فرزاد شریفی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان ایلام در یادداشتی نوشت: دستاوردهای یکساله در سه حوزه صنایع‌دستی، گردشگری و میراث‌فرهنگی، نتیجه هم‌افزایی مدیران و همکاران اداره‌کل میراث فرهنگی ایلام، حمایت‌های ملی و همراهی دستگاه‌های استانی بوده است. این دستاوردها نشان می‌دهد ایلام با تکیه بر ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی خود، می‌تواند در مسیر توسعه پایدار و رونق اقتصادی قرار گیرد.
سال گذشته نقطه عطفی در تاریخ فرهنگی و گردشگری استان بود و سالی که با اجرای طرح‌های ملی و استانی، ایلام در مسیر شکوفایی اقتصادی و فرهنگی قرار گرفت.
معاونت میراث‌فرهنگی؛ صیانت از گذشته، سرمایه‌ای برای آینده
عملکرد یکساله معاونت میراث‌فرهنگی از هفته دولت ۱۴۰۳ تا هفته دولت ۱۴۰۴ شامل حوزه‌های مرمت، باستان‌شناسی، ثبت آثار، تعیین حریم، امور موزه‌ها و اموال منقول تاریخی و پایگاه‌ها می‌شود.
حوزه مرمت
طی بازه زمانی یکساله، ۱۰ بنای تاریخی شامل قلعه والی، کاخ فلاحتی، قلعه شاخ، قلعه اشرف‌العشایر، طاق شیرین و فرهاد، تنگ بهرام چوبینه، عمارت والی کهره، دژ شیخ ماخو، قلعه سام و امامزاده پیرحسین ساماندهی و مرمت شد. همچنین مطالعه ۴ بافت تاریخی شامل بافت تاریخی روستای پشت قلعه آبدانان (دو فاز مطالعه و یک فاز اجرا)، بافت قدیم ایلام، بافت روستای زید بدره و بافت روستای خوران ایوان انجام گرفت. از شاخص‌ترین اقدامات، واگذاری ۲ بنای تاریخی عمارت والی کهره هلیلان و قلعه اشرف‌العشایر (پوراشرف) دره شهر با کاربری اقامتی و پذیرایی به بخش خصوصی از طریق صندوق حفظ و احیا و بهره برادری از اماکن تاریخی فرهنگی کشور از طریق مزایده کشوری واگذار شد.
حوزه باستان شناسی
علاوه بر پاسخ به استعلام حقیقی و حقوقی، سه فصل کاوش باستان‌شناسی توسط کارشناسان این حوزه انجام شد. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاوش دو فصل محوطه چغا گلان مهران و کاوش آثار سد میمه اشاره کرد. همچنین بررسی و شناسایی حوزه آبدانان و شوش برای اطمینان از معدن سنگ‌های باستانی انجام شد. در حوزه استعلامات، این اداره‌کل در سامانه واحد زمین حائز رتبه شد. سه مورد گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم نیز به انجام رسید.
حوزه ثبت آثار
۲۱ اثر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید که شامل ۵ اثر تاریخی، ۵ اثر ناملموس، ۴ اثر طبیعی، ۴ اثر منقول و ۳ اثر در حوزه یادمان‌ها و دفاع مقدس است. همچنین ۳۵ پرونده دیگر تهیه و برای طی مراحل اداری به وزارتخانه ارسال شد.
حوزه تعیین عرصه و حریم
در این حوزه، بازنگری عرصه و حریم شهر تاریخی سیمره به‌عنوان یکی از مطالبات مردمی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی مصوب شد و مراحل نهایی و ابلاغ آن در حال انجام است. عرصه دو محوطه باخه‌نام ۱ و ۲ نیز تعیین و تصویب گردید و عرصه تپه چشمه ماهی در نوبت تصویب قرار گرفت.
از سال گذشته تا الان مبلغ ۳ میلیارد تومان اعتبارات ملی برای خرید حرائم و مبلغ ۲۳۰۰ میلیارد از محل اعتبارات استانی خرید حرایم دره شهر انجام گرفت و تعداد ۳ نفر از شهرستان ایوان با املاک میراث تهاتر صورت گرفت .
حوزه موزه‌ها و اموال منقول تاریخی
۵۰ قلم از اشیای موجود در مخزن و موزه مرمت گردید. همچنین سه موزه وابسته اداره‌کل ایمن‌سازی برقی و تجهیز به دوربین‌های مدار بسته شدند. بناهای ساختمانی موزه‌ها و مخزن اشیا نیز مرمت و ساماندهی شدند. دو مجوز مجموعه‌داری جدید (مجموعه مردم‌شناسی آقای اسلامی و مجموعه اسکناس آقای میرزاکرمی) صادر شد و تعداد مجموعه‌های خصوصی به ۴ رسید.
حوزه پایگاه‌ها
این اداره‌کل دارای سه پایگاه ملی (سیروان، سیمره و پژوهشی منظر فرهنگی و پیش از تاریخ ) است که محدوده شش شهرستان را پوشش می‌دهد. در یک سال اخیر اقداماتی از جمله مرمت و ساماندهی آثار مسجد و بازار شهر تاریخی سیمره، نقشه برداری آثار حوزه دهلران، بررسی حوزه زرین‌آباد، و مطالعه منظر فرهنگی پیش از تاریخ دهلران انجام گرفت. از مهم‌ترین دستاوردها، کاوش علمی محوطه چغا گلان مهران بود.
