اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، سهشنبه، ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ با حضور در نشست خبری هفتگی به پرسشهای خبرنگاران رسانههای داخلی و خارجی درباره مهمترین تحولات اخیر عرصه سیاست خارجی پاسخ داد.
حمله رژیم صهیونیستی به یمن جنایت جنگی آشکار است
بقایی جلسه را با ارائه گزارشی از تحولات عرصه دیپلماسی کشور در روزهای اخیر آغاز کرد و به مردم یمن تسلیت گفت.
وی اظهار کرد: اقدام رژیم صهیونیستی در حمله به یمن جنایت جنگی آشکار، نقض اصول حقوق بینالملل و نشاندهنده ماهیت این رژیم بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه این اقدام تجاوزکارانه و تروریستی رژیم صهیونیستی همزمان با تشدید نسلکشی در غزه و کرانه باختری روی داد، تصریح کرد: کشتار مردم غزه هم بر اثر بمباران و هم بر اثر گرسنگی و تشنگی تحمیلی ادامه دارد و آمار بهشدت تکاندهنده است؛ در عین حال، سازمان ملل و جامعه جهانی به دلیل حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی از انجام اقدام موثر علیه جنایتکاران جنگی کوتاهی کردهاند.
بقایی در ادامه با اشاره به اقدام اخیر رسانههای بینالمللی گفت: بیش از ۲۵۰ رسانه بینالمللی در روزهای اخیر صفحههای نخست خود را در اعتراض به تداوم نسلکشی چاپ نکرده و بهصورت سیاه منتشر کردند و این پیامی به حامیان رژیم صهیونیستی و توجیهگران جنایتهای این رژیم است تا به بیکیفرمانی جنایتهای آن در فلسطین و بهویژه غزه پایان دهند.
اروپاییها در جایگاه اتهامزنی به ایران نیستند
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل برای فعال شدن سازوکار ماشه و رویکرد آمریکا در قبال این موضوع، گفت: آمریکا آگاهانه تغافل و تجاهل کرده است؛ باید از طرفهای اروپایی پرسید که از کدام برجام هنگام متهم کردن ایران به نقض تعهدهای برجامی حرف میزنند.
وی اظهار کرد: آنها از سال ۲۰۱۸ و درپی خروج آمریکا از برجام، در اجرای تعهدهای برجامی قصور داشتند و به همین دلیل در جایگاه اتهامزنی به ایران نیستند؛ اقدام ایران در کاهش تعهدهای خود درپی خروج آمریکا قانونی و براساس برجام بود؛ اروپاییها صلاحیت اتهامزنی به ایران ندارند؛ منظور آنها از دیپلماسی مجبور کردن ایران به پذیرش زیادهخواهیهایشان است؛ اروپاییها معترف هستند که به دنبال اعمال فشار بر ایران برای ادامه مذاکرات با آمریکا و ناتوانی در انجام تعهدات هستند.
به گفته بقایی، گزارشهای رسانهای متعدد حاکی است که تروئیکای اروپایی به خواست رژیم صهیونیستی و آمریکا روند بازگرداندن تحریمهای غیرقانونی سازمان ملل را آغاز کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: واقعیت این است که اروپاییها خودشان هم نمیدانند چه میخواهند؛ آنها یکی از سه شرط خود را گفتوگوی ایران و آمریکا اعلام کردند، در حالیکه خودشان طرف برجام هستند؛ آنها پیشتر دنبال غنیسازی صفر بودند؛ کشورهای اروپایی باید صادقانه و مسئولانه با توجه به سوابق مذاکراتی و تعهداتشان براساس قطعنامه ۲۲۳۱ در مواضع خود بازبینی کنند و تحت تاثیر بازیگران مخرب یعنی آمریکا و رژیم صهیونیستی موضعگیری نکنند.
