روزنامه اعتماد با هدف بررسی تحولات اخیر درباره برنامه هسته‌ای و آینده دیپلماسی ایران و غرب، با رحمان قهرمانپور، کارشناس مسائل بین‌الملل، گفت‌وگویی اختصاصی انجام داده است.
به گزارش اعتماد، بخش‌هایی از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
- روابط ایران و اروپا پس از آغاز جنگ اوکراین به سمت تشدید تنش‌ها و افزایش بی‌اعتمادی پیش رفته است. وضعیت فعلی حاکم بر روابط دو طرف نامطلوب است و مساله مکانیزم ماشه نیز باید در این بستر کلان و در عین حال متشنج تفسیر شود.
- با توجه به پایان اعتبار توافق سیاسی برجام، اراده طرفین مانند گذشته نیست و اروپا می‌تواند بر اساس سازوکار تعریف شده برای حل اختلاف‌ها در برجام، مکانیزم ماشه را فعال کند، مگر اینکه مجددا یک توافق سیاسی جدید شکل گیرد.
- اروپایی‌ها تمدید ماشه را به آغاز مذاکرات ایران و امریکا و همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشروط کرده‌اند و در صورت شروع همکاری‌ها، احتمال دارد به سوی تمدید مکانیزم ماشه متمایل شوند.
- بر اساس سازوکار اسنپ‌بک یا مکانیزم ماشه، عملا حق وتو کنار گذاشته می‌شود و بنابراین روسیه نمی‌تواند قطعنامه‌ای ارایه کند که با قطعنامه ۲۲۳۱ در تضاد باشد.
- بدون همراهی و رضایت اروپا، قطعنامه روسیه عملا نمی‌تواند راهگشا باشد و مساله مکانیزم ماشه را حل کند.
- در خصوص سناریوهای پیش‌رو، سناریوی اصلی آن است که در صورت ادامه وضعیت کنونی و عدم حصول توافق، روند تنش‌ها تشدید خواهد شد و احتمال درگیری نظامی مجدد بین ایران و اسراییل افزایش می‌یابد.
- در ۳۰ روز آینده، برای رسیدن به توافق، هم اروپا نیازمند تعدیل بخشی از مواضع خود است و هم ایران باید مواضع خود را تعدیل کند. با توجه به وضعیت فعلی، احتمال دستیابی به توافق همچنان اندک است، چرا که اگر هر دو طرف در مذاکرات پیشین کوتاه آمده بودند، امکان حصول توافق در مذاکرات روز سه‌شنبه در ژنو وجود داشت. از آنجایی که توافق حاصل نشده، می‌توان نتیجه گرفت که تاکنون نه ایران و نه اروپا از مواضع خود عدول نکرده‌اند و ادامه این وضعیت، شانس دستیابی به توافق را کاهش می‌دهد.