علاوه بر این، برگزاری نوروزگاه‌ها، شب یلدا، همایش تجلیل از خادمین میراث فرهنگی، همکاری با صدا و سیما و مستندسازان کشوری از دیگر اقدامات شاخص این حوزه به شمار می‌رود.
از زیرساخت تا سرمایه‌گذاری؛ تحول گردشگری در ایلام
در طول یک‌سال گذشته، توسعه زیرساخت‌های گردشگری به‌عنوان محور اصلی فعالیت‌های این اداره‌کل دنبال شد. در همین راستا، پروژه‌های مهمی به انجام رسید که از جمله می‌توان به اتمام عملیات آسفالت منطقه زنجیره در شهرستان چرداول، بهسازی منطقه بان‌طولاب، توسعه زیرساخت آبشار اما ملکشاهی بهسازی منطقه سازبن سیروان و منطقه گردشگری رماوند بدره اشاره کرد.
همچنین برای ارتقای دسترسی گردشگران، ایجاد یک دهنه پل در مسیر راه دسترسی به تنگ آبی زینگان مهران در حال انجام و در کنار آن، برج نوری چشمه‌های آب‌گرم دهلران جهت بهره‌برداری به پیمانکار واگذار گردیده است .
در بعد سرمایه‌گذاری، پیگیری‌های گسترده‌ای در زمینه حمایت مالی از فعالان این حوزه انجام شد؛ به‌گونه‌ای که ۴۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی کشور برای طرح‌های گردشگری اختصاص یافت.
علاوه بر این، معرفی متقاضیان تأسیس تأسیسات گردشگری در استان به مبلغ ۹۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان از محل تبصره ۱۸ به بانک‌های عامل شامل بانک کشاورزی، ملی، صندوق توسعه و صندوق کارآفرینی امید در حال انجام می باشد .
صدور مجوز برای ۱۵ اقامتگاه بوم‌گردی و ۵ خانه مسافر، علاوه بر افزایش ظرفیت اقامتی، به رونق اقتصاد روستایی و معرفی فرهنگ بومی ایلام کمک شایانی کرد.
گام‌های بلند صنایع‌دستی ایلام برای توسعه و حضور جهانی
معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان ایلام در سال نخست فعالیت دولت چهاردهم (سال ۱۴۰۳ و پنج ماهه نخست ۱۴۰۴) با هدف توسعه تولید، حمایت از هنرمندان و ارتقای جایگاه صنایع‌دستی استان در سطح ملی و بین‌المللی، برنامه‌ها و اقدامات متعددی را به انجام رسانده است.
در این مدت، ۱۰۵ نمایشگاه و بازارچه صنایع‌دستی در سطح استان برپا شده که شامل نمایشگاه‌های نوروزی، اربعین، دهه فجر، چهارشنبه‌بازارها و سایر نمایشگاه‌های مناسبتی بوده است. همچنین هنرمندان ایلامی با حضور در نمایشگاه صنایع‌دستی استان واسط عراق (به مناسبت روز ملی این استان) و نمایشگاه سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق، ظرفیت‌ها و محصولات صنایع‌دستی خود را در عرصه‌های بین‌المللی معرفی کرده‌اند.
در حوزه آموزش، طی این بازه زمانی ۲۲ دوره تخصصی و عمومی برای ۵۲۷ هنرجو برگزار شده و اجرای ۹ دوره آموزشی عمومی در شهرستان‌های مختلف استان نیز در دست اقدام است.
از جمله اقدامات شاخص هویت‌ساز می‌توان به اجرای المان گلیم نقش برجسته و نامگذاری چهارراه منتهی به بازارچه دائمی صنایع‌دستی به نام صنایع‌دستی اشاره کرد که با پیگیری‌های این اداره‌کل و انجام آن توسط شهرداری و شورای شهر ایلام محقق شد.
به‌منظور تسهیل دسترسی مردم و گردشگران به تولیدات صنایع‌دستی استان، ۴ فروشگاه صنایع‌دستی در نقاط مختلف ایجاد گردیده است. همچنین در راستای حمایت از فعالان این حوزه، ۲۵۵۲ فقره مجوز سه‌گانه صنایع‌دستی شامل تولید انفرادی و کارگاهی صادر و تمدید شده است
افزون بر این، در بخش حمایت‌های مالی، مبلغ ۳۱۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال تسهیلات از محل تبصره ۱۸ و مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۳ و پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴ به تولیدکنندگان صنایع‌دستی استان پرداخت شده است.
این اقدامات نشان‌دهنده تلاش‌های گسترده معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی برای توسعه تولید، افزایش صادرات، ارتقای آموزش و هویت‌بخشی به هنرهای سنتی ایلام در سال نخست فعالیت دولت چهاردهم است.
جمع‌بندی و چشم‌اندازها
دستاوردهای یکساله در سه حوزه صنایع‌دستی، گردشگری و میراث‌فرهنگی، نتیجه هم‌افزایی مدیران و همکاران اداره‌کل، حمایت‌های ملی و همراهی دستگاه‌های استانی بوده است. این دستاوردها نشان می‌دهد ایلام با تکیه بر ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی خود، می‌تواند در مسیر توسعه پایدار و رونق اقتصادی قرار گیرد.
ایلام امروز با پشتوانه این اقدامات، نه تنها در سطح ملی، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز بیش از پیش شناخته شده و افق روشنی برای آینده فرهنگی و گردشگری استان ترسیم شده است.
انتهای پیام/