به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، در آئین تکریم و معارفه هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: در یک سال گذشته با پیش‌بینی‌های دقیق و برنامه‌های مصوب، با آمادگی کامل به صحنه‌ها وارد شده‌ایم و از این به بعد نیز با آمادگی بیشتری ادامه خواهیم داد.

وی همچنین افزود: اگر دشمنان ما را به صحنه‌ای غیر از عقلانیت، منطق و مذاکره که همواره به آن پایبند بوده‌ایم، بکشانند، دعا می‌کنیم که خداوند عقلی ولو جزئی به آنها عطا کند. بار دیگر پتانسیل و ظرفیت ما را امتحان نکنند، زیرا در برابر خودشان و اطرافیانشان نیز رو سیاه خواهند شد.

گفت: واقعیت این است که همه نگاه‌ها در حال حاضر به بخش فناوری است. وی با اشاره به برنامه‌های توسعه‌ای گذشته، خاطرنشان کرد: در دهه ۸۰ که بحث سند چشم‌انداز را مطرح کردیم، تا آن زمان برنامه‌های پنج‌ساله داشتیم و در اجرای این برنامه‌ها نسبتاً موفق بودیم. بنابراین به این نتیجه رسیدیم که آیا می‌توانیم بر اساس برنامه‌های پنج‌ساله، نظام، انقلاب و مردم را به دستاوردهای مورد نظر برسانیم.

عارف ادامه داد: ما خیلی سریع به برنامه ۲۰ ساله یعنی سند چشم‌انداز دست یافتیم. وی همچنین اظهار داشت: در بحث‌های کارشناسی بر اساس عملکرد سه برنامه توسعه، به وضعیت اصلی ما که نیروی انسانی بود، رسیدیم. اگر می‌خواهیم به دستاوردهای‌مان برسیم، باید بر اساس نیروی انسانی عمل کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به نیاز به شاخص‌های مقایسه‌ای گفت: در آن زمان در دانشگاه‌ها دستاوردهای ارزشمندی داشتیم، اما نمی‌توانستیم آن شاخص‌ها را با روند پیشرفت دنیا مقایسه کنیم.

وی افزود: به منطقه نگاه کردیم و جایگاه اول را بر اساس شاخص‌های استاندارد در نظر گرفتیم و به فناوری‌های نوظهور رسیدیم. عارف همچنین به تجربه هشت سال دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: اگر عملکردمان را در آن زمان مرور کنیم، متوجه می‌شویم که جاهایی کم آوردیم که به فناوری کمتر توجه کردیم.

وی با تأکید بر چالش‌هایی که در زمینه فناوری با آن مواجه بودیم، یادآور شد: دشمن به کمک آمریکا و کشورهای اروپایی رمزهای ما را می‌شکست. در فناوری‌های برتر ما مشکلاتی وجود داشت. حتی یادمان هست که در صفحه اول دفاع مقدس، مردم عزیز اغلب شهرها در انتظار هواپیمای دشمن بودند که بیاید و بمبی بیندازد و برود.

عارف تأکید کرد که توجه به فناوری و نوآوری می‌تواند مسیر پیشرفت کشور را هموار کند.

وی گفت: اولویت فناوری‌های پیشرفته و نوظهور شاید مهمترین قسمت سند چشم انداز قرار گرفت، لذا همین قدر که این راهبردها به تصویب رسید حقیقتاً مسیر توسعه فناوری‌های نو مشخص شد.

معاون اول رئیس جمهور اظهار کرد: حتی زمانی که بحث فنی و کلاسیک مطرح بود، موضوع خودرو را به ذهن ما می‌آمد. باید توجه داشت اختلاف ما با دنیا حدود ۲۰ تا ۳۰ سال است پس نباید خیلی تلاش نکنیم چون آنها بسیار جلو هستند و اگر ما اولویت را در این بخش بگذاریم این فاصله ۲۰ سی ساله را شاید نتوانیم کم کنیم البته نمی‌گویم در این خصوص کار نکنیم اما اولویت را در بخش خودرو نگذاریم.

عارف خاطر نشان کرد: در عین حال به اتکای نیروی دانشمند و جوان و متخصص به فناوری‌های هایتک و نوظهور رسیدیم و امروز می‌بینیم که تصمیم درستی گرفتیم. یک ارزیابی علمی که قطعاً خود شما، نیز یک ارزیابی جدی با توجه به جنگ ۱۲ روزه داشتید و به این نتیجه رسیدید که مسیر ما در توجه به فناوری‌های نوین و توسعه این فناوری‌ها تصمیم درستی بوده است.

