رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله به امت اسلامی چیست؟
تمام توصیهها و دستورات پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله به امت اسلامی مهم و قابل توجه است، ولی به نظر میرسد امروزه امت اسلامی به چند مورد از آن، بیشتر از همه نیاز دارد.
یکی اینکه فرمود: «مَن اَصبَحَ وَ لَم یَهتَمَّ بِاُمورِ المُسلِمینَ فَلَیسَ بِمُسلِم» (الکافی، جلد۲، صفحه۱۶۴، حدیث۴)؛ یعنی مسلمان، کسی است که به فکر امور مسلمانان، بخصوص مردمان محروم و مظلوم است. این کلام وظیفۀ مسئولان و اهل قدرت و توان در جامعۀ اسلامی را چندین برابر میکند.
دیگر اینکه پیامبر عظیم‌الشأن فرمود: «رَحِمَ اللَّهُ إمرَأً عَمِلَ عَمَلاً فَاَتقَنَه»(کنز العمّال، جلد۳، صفحه۹۰۷)؛ یعنی رحمت خدا بر آن انسانی که کاری را به دست میگیرد و آن را متقن و درست و کامل انجام میدهد. یکایک افراد جامعه از کارگر، معلم، پرستار، نمایندۀ مجلس، کارمند، مدیران و سایر مشاغل و حرفه‌ها و مسئولیتها مخاطب این فرمایش هستند.
چون هر جا که ضعف و شکستی وجود دارد، حتما در گوشهای از آن، سستی و کم کاری بوده است. امروز اگر مردم و مسئولان به وظایف خود به خوبی عمل میکردند، هیچگاه این کشور با دهن کجی به احکام اسلامی، فساد، تورم، ناترازی و کمبود انرژی روبرو نمیشد.
دستور دیگر پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله به آحاد امت اسلامی این است که «تَنَاکَحُوا تَکْثُرُوا فَإِنِّی أُبَاهِی بِکُمُ الْأُمَمَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ ازدواج کنید و فرزند بیاورید. من به وسیلۀ شما در روز قیامت بر [سایر] امّت‌ها مباهات می‌کنم».(بحارالأنوار، جلد۱۰۰، صفحه۲۲۰، حدیث۲۴). یعنی ای امت اسلام، حمایت از ازدواج، فرزندآوری و افزایش نسل را جدّی بگیرید و نگذارید جمعیت مسلمانان، کاهش پیدا کند و به سمت سالمندی پیش برود که در آن صورت، مورد طمع و هجمۀ دشمنان قرار خواهید گرفت.
چه اینکه جمعیت در همه جای دنیا همچون یک ارتش مردمی، قدرتافزا و دشمنشکن است و جوانان یک کشور یکی از منابع ثروت ملی و از مهمترین عناصر قدرت و پیشرفت آن مرز و بوم در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی محسوب میشود. افزون بر آن هر مقدار که ازدواج، تشکیل خانواده و پاسخ به نیازها در قالب حکم الهی صورت بگیرد، به همان میزان، جامعۀ اسلامی از مشکلات اخلاقی و مفاسد اجتماعی در امان خواهد بود.
انتهای پیام/