به نظر می‌رسد که با توجه به شرایط ایران بعد از جنگ تحمیلی ۱۲روزه با رژیم اسرائیل و همچنین تلاش تروئیکای اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، پزشکیان در این سفر که اولین سفرش به چین است، بیش از پیش بر احیا و پیشبرد برنامه ۲۵ساله همکاری جامع دو کشور تمرکز خواهد داشت.
این سند جامع همکاری در تیرماه سال ۱۳۹۹ تصویب شد ولی گفته می‌شود که از اوایل سال ۱۴۰۰ عملیاتی شده است. هر چند در داخل نسبت به اثرگذاری اجرایی شدن این سند جامع انتقاداتی مطرح است؛ تا جایی که بیش از یک سال بعد از اعلام عملیاتی شدن این سند، اتاق بازرگانی ایران به عنوان مهم‌ترین نهاد بخش خصوصی از عدم تمایل چین به سرمایه‌‌گذاری در ایران و افزایش گرایش پکن برای توسعه همکاری اقتصادی با رقبای منطقهای جمهوری اسلامی خبر داد.البته نباید از نظر دور داشت که به هر حال چین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان، یکی از شرکای اصلی تجاری ایران محسوب می‌شود و در سال‌های تحریم نیز همواره خریدار نفت باتخفیف ایران بوده است. از این رو با در نظر گرفتن شرایط فعلی و احتمال بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه کشورمان بعد از فعال شدن اسنپ‌بک، این سفر برای ایران فرصت مهمی است تا رئیس‌جمهور بتواند با طرف چینی درباره مناسبات تجاری و فروش نفت به این کشور در شرایط تحریم‌های سخت‌تر مذاکره کند.
از دیگر سو سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بلوک‌های اقتصادی و امنیتی آسیا، بستری برای گسترش روابط اقتصادی ایران با کشورهای عضو فراهم می‌کند. ایران می‌تواند از طریق این سازمان در پروژه‌های مشترک در زمینه انرژی، حمل‌ونقل، اقتصاد دیجیتال و توسعه پایدار مشارکت کند. ایران در ژوئیه ۲۰۲۳ به طور رسمی به عضویت سازمان همکاری شانگهای درآمد.رئیس‌جمهور در سخنانی که اوایل مردادماه یعنی بعد از جنگ ۱۲روزه ایران و رژیم اسرائیل در جمع معاونان و مدیران وزارت خارجه داشت، ضمن تاکید بر اهمیت مساله دیپلماسی در کشور گفت که با هماهنگی و سیاست‌هایی که در حال شکل‌گیری است تلاش می‌کنیم در وهله اول ارتباط خود را با همسایگان صمیمی‌تر و عمیق‌تر کنیم و در وهله دوم با کشورهایی که با آنها ارتباط‌های مناسبی داریم، این ارتباط را پروپیمان‌تر و هماهنگ‌تر کنیم. پزشکیان به روسیه و چین و کشورهای عضو بریکس و شانگهای اشاره کرد و گفت که می‌توانیم ارتباط خود را با آنها توسعه دهیم.
جزئیات سفر ۴روزه پزشکیان
عبدالرضا رحمانی فضلی، سفیر کشورمان در پکن، با اشاره به سفر چهارروزه رئیس‌جمهور به چین توضیح داد: «اجلاس سران شانگهای با توجه به اهمیتی که دارد تمام سران عضو شانگهای و شانگهای پلاس در آن شرکت دارند؛ ۱۰نفر عضو ناظر و ۱۰ نفر نیز از دبیرکل‌های سازمان‌های منطقهای و بین‌المللی حتی دبیرکل سازمان ملل هستند.»وی تصریح کرد: «ما به عنوان عضو فعال و موثر در تمام جلسات و اجلاس‌ها شرکت داشتیم اعم از وزرا و حتی رئیس قوه قضائیه و همچنین وزیر دفاع، وزیر خارجه، وزیر نیرو و... همه در اجلاس‌ها شرکت کرده‌اند.» این دیپلمات کشورمان همچنین بیان کرد: «امسال در چین حدود ۱۰۰ کمیته و جلسه در رابطه با موضوعات مختلف تشکیل شد، بنابراین حضور رئیس‌جمهور کشورمان به نوعی این تاثیرگذاری را در جلسه نهایی که هر سال در انتهای دوره تشکیل می‌شود، دارد؛ زیرا محورهای مهم تصمیم‌گیری آنجا مصوب می‌شود و می‌تواند موثر و مهم باشد.»
رحمانی فضلی افزود: «در کنار آن جلسات، رئیس‌جمهور ملاقات‌ها و نشست‌هایی را خواهد داشت، از جمله دیدار با رئیس‌جمهور روسیه، همچنین بازدیدهایی انجام خواهد شد، پس از آن به پکن خواهند رفت و در جشن پیروزی هشتادمین سال جنگ جهانی دوم و پیروزی چین بر ژاپن شرکت می‌کند که رژه نظامی و نشان دادن آخرین تکنولوژی‌های مدرن در حوزه نظامی در برنامه‌هاست.» به گفته سفیر کشورمان در چین، شرکت رئیس‌جمهور و وزرای مربوطه در این اجلاس نشان از رابطه بسیار صمیمی و سازنده بین ایران و چین است.مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیس‌جمهوری، روز پنج‌شنبه گذشته در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس از زمان انجام این سفر خبر داد و نوشت: «پزشکیان یکشنبه نهم شهریور به‌منظور شرکت و سخنرانی در دو اجلاس سازمان شانگهای و شانگهای پلاس که با حضور بیش از ۳۰ کشور برگزار می‌شود عازم چین است. پیگیری تحکیم و گسترش روابط دوجانبه و دیدار با رئیس‌جمهور شی جین پینگ و دیدارهای مهمی با رؤسای برخی از کشورهای حاضر در برنامه است.»
فرصت مناسب برای رایزنی‌های چندجانبه
از دیگر سو اسماعیل بقایی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی، در آخرین نشست خبری خود درباره سفر پزشکیان به چین توضیح داد که این اولین سفر رئیس‌جمهور به چین طی یک سال گذشته است. این اجلاس بسیار مهمی است که علاوه بر ۱۰ کشور عضو از جمله ایران، حدود ۲۰ کشور دیگر در قالب شانگهای پلاس در آن شرکت می‌کنند. به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران از آنجا که دبیران کل و مقامات ارشد سازمان‌های بین‌المللی هم در این اجلاس حضور خواهند داشت، فرصت مناسبی برای رایزنی با کشورهای عضو خواهد بود.همچنین روز چهارشنبه گذشته، سخنگوی وزارت امور خارجه در آستانه اجلاس سران سازمان شانگهای و سفر رئیس‌جمهور پزشکیان به چین، دیداری با «زونگ پی‌وو» سفیر جمهوری خلق چین داشت. وی در این خصوص در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در این دیدار درباره روابط دوجانبه ایران و چین که همواره در حال شکوفایی است گفت‌وگو کردیم و بر اهمیت بهره‌گیری از پیوندهای تاریخی، تمدنی و فرهنگی مشترک برای گسترش بیشتر همکاری‌ها در تمامی زمینه‌های مورد علاقه طرفین تاکید شد.»