بقایی با بیان اینکه متاسفانه شورای امنیت براساس حقوق بینالملل، اخلاق و منطق تصمیمگیری نمیکند، گفت: اگر اینگونه بود باید تاکنون چندین قطعنامه در محکومیت رژیم صهیونیستی در موضوع غزه صادر میکرد؛ همه ما میدانیم که مناسبات حاکم بر تصمیمگیری شورای امنیت از منشور و حقوق بینالملل پیروی نمیکند.
وی تاکید کرد: اما همه اینها سبب نمیشود که ما از تلاش برای دستیابی به حقوق و منافع خود کوتاهی کنیم.
طرفهای اروپایی برجام حسننیت ندارند
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره رویکرد آلمان در قبال فعال شدن سازوکار ماشه و فرصت ۳۰ روزه به ایران برای آنچه بازگشت به دیپلماسی خوانده شد، اظهار کرد: دیپلماسی توپ بازی نیست که اروپاییها از کلمه توپ استفاده میکنند؛ آنها جوری وانمود میکنند که گویا بازیگر معتبری در این روند بودند.
وی تصریح کرد: آنها نیاز دارند که شجاعت اخلاقی و مسئولیتپذیری متناسب با جایگاه خود اتخاذ کنند تا نقش موثری در روند داشته باشند، اما آنها همه حقوق حاکمیتی خود را به آمریکا واگذار کردند؛ این نشانگر بیمسئولیتی و عدم حسننیت طرفهای اروپایی است؛ آمریکا اگر حسننیت داشت در میانه مذاکرات، میز مذاکرات را با کمک رژیم صهیونیستی منفجر نمیکرد؛ همزمانی تهدید به حمله و دیپلماسی، نشانگر عدم حسننیت این کشورهاست
آمریکا از ابتدای ورود ترامپ به کاخ سفید به دنبال برهم زدن برجام بوده است
بقایی در بخشی دیگر درباره رویکرد آمریکا در قبال سازوکار ماشه و شرط اروپاییها برای مذاکرات ایران و آمریکا، گفت: طرح شرطها نشاندهنده عدم حسننیت است؛ درباره آمریکا باید این واقعیت را در نظر داشته باشیم که ما در میانه روند مذاکراتی با آمریکا با تعرض رژیم صهیونیستی مواجه شدیم.
وی با بیان اینکه درباره آینده نمیتوان بیتوجه به تجربههای قبلی تصمیمگیری کرد، اظهار کرد: در این مورد ما باید به رویکرد و عملکرد آمریکا در ۱۰ سال گذشته توجه داشته باشیم؛ آمریکا از ابتدا حسننیت نداشت و این امر در بیانیه اخیر وزیر خارجه آمریکا هم مشخص است؛ وی از فعال شدن سازوکار ماشه استقبال کرد و آن را در امتداد سیاست واشنگتن خواند؛ این رویکرد نشان میدهد که آمریکا از ابتدای ورود ترامپ به کاخ سفید به دنبال برهم زدن برجام بوده است.
بقایی درباره ادعاهای واشنگتن برای تداوم دیپلماسی هم تاکید کرد: تناقض موجود در موضعگیریهای مقامهای آمریکایی آشکار است؛ این حرفها سازگاری با هم ندارند؛ برای اثبات جدی نبودن آمریکا در دیپلماسی نیاز به تجربههای دور نداریم؛ روبیو، وزیر خارجه کشوری است که دو روز قبل از قرار مذاکراتی با کمک رژیم صهیونیستی به ایران حمله کرد.
واکنش ایران به نامزدی گروسی برای سمت دبیرکل سازمان ملل
بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش میزان درباره اعلام نامزدی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای سمت دبیرکلی سازمان ملل، گفت: مدت زمان قابل توجهی از ادامه کار دبیرکل فعلی مانده است، اما چند چیز مشخص است؛ اینکه دبیرکل سازمان ملل باید توسط شورای امنیت با رای ۹ نفر از اعضا بدون اینکه اعضای دائم مخالفت کنند، به مجمع عمومی سازمان ملل معرفی شود.
