به گزارش اقتصادنیوز، بازار ارز آخرین روز کاری هفته را با کاهش ملایم پشت سر گذاشت. دلار آزاد در ۱۰۲٬۲۵۰ تومان بازگشایی شد و در ادامه معاملات به سمت ۱۰۱٬۸۰۰ تومان عقب نشست.
نوسان روزانه در چارچوبی محدود رقم خورد و نشانه‌های رفتاری بازار بیشتر به عوامل درون‌زا ــ به‌ویژه سیاست‌های عملیاتی بانک مرکزی ــ اشاره داشت تا شوک‌های بیرونی.
نوسان در محدوده کوتاه، جهت‌گیری مشخص
روز پنجشنبه معاملات بازار ارز با نرخ ۱۰۲ هزار و ۲۵۰ تومان برای هر دلار آغاز شد. در شروع معاملات، دامنه نوسان حول نرخ آغازین پایدار بود، اما با پیشروی ساعات کاری، فشار عرضه بر قیمت غلبه کرد و دلار به کانال ۱۰۱ هزار تومان بازگشت. این جابه‌جایی، از منظر تحلیلی، بیش از آن‌که محصول یک خبر باشد، به تعادل‌سازی جریان سفارش‌ها و تغییر نسبت عرضه به تقاضا مربوط بود؛ تغییری که طی روزهای اخیر با ابزارهای اجرایی سیاست‌گذار تقویت شده است. در ادامه، قیمت‌ها در مسیر نزولی قرار گرفتند و دلار تا ۱۰۱ هزار و ۸۰۰ تومان عقب‌نشینی کرد.
نقش سیاست‌گذار در سایه فضای سیاسی
کارشناسان تأکید می‌کنند که برخلاف پیش‌بینی‌ها، فضای سیاسی اخیر ــ از جمله تصمیم‌های شورای عالی امنیت ملی درخصوص مسیر آینده پرونده هسته‌ای و مذاکرات با طرف‌های اروپایی ــ تنها در حاشیه بازار باقی ماند و اثر تعیین‌کننده‌ای نداشت. آنچه عملاً نرخ‌ها را در روزهای پایانی هفته تحت فشار قرار داد، سیاست‌های انضباطی بانک مرکزی بود.
به استناد روایت معامله‌گران فنی، چند سازوکار در کنار هم اثر گذاشته‌اند:
تقویت عرضه: افزایش فعالانه عرضه در بازارهای متشکل و حواله‌ای باعث شده بخشی از تقاضای نقدی به مسیرهای شفاف‌تر هدایت شود.
کاهش اصطکاک در کشف قیمت: محدودیت بر معاملات غیررسمی و پرریسک، دامنه اثرگذاری قیمت‌های هیجانی را کوتاه‌تر کرده و مانع از سرریز سریع آن به بازار نقدی شده است.
انضباط ریالی: همزمانی کنترل نقدینگی با مدیریت انتظارات تورمی، انگیزه‌های سفته‌بازی کوتاه‌مدت را کاهش داده و کشش صعودی را محدود کرده است.
مدیریت انتظارات تورمی و کنترل بازار
یکی از نکات مهم در تحلیل کارشناسان، نقش سیاست‌گذار در کنترل انتظارات تورمی است. در شرایطی که اخبار سیاسی می‌توانست موجی از نگرانی و تقاضای احتیاطی ایجاد کند، بانک مرکزی با اقدامات هماهنگ و تزریق نقدینگی هدفمند توانست این موج را مهار کند. همین موضوع نشان می‌دهد که وزن سیاست‌های اقتصادی، در کوتاه‌مدت بر وزن تحولات سیاسی پیشی گرفته است.
خبرهای سیاسی، فیک‌نیوز و «گوش‌به‌زنگی» بازار
بازار ارز این روزها خبرمحور است و معامله‌گران همواره «گوش‌به‌زنگ» تیترها هستند؛ از روند گفت‌وگوهای ایران و اروپا گرفته تا موضوعات حساس‌تری مانند مکانیسم ماشه و سرنوشت تعهدات هسته‌ای. با این حال، تجربه همین روز نشان داد که کیفیت منبع خبر و قابلیت راستی‌آزمایی آن برای بازار حیاتی است.
اخبار تأییدنشده و فیک‌نیوز می‌تواند موج‌های کوتاه‌مدت بسازد، اما در غیاب پشتوانه اطلاعاتی معتبر، دوام قیمتی ندارد و اغلب با بازگشت به میانگین مواجه می‌شود.
