امام حسن عسکری (علیه‌السلام)، یازدهمین امام شیعیان، در ماه ربیع‌الثانی سال ۲۳۲ هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند و در هشتم ربیع‌الاول سال ۲۶۰ هجری قمری در سن بیست و هشت سالگی به شهادت رسیدند.
از آنجا که امام یازدهم به دستور خلیفه عباسی در سامرا، در محله "عسکر" سکونت اجباری داشتند، به همین دلیل به "عسکری" مشهور شدند. فشار و اختناق بر امام یازدهم بسیار شدید بود و ایشان از هر طرف تحت کنترل و نظارت قرار داشتند. حکومت عباسی به قدری از نفوذ و جایگاه مهم اجتماعی امام (علیه‌السلام) نگران بود که ایشان را ناگزیر کرده بود هر هفته، روزهای دوشنبه و پنجشنبه، در دربار حاضر شوند.
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) با وجود همه این فشارها، کنترل‌ها و مراقبت‌های بی‌وقفه حکومت عباسی، رابطه خود را با شیعیان و مناطق شیعه‌نشین از طریق روش‌های زیر برقرار می‌کردند:
۱. گسترش شبکه ارتباطی وکالت
در زمان امام حسن عسکری (علیه‌السلام) تشیع در مناطق مختلف و شهرهای متعددی گسترش یافته و شیعیان در نقاط فراوانی تمرکز داشتند. شهرهایی مانند کوفه، بغداد، نیشابور، قم، آبه (آوه)، مدائن، خراسان، یمن، ری، آذربایجان، سامرا، جرجان و بصره از پایگاه‌های شیعیان به شمار می‌رفتند.
گستردگی و پراکندگی مراکز تجمع شیعیان، وجود یک سازمان ارتباطی منظم را ایجاب می‌کرد تا پیوند شیعیان را با حوزه امامت از یک سو و ارتباط آنان را با یکدیگر از سوی دیگر برقرار سازد. این نیاز از زمان امام نهم (علیه‌السلام) احساس شد و شبکه ارتباطی وکالت و نصب نمایندگان در مناطق گوناگون، به منظور برقراری چنین سیستمی، از آن زمان به اجرا گذاشته شد. این برنامه در زمان امام عسکری (علیه‌السلام) نیز پیگیری گردید؛ به گواهی اسناد و شواهد تاریخی، امام حسن عسکری (علیه‌السلام) نمایندگانی از میان چهره‌های درخشان و شخصیت‌های برجسته شیعیان را برگزیده و در مناطق متعدد منصوب کرده و با آنان در ارتباط بودند و از این طریق پیروان تشیع را در همه مناطق زیر نظر داشتند.
از جمله این نمایندگان می‌توان به "ابراهیم بن عبده"، نماینده امام در نیشابور، و "احمد بن اسحاق بن عبدالله قمی اشعری" در قم اشاره کرد. در رأس سلسله مراتب وکلای امام (علیه‌السلام) "محمد بن عثمان عَمَری" قرار داشت که وکلای دیگر، به وسیله او با امام (علیه‌السلام) در ارتباط بودند. آنان نوعاً اموال و وجوه جمع‌آوری شده را به وی تحویل می‌دادند و او به محضر امام (علیه‌السلام) می‌رساند.
۲. ارتباط از طریق پیک‌ها و نامه‌ها
علاوه بر شبکه ارتباطی وکالت، امام (علیه‌السلام) از طریق اعزام پیک‌ها نیز با شیعیان و پیروان خود ارتباط برقرار می‌ساختند و از این طریق مشکلات آنان را برطرف می‌کردند. در این زمینه به عنوان نمونه می‌توان از فعالیت‌های "ابوالادیان"، یکی از نزدیک‌ترین یاران امام، یاد کرد. او نامه‌ها و پیام‌های امام (علیه‌السلام) را به پیروان آن حضرت می‌رساند و متقابلاً نامه‌ها، سؤال‌ها، مشکلات، خمس و دیگر وجوه ارسالی شیعیان را دریافت نموده و در سامرا به محضر امام عسکری (علیه‌السلام) می‌رساند. گذشته از پیک‌ها، امام از طریق مکاتبه نیز با شیعیان ارتباط برقرار می‌ساختند و از این رهگذر آنان را زیر چتر هدایت خویش قرار می‌دادند. نامه‌ای که امام حسن عسکری (علیه‌السلام) به "ابن بابویه" نوشته‌اند، نمونه‌ای از این نامه‌ها است.
۳. ارتباط از طریق فعالیت‌های سری و مخفی
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) نوع دیگری از ارتباط خود را با شیعیان از طریق فعالیت‌های مخفی نزدیک‌ترین یاران خود برقرار می‌کردند. از جمله "عثمان بن سعید عمری" که از نزدیک‌ترین و صمیمی‌ترین یاران امام بود، زیر پوشش روغن‌فروشی فعالیت می‌کرد. شیعیان و پیروان حضرت عسکری (علیه‌السلام) اموال و وجوهی را که می‌خواستند به امام تحویل دهند به او می‌رساندند و او آنها را در ظرف‌ها و مشک‌های روغن قرار داده و به حضور امام می‌رساند.
۴. ارتباط از طریق نمایندگان مردم
تماس مستقیم با امام (علیه‌السلام)، با فرستادن افرادی از طرف شیعیان به محضر آن حضرت، نوع دیگری از ارتباط میان امام (علیه‌السلام) و دوستانشان بود. از جعفر بن شریف جرجانی نقل شده است که گفت: "به زیارت خانه خدا مشرف شدم و در سامرا به خدمت امام حسن عسکری (علیه‌السلام) رسیدم، خواستم اموالی را که دوستان به وسیله من فرستاده بودند به آن حضرت بدهم، پیش از آنکه بپرسم به چه کسی بدهم، امام فرمود: آنچه را همراه آورده‌ای به مبارک، خادم من بسپار."
بنابراین، با وجود همه تنگناها و محدودیت‌هایی که خلافت عباسی برای امام (علیه‌السلام) به وجود آورده بود، آن حضرت همواره با شیعیان خود در ارتباط بوده و از این طریق به امور مختلف ایشان رسیدگی می‌فرمودند.