وی اظهارکرد: ما بهعنوان ایران در مجمع عمومی سازمان ملل از یک رای برخوردار هستیم و به موقع براساس ارزیابیهای خودمان درباره نامزدهای متعهدی که خود را برای این مسئولیت مهم معرفی میکنند، تصمیم خواهیم گرفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه قاعدتا جایگاه دبیرکل بهعنوان مهمترین فرد سلسلهمراتب اداری سازمان ملل طبق منشور سازمان ملل مهم است، اظهار کرد: دبیرکل سازمان ملل وظایف و صلاحیتهای بسیار مهمی دارد و به همین دلیل هم است منشور سازمان ملل درباره خصوصیتها و صلاحیتهای یک فرد برای تصدی این مسئولیت معیارهای مشخصی را در نظر گرفته که مهمترین آنها داشتن کارآمدی، سلامت نفس، عدم تاثیرپذیری از فشارها و طرفهای بیرون از سازمان ملل در مواجهه با پروندههای مختلف است؛ قاعدتا این خصوصیتها و این شاخصها در تصمیمگیری ما مد نظر خواهد بود.
با چین و روسیه در تماس نزدیک هستیم
بقایی درباره موضع چین و روسیه درباره اقدام تروئیکای اروپایی برای فعال کردن سازوکار ماشه، گفت: ما در تماس نزدیک با چین و روسیه هستیم و این دو کشور موضع خود را در موضوع بازگشت تحریمهای لغوشده سازمان ملل اعلام کردند؛ ما در این موضوع موضع مشترکی داریم و هر سه کشور (ایران، روسیه و چین) بر این باور هستند که سه کشور اروپایی صلاحیت قانونی فعال کردن ماشه را ندارند.
وی اظهار کرد: بحث تمدید را باید در کنار این موضوع دید؛ موضوع تمدید فنی قطعنامه ۲۲۳۱ باید در سازمان ملل مطرح شود و ما در تماس با مسکو و پکن همه تلاش خود را میکنیم تا منافع ملی را محقق کنیم.
تماسها با آژانس همچنان برقرار است
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روند همکاری ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: تا این لحظه تصمیمی درباره ادامه دو دور مذاکره با آژانس گرفته نشده است؛ اقدام غیرمسئولانه، غیرمنطقی و غیرحقوقی سه کشور اروپایی در فعال کردن سازوکار ماشه آثار خود را در حوزههای مختلف نشان داده و میدهد.
وی تصریح کرد: تاکنون دو دور مذاکره با حضور نمایندگان وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی با معاون آژانس برگزار شده و نتیجه نهایی مشخصی نداشته است؛ ورود اخیر بازرسان آژانس که برای بارگذاری سوخت نیروگاه اتمی بوشهر بود؛ در حال حاضر بازرسی در ایران حضور ندارد، اما تماسهای ما همچنان با آژانس برقرار است.
به گفته بقایی، کار تدوین شیوه نامه تعامل با آژانس در چارچوب مصوبه مجلس هنوز نهایی نشده است, وی تاکید کرد: ما در چارچوب مصوبه مجلس و با نظر شعام کار خود را برای تعامل با آژانس انجام میدهیم، اما هنوز درباره نحوه تعامل با آژانس هنوز تصمیمی نگرفتهایم؛ مجلس شورای اسلامی یک رکن مهم در تصمیمگیری درباره این موضوع است و باید منتظر تصمیم مجلس در کنار دیگر دستگاههای تصمیمگیر باشیم.
سابقه افراد خارجی در مداخلات غیرقانونی در منطقه با پیامدهای هولناک، مورد توجه است
بقایی درباره گزارشهای رسانهای در مورد نقش تونی بلر، نخستوزیر سابق انگلیس در موضوع جنایتهای جاری در غزه، اظهار کرد: همین که رسانهها و افکار عمومی نسبت به نقشآفرینی افرادی مانند بلر حساس هستند، نشاندهنده این واقعیت است که سابقه این افراد در مداخلات غیرقانونی در منطقه با پیامدهای هولناک مورد توجه است.