در مقابل، خبرهای سیاسیِ داخلی که قابل ردیابی و اجرایی هستند، اثر پایدارتر بر قیمت می‌گذارند.
چرا «مکانیسم ماشه» برای قیمت ارز مهم است؟
از منظر ریسک‌سنجی، هر نشانه‌ای از افزایش ریسک‌های حقوقی و تحریمی (مانند فعال‌سازی مکانیسم ماشه) می‌تواند پرمیوم ریسک را در بازار بالا ببرد و به‌صورت جهش‌های کوتاه در قیمت‌ها دیده شود.
با این حال، تا زمانی که چنین سناریوهایی از سطح گمانه فراتر نرفته و به اقدام رسمی تبدیل نشوند، وزن عملیاتی آن‌ها در مقابل ابزارهای اجرایی بانک مرکزی کمتر است. به بیان ساده، بازار تفاوت قائل است میان «احتمال‌های خبری» و «اقدام‌های اعمال‌شده».
رفتار معامله‌گران
معامله‌گران فنی در این فضا معمولاً سه کار می‌کنند:
کوتاه‌کردن افق نگهداری پوزیشن در مواجهه با تیترهای پراکنده و منبع‌نامعلوم؛
راستی‌آزمایی خبر (منبع، زمان، مقام اعلام‌کننده، امکان اجرا) پیش از افزودن ریسک؛
مدیریت ریسک دوطرفه در نزدیکی سطوح عددِ رُند (همچون ۱۰۱ و ۱۰۲ هزار) تا از گیر افتادن در شکست‌های کاذب جلوگیری شود.
نتیجه این رفتار احتیاطی، کاهش عمق نوسان‌های هیجانی و تمایل بازار به کریدور حرکتی محدود است؛ مگر آن‌که متغیری با «قدرت توضیح بالا» وارد صحنه شود.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت؛ سناریوهای محتمل با وزن‌دهی اقتصادی
بخش قابل توجهی از فعالان بازار بر این باورند که اگر بانک مرکزی مسیر فعلی را ادامه دهد، دلار می‌تواند در روزهای آینده نیز در محدوده‌های پایین‌تر معامله شود. با این حال، پایداری این شرایط به دو عامل بستگی دارد:
۱. میزان تداوم و شدت مداخله بانک مرکزی در بازار ارز؛
۲. روند تحولات سیاسی و نحوه مدیریت پرونده هسته‌ای در مذاکرات پیش‌رو.
هرگونه تغییر در یکی از این دو متغیر می‌تواند مسیر نرخ ارز را دستخوش تحول کند.
سقوط آرام دلار؛ جدال بازار با مرزهای حمایتی و مقاومتی
قیمت دلار آزاد معاملات امروز را گپ منفی در نرخ 102 هزار و 250 تومان بازگشایی کرد و با ادامه روند نزولی به کانال 101 هزار تومان برگشت و تا سقف 101 هزار و 750 تومان عقب نشست و در نرخ 101 هزار و 800 تومان پایان یافت.
کارشناسان فنی بر این باورند که سطح ۱۰۱ هزار و ۵۰۰ تومان نخستین مرز حمایتی مهم بازار است. در صورت شکست این سطح، احتمال حرکت دلار به سمت محدوده ۱۰۰ هزار و ۸۰۰ تومان وجود دارد. از سوی دیگر، مقاومت جدی بازار در کوتاه‌مدت حوالی ۱۰۲ هزار و ۵۰۰ تومان ارزیابی می‌شود. عبور از این مرز می‌تواند بار دیگر زمینه بازگشت دلار به بالای ۱۰۳ هزار تومان را فراهم کند.
افت آرام دلار هرات؛ نبرد بر سر مرز ۱۰۱ هزار تومان
قیمت دلار هرات معاملات امروز را با گپ مثبت 100 تومانی نبت به آخرین نرخ معاملات فردایی در نرخ 102 هزار و 250 تومان آغاز کرد و در ابتدا در همین محدوده در نوسان بود و سپس با مسیر کاهشی به کانال 101 هزار تومان برگشت و تا سطح 101 هزار و 480 تومان پایین آمد و در بالای این عدد در همین کانال نوسان داد .قیمت دلار هرات در نهایت در نرخ 101 هزار و 550 تومان بسته شد.