عارف گفت: راهبرد همه صندوق‌های ما، مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان هستند که عموماً موفق بوده‌اند؛ مجموعه‌ای از جوانان با نشاط، عالم، باانگیزه که خوشبختانه دولت‌ها و نهادهای ذی‌ربط نیز تلاششان این بوده است که حداکثر حمایت را از این عزیزان داشته باشند.
البته به دلیل مشکلات، شاید نتوانستیم وظیفه‌مان را کامل و درست انجام دهیم، اما در مسیر چشم‌انداز، همراهی لازم را داشتیم.

معاون اول رئیس‌جمهور اظهار کرد: با اینکه در ۲۰ سال گذشته پیشرفت‌هایی داشته‌ایم، اما دنیا و منطقه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم، سرعت پیشرفتش از ما بیشتر بوده است. به همین دلیل، ما بنا بر این گذاشته بودیم که در سال ۱۴۰۴ به جایگاه اول در منطقه برسیم، اما هم‌اکنون در برخی از فناوری‌ها عقب افتاده‌ایم.

وی بیان کرد: ما حداکثر یک فرصت سه‌ساله داریم. این فرصت را به دو فاز تبدیل کرده‌ایم؛ یک فاز یک‌ساله که در آن سعی کنیم عقب‌ماندگی‌ها را در بخش فناوری‌های پیشرفته، که به‌طور طبیعی هوش مصنوعی نیز در کنار آن قرار می‌گیرد، جبران کنیم. البته در سند چشم‌انداز، فناوری‌ها آمده است و هوشمندسازی را آورده بودیم که هوش مصنوعی هم‌اکنون در کنار آن قرار می‌گیرد.

رئیس‌جمهور با اشاره به هوش مصنوعی، گفت: هوش مصنوعی به عنوان کاربردی در فناوری‌های پیشرفته‌ای که ما دیده‌ایم، چه اسم ببریم و چه نبریم، جزو فناوری‌های پیشرفته است. با ساز و کارهایی که با جدیت و شتاب باید طراحی، تصویب و اجرا شود، باید بخشی از عقب‌ماندگی را جبران کنیم. در دو سال بعد، جایگاه اول را به دست آوریم. این یک هدف‌گذاری جدی و دست‌یافتنی است و وظیفه هر عزیزی است که مسئولیت می‌پذیرد در بخش‌های علمی و فناوری است.

معاون اول رئیس‌جمهور اظهار کرد: همراه اعضای دانشگاه‌های بزرگ باید این تکلیف را به آن‌ها دیکته کنیم. از سویی هم جناب آقای دکتر افشین، معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور، با شرکت‌های دانش‌بنیان، دستگاه‌هایی که هستند و ستادهایی که حضور دارند، این موضوع را مطرح می‌کنند.

وی ادامه داد: من در اینجا، به عنوان یک وظیفه جدی صندوق‌ها، البته با اشاره به اینکه یک جلسه جدی نیز با صندوق‌ها داشتم و امروز نیز در اینجا به عنوان یکی از صندوق‌های اصلی و مهمان حضور دارم، آن را برای ۳۰ سال آینده مطرح می‌کنم.

عارف بیان کرد: ما نباید به کارهای دیگر بپردازیم؛ ما توسعه علم و مرزهای دانش و نقش داشتن در گسترش علم و فناوری را یک ضرورت می‌دانیم. ما باید در دنیا سهم داشته باشیم و باید در کنار این وظیفه فراملی، وظیفه ملی ما آن است که جایگاه اول‌مان را در منطقه پیدا کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور گفت: ما هم اکنون صندوق‌های خوبی داریم و واقعیت آن است که بخواهیم با منابع دولتی جلو برویم، کار خاصی نمی‌توانیم انجام دهیم و رشد محدود و خطی خواهیم داشت که پاسخگوی نیازها و مطالبات راهبردی کشور نخواهد بود در حالی که رشد بالا امروز یک امر حیاتی است.

وی ادامه داد: در عین حال سازوکاری که اشاره کردند که خوشبختانه همکاران ما با بانک مرکزی هم مشورت کردند، تشکیل یک بانک تخصصی با سرمایه‌گذاری صندوق‌ها است، البته نه آنکه صندوق‌های ما منحل شوند، همچنین نمی‌خواهیم در بانک هم ادغام شوند، بلکه می‌خواهیم هویت حقوقی خود را حفظ کنند اما سهامداران اصلی یک بانک مثلاً بانکی با نام اقتصادی دانش‌بنیان، باشند. شما صندوق‌ها ظرفیت یک بانک، گردش مالی و سودآوری آن استفاده نکردید.