وی گفت: دروغ بزرگ وجود سلاحهای کشتار جمعی در عراق در زمان بلر علاوه بر تحمیل رنج به مردم این کشور، همچنان برای منطقه تبعات دارد؛ حساسیت در فلسطین قابل قیاس نیست، زیرا یک نسلکشی در جریان است؛ این یک بحران اخلاقی ریشهدار در حکمرانی کشورهای غربی است.
همدستان در توطئه اخراج اجباری ساکنان غزه باید پاسخگو باشند
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره طرح آمریکا برای اشغال غزه، گفت: اقدامی که در غزه در جریان است، ادامه نسلکشی با ابزار خشن است؛ رژیم صهیونیستی در حال غیرقابل سکونت کردن غزه است تا ساکنان اصلی فلسطین از سرزمینشان اخراج شوند.
وی تصریح کرد: هر فرد، کشور و جریانی که به نحوی با این توطئه همسو باشد، باید پاسخگو شود؛ انتقال ساکنان غزه به دیگر محلها ادامه طرح رژیم صهیونیستی با همکاری کشورهای غربی است.
شورای همکاری خلیج فارس هم ایده اسرائیل بزرگ را محکوم کرد
بقایی درباره ایده «اسرائیل بزرگ» هم تصریح کرد: ایده بهاصطلاح اسرائیل بزرگ واکنش همه کشورهای منطقه را درپی داشت؛ این ایده در چارچوب جنگافروزی و توسعهطلبی رژیم صهیونیستی است؛ در بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس هم ادامه نسلکشی در رژیم صهیونیستی و ایده اسرائیل بزرگ محکوم شده است.
وی تاکید کرد: این واکنشها کفایت نمیکند و جامعه بینالمللی باید اقدام لازم را در این رابطه انجام دهد.
تکرار ادعاهای ارضی علیه ایران به هیچوجه قابل قبول نیست
بقایی در بخشی دیگر به موضوع بیانیه شورای همکاری خلیج فارس اشاره کرده و گفت: ما تقریبا به تفضیل در بیانیه امروز خود، مواضعمان را در این باره اعلام و تاکید کردیم تکرار ادعاهای ارضی علیه ایران به هیچوجه قابل قبول نیست و حقی را برای طرف مقابل ایجاد نمیکند، بلکه فقط به سوءتفاهمها دامن میزند، آن هم در شرایطی که منطقه باید باید همصدا و همگام در مقابل جنایتهای رژیم صهیونیستی اقدام کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: درباره میدان گازی آرش هم تاکید کردیم که براساس حقوق تاریخی و سابقه مذاکرات ادعاهای مطرحشده را نمیپذیریم.
رئیسجمهور امروز با همتای چینی دیدار میکند
بقایی در تشریح اهداف و دستاوردهای سفر رئیسجمهور به چین برای شرکت در اجلاس شانگهای اظهار کرد: اجلاس بیستوپنجم شانگهای، اجلاس مهمی است و ایران بهعنوان عضو کامل برای سومین بار در این اجلاس شرکت دارد؛ در عین حال، با توجه به تحولات منطقهای و بینالمللی مذاکرات و رایزنیها اهمیت مضاعفی پیدا میکند.
وی گفت: رئیسجمهور در حاشیه این اجلاس با شماری از همتایان خود دیدار و رایزنی کرد؛ وی ملاقات مهمی با دبیرکل سازمان ملل داشت؛ در عین حال، یکی از مهمترین تحولات در این نشست مصوبه اجلاس بود که تجاوز نظامی آمریکا و رژیم به مراکز هستهای ایران را محکوم و بر قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل تاکید کرد؛ دیگر مصوبات اجلاس درباره مبارزه با چالشهای نوظهور و همکاری در زمینههای تجاری و ... مهم هستند و سندهای چندجانبه در جریان نشست دیروز تصویب شدند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دیدار رئیسجمهور و همتای چینی، گفت: مذاکرات دوجانبه امروز هم ادامه خواهد داشت و رئیسجمهور با همتای چینی دیدار میکند؛ ما خبرسازیها درباره دیدار اخیر طرفین را رد کردیم و این نیازمند بلوغ رسانهای است که چنین خبری را باور نکرده و نشر ندهیم؛ این ادعا ارزش پاسخگویی ندارد و دیدار طرفین طبق پروتکلهای متعارف امروز انجام میشود.