به گفته کارشناسان تکنیکال، سطح ۱۰۱ هزار و ۵۰۰ تومان نقش کلیدی در تثبیت بازار ایفا می‌کند. شکست این مرز می‌تواند راه را برای حرکت به سمت ۱۰۱ هزار و ۲۰۰ تومان یا حتی ۱۰۰ هزار و ۸۰۰ تومان باز کند. در مقابل، مقاومت نخست بازار در محدوده ۱۰۲ هزار و ۳۰۰ تا ۱۰۲ هزار و ۵۰۰ تومان قرار دارد و عبور از این سطوح می‌تواند مجدداً دلار هرات را به سمت ۱۰۳ هزار تومان سوق دهد.
تحلیلگران تاکید می‌کنند که بازار هرات بیش از هر چیز به مرز ۱۰۱ هزار و ۵۰۰ تومان چشم دوخته است. ماندگاری بالای این سطح می‌تواند سیگنال ثبات نسبی باشد، اما شکست آن، زمینه‌ساز نوسانات شدیدتر خواهد شد. در مقابل، تثبیت بالای مقاومت‌های ۱۰۲ هزار تومانی، سناریوی صعودی را فعال نگه می‌دارد.
برگشت قیمت درهم امارات به کانال 27 هزار تومان
بازگشت درهم امارات به کانال ۲۷ هزار تومان پس از یک هفته دوری از این سطح، برای بازار ارز سیگنالی معنادار به شمار می‌آید. قیمت درهم امارات معاملات خود را درگپ منفی در نرخ 27 هزار و 900 تومان آغاز کرد وسپس با کاهش تا نرخ 27 هزار و 700 تومان عقب نشینی کرد.
معامله‌گران معتقدند از منظر فنی، سطح ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان اکنون مهم‌ترین حمایت بازار تلقی می‌شود و تثبیت در بالای آن می‌تواند زمینه حرکت دوباره به سمت مقاومت ۲۸ هزار تومان را فراهم کند. با این حال، اگر این سطح از دست برود، احتمال افت بیشتر تا محدوده ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان وجود دارد.
ترکیب رفتار سه بازار نشان می‌دهد که دلار تهران و هرات هر دو به مرز حمایتی خود نزدیک شده‌اند و درهم امارات نیز سیگنال کاهشی صادر می‌کند. معامله‌گران فنی هشدار می‌دهند که شکست این حمایت‌ها می‌تواند موج تازه‌ای از فشار نزولی ایجاد کند؛ اما در صورت بازگشت قیمت‌ها از همین سطوح، بازار بار دیگر مقاومت‌های بالاتر را خواهد آزمود.
افزایش قیمت‌ها در بازار رسمی
امروز در بازار رسمی، قیمت دلار و یورو صعودی بود. دلار مبادله‌ای با افزایش نسبت به روز گذشته، 71 هزار و 966 تومان نرخ‌گذاری شد، و نرخ حواله دلاری نیز ، 69 هزار و 870 تومان در معامله بود. یورو نیز در بازار رسمی با افزایش به کانال 84 هزار تومان برگشت و به 84 هزار و 24 تومان رسید و همچنین حواله یورویی نیز با نوسان مثبت تا 81 هزار و 577 تومان افزایش یافت. درهم رسمی نیز 19 هزار و 59 تومان و حواله آن19 هزار و 25 تومان قیمت‌گذاری شد.
در نهایت، بازار ارز در هفته جاری نشان داد وزن سیاست‌های اقتصادی و ارزی بانک مرکزی فعلاً بر فضای سیاسی غالب است. با این حال، سایه مذاکرات هسته‌ای و بحث‌های پیرامون خروج از NPT همچنان بر سر بازار سنگینی می‌کند. اگرچه فعلاً این موضوع به افزایش نرخ‌ها منجر نشده، اما ادامه یا توقف گفت‌وگوها با طرف‌های اروپایی می‌تواند در آینده نقش پررنگ‌تری ایفا کند. به بیان دیگر، آرامش فعلی بازار حاصل ترکیب سیاست‌گذاری داخلی و مدیریت فضای روانی است؛ اما اینکه این آرامش موقتی خواهد بود یا به تعادل پایدار منجر می‌شود، پرسشی است که در هفته‌های آتی پاسخ روشن‌تری خواهد یافت.
∎