معاون اول رئیس جمهور اظهار کرد: من از آقای دکتر افشین معاونت رئیس‌جمهور که این مسئولیت را بپذیرد و خیلی ضربتی ظرف یک ماه جلسه‌ای داشته باشیم و یک موافقت اصولی در این خصوص گرفته شود و حالا با سازوکاری دولتی یا غیردولتی، بحث‌های فنی که لازم است و باید به آن برسیم، انجام شود و این کار انجام شود.

وی ادامه داد: اگرچه اصولاً فعالیت‌های صندوق، فعالیت‌های تحولی بوده است، اما خواهش من این است که یک برنامه سه ساله تحولی توسط شما برای ما نوشته شود که شما صندوق‌ها کجای این راهبرد برای رسیدن به جایگاه منطقه هستید. منظور از منطقه نیز منطقه جنوب غرب آسیا مشتمل بر ۲۳ کشور است که باید از آنها جلو بیفتیم چون برخی ۲۲ کشور را مطرح می‌کنند در حالی که ۲۳ کشور است.

عارف گفت: اگر لازم بود جلساتی را در دولت در خدمتتان باشیم و اگر لازم به تصمیماتی بود، دولت حاضر است این تصمیمات را بگیرد. گذر از مدل صندوق، می‌تواند از مدل تلفیقی صندوق-بانک استفاده شود.

معاون رئیس‌جمهور بیان کرد: نگرانی که برای تأمین منابع داریم و مکانیزم‌هایی که بانک‌ها می‌توانند به جذب سرمایه بپردازند، درک صندوق‌ها ظرفیت کشش را ندارند.

وی ادامه داد: طرح‌های دانش‌بنیان به عنوان مسئله اصلی ما که نیازهای راهبردی است، توسعه صادرات و همکاری‌های فناوری با کشورهای منطقه یکی از اولویت‌های ما است. طرح‌های دانش‌بنیان، صادرات محور را باید در منطقه شمال کشور و اوراسیا آمادگی خوبی برای همکاری با ما دارد. بنده و آقای دکتر به آنجا رفتیم، یکی از زمینه‌هایی که می‌توانیم آنجا باشیم و با آنها همکاری کنیم، این بخش‌ها است.

عارف با اشاره به ابر چالش‌های موجود در کشور تصریح کرد: در حال حاضر ابرچالش‌هایی که مردم می‌بینند، از جمله کمبود آب که ما داریم که نمی‌توانیم آب مورد نیاز آنها را تأمین کنیم و مدام باید خواهش کنیم که آب کمتری مصرف شود. همچنین ناترازی‌های انرژی که داریم، یکی از اولویت‌هایی ما باید باشد که صندوق به این امور بپردازد. در عین همکاری با صندوق‌های دیگر هم لازم است.

وی‌ادامه داد: لزوم تعامل با محوریت دکتر افشین و با همکاری صندوق‌ها و به‌خصوص با محوریت صندوق شکوفایی، جهت همکاری با صندوق‌ها را باید داشته باشیم. ما نمی‌گوییم تفکیک وظایف کنیم، بلکه هم‌افزایی داشته باشیم و هیچ اشکالی ندارد که در یک زمینه و یک طرح، دو صندوق حمایت کند، لذا نباید خیلی نگاه اقتصادی داشته باشیم.

عارف گفت: بالاخره یک راهبرد هم‌افزایی را در این شرایط به‌خصوص با صندوق‌های مختلف که عموماً اتصال خوبی با معاونت علمی دارند، انجام دهیم تا ان‌شاءالله بتوانیم برنامه خوبی را داشته باشیم و خواهش من استفاده از تجارب هیئت‌های عامل چهار دوره گذشته و به‌خصوص دوره چهارم که چهره‌های شناخته شده در آن هستند و در بخش‌های مختلف بودند و موجب افتخار ما هستند را داشته باشیم.

معاون اول رئیس جمهور در پایان اظهار کرد: لازم است در دولت هم یک برنامه داشته باشیم و ما در خدمتتان باشیم و بر اساس آن برنامه، دولت بودجه را نیز برای شما تنظیم کند تا بهتر بتوانید کارتان را ادامه دهید.