بقایی اظهار کرد: ما با چین رابطه حسنه داریم و توافق همکاری دو کشور حوزههای مختلفی را شامل میشود و بدون تاثیرپذیری از دیگر حواشی به کار خود ادامه میدهد؛ چین و روسیه موضع خود را درباره غیرقانونی بودن فعال شدن سازوکار ماشه اعلام کردند؛ ما عضو شانگهای و بریکس هستیم و انتظار داریم تعاملها دور از فشارهای پیرامونی ادامه یابد.
وی گفت: رویداد عصر امروز در ادامه نشست شانگهای و گفتوگوهای دوجانبه برگزار میشود و این رویداد به نوعی یادآوری تحولات دردناک گذشته است و مشوقی برای همه کشورهاست تا تلاش مشترکی برای جلوگیری از وقوع مصیبتها داشته باشند؛ تشکیل سازمان شانگهای در راستای مفاد منشور ملل متحد است؛ نقشی که شانگهای و نهادهای مشابه مانند بریکس در چندجانبهگرایی، حمایت از قانون و احترام به حق تعیین سرنوشت کشورها میتوانند ایفا کنند ، اهمیت زیادی دارد؛ چین در هر دو سازمان نقش کلیدی دارد؛ این کشور به دلیل عضویت در شورای امنیت میتوانند نقش مهمی در مقابله با یکجانبهگرایی در سطح جهانی داشته باشد.
آمریکا نمیتواند درباره کشورهای منطقه صحبت کند
بقایی درباره سیاستهای آمریکا در قبال تحولات لبنان هم گفت: ما به تجربه دریافتهایم که آمریکا هرگز بازیگر بیطرفی نیست، بلکه بخشی از رژیم صهیونیستی است و موضع این رژیم را به کشورهای منطقه تحمیل کرده است.
به گفته وی، آمریکا در جایگاهی نیست که درباره کشورهای منطقه صحبت کند.
رویکرد اخیر آمریکا درباره ونزوئلا بازگشت به سیاستهای استعماری عریان است
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره افزایش فشارها بر ونزوئلا، اظهار کرد: ما درباره تحولات اخیر درباره ونزوئلا موضعگیری کردیم؛ از یک منظر تحولات آمریکای لاتین و کارائیب را میتوان بازگشت به سیاستهای استعماری عریان بدانیم؛ هرچند مداخلات آمریکا در این منطقه ریشهدار است، اما تاکنون این اندازه آشکار نبوده است.
وی گفت: ما مداخلات آمریکا در امور داخلی کشورهای منطقه را محکوم میکنیم؛ مبارزه با قاچاق مواد مخدر و جرایم سازمانیافته فرامرزی یک پوشش است، وگرنه با توجه به اطلاعات فزاینده درباره ارتباط مقامهای آمریکایی با مجرمان سرشناسی مانند اپستین این اتهام محل اعراب ندارد.
ورود میانجیهای جدید بهویژه در رابطه ما با آژانس درست نیست
بقایی درباره رایزنیهای اخیر وزیران امور خارجه ایران و مصر با محوریت موضوع هستهای ایران و گمانهزنیها درباره ورود میانجیهای جدید، گفت: ورود میانجیهای جدید بهویژه درباره آژانس که ما رابطه مستقیم و برقرار داریم، درست نیست؛ دیپلماسی ما فعال و پویاست و از ابزارهای مختلف برای پیشبرد دیپلماسی استفاده میکنیم.
از برقراری روابط پاکستان و ارمنستان استقبال میکنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن استقبال از برقراری روابط دیپلماتیک پاکستان و ارمنستان، گفت: ما با دو کشور رابطه خوبی داریم و تحولات اخیر را مثبت ارزیابی میکنیم؛ امیدواریم برقراری روابط دیپلماتیک میان آنها بهعنوان دو کشور همسایه ما تاثیرهای مثبتی بر منطقه قفقاز جنوبی داشته باشد.
اگر طرفهای مقابل تعهدهای برجامی خود را انجام دهند، ما هم به تعهدهای برجامی خود بازمیگردیم
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره سوءبرداشتها از موضوع سطح غنیسازی ایران درپی مصاحبهاش با گاردین، اظهار کرد: من در مصاحبه با گاردین تاریخچه موضوع را بیان کرده و گفتم در ۲۰۱۵ در قالب برجام ایران، غنیسازی ۳/۶۷ را پذیرفت و تا ۲۰۱۹ به آن پایبند بود و پس از خروج آمریکا و بدعهدی اروپا تعهدات خود را کاهش داد.
وی اظهار کرد: ما اعلام کردیم که اگر طرفهای مقابل تعهدهای برجامی خود را انجام دهند، ما هم به تعهدهای برجامی خود بازمیگردیم؛ طرفهای مقابل نه تنها تعهدهای خود را انجام ندادند، بلکه جنایت آشکاری علیه مراکز هستهای ایران را مرتکب شدند.
آمادگی ایران برای حرکت در مسیر دیپلماسی
بقایی گفت: من در مصاحبه با رسانه انگلیسی گاردین، نگفتم آمریکا سیگنالهای ایران را بیپاسخ گذاشته است؛ در عین حال، ادعایی که به نقل از یک معاون وزیر امور خارجه مطرح شده که سندی هم ندارد؛ ما جدیتی در طرف آمریکایی برای مذاکره مشاهده نمیکنیم؛ از رفتار طرف آمریکایی مشاهده میشود که حسننیتی در این ادعا وجود ندارد.
وی در ادامه گفت: چیزی که به نقل از معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه طرح شده است، سندی ندارد و طرح آن توسط رسانه تبلیغاتی رژیم صهیونیستی مشخصا در راستای پیشبرد برنامههای خاص با محوریت جنگ روانی علیه ایران انجام شد؛ ما حسننیتی در سه کشور اروپایی در طرح شروط برای توقف سازوکار ماشه نمیبینیم و آمریکا را هم فاقد این حسننیت میدانیم؛ اتفاقهای ماههای اخیر مشهود بود و نیازی به تفسیر ندارد.
موضوع آب دستورکار ثابت رایزنی با طرف افغانستانی است
بقایی درباره موضوع افتتاح سد جدید در افغانستان، اظهار کرد: موضوع آب اعم از حقابه هیرمند یا دیگر ورودیهای آبی از افغانستان یکی از دستورکارهای ثابت وزارت امور خارجه با طرفهای افغانستانی است؛ وزارت امور خارجه و وزارت نیرو از هر فرصتی برای بیان نگرانیها و کمک به یافتن راهحل برای استفاده میکنند؛ این موضوع توسط سفارت ایران در کابل هم در دست پیگیری است.
جامعه جهانی با ابزارهای موجود به دنبال شکستن محاصره جهانی است
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره موج جهانی حمایت از غزه در روزها و هفتههای اخیر هم گفت: این تحول بسیار مهمی است که بازتاب مطالبه افکار عمومی جهانی از دولتمردانشان است؛ جامعه بینالمللی از ایفای نقش خود به دلیل اصرار آمریکا بر بیکیفرمانی رژیم درمانده است؛ این به معنای بی حسی جامعه جهانی نیست، بلکه جامعه جهانی با ابزارهای موجود به دنبال شکستن محاصره جهانی است.
انتهای پیام/