رضا ملکی، هم‌بند و همراه «سید آزادگان»، درباره جامعیت «کتاب پاسیاد پسر خاک» تالیف محمد قبادی، به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: به نظر من، این کتاب توانسته سیر کاملی از زندگی مرحوم ابوترابی ارائه دهد و به خوبی به جنبه‌های مختلف زندگی او قبل از انقلاب، پس از انقلاب و دوران دفاع مقدس بپردازد. شاید مهم‌ترین پیامی که خواننده از کتاب دریافت می‌کند، تصویر یک انسان مجاهد، صادق و محدث در راه خداست؛ خلاصه درس‌آموزی از تجربه زیسته یک مجاهد خالص و صادق که خود برای خود یک مکتب بود.

او ادامه داد: این کتاب نشان می‌دهد که انسان می‌تواند سبک زندگی خداپسندانه و مردم‌مدار داشته باشد، به تکالیف عمل کند و همزمان جنبه‌های مختلف شخصیتی خود را پرورش دهد. شخصیت ایشان تک‌بعدی نبود؛ یک شخصیت چندبعدی بود که نمونه واقعی از یک مکتب عملی محسوب می‌شود. اگر مکتب را همانند تعریف رایج برای شهید سلیمانی یا شهید نصرالله در نظر بگیریم، یعنی سبک زندگی و آموزه‌هایی که توسط دیگران پذیرفته می‌شود، سیره زندگی مرحوم ابوترابی نیز چنین شاخصی دارد.

هم‌بند و همراه مرحوم ابوترابی، به بیان بعد عبادی این شهید پرداخت و تصریح کرد: مرحوم ابوترابی در بعد عبادی در نقطه اوج بود؛ سال‌های زیادی در اسارت روزه می‌گرفت و نمازهای طولانی با حضور قلب می‌خواند. روزهایی که بدون سحری می‌گذشت، نماز صبح او گاهی تا ۴۰ دقیقه و گاهی تا یک ساعت طول می‌کشید. حتی در زمانی که راهپیمایی اربعین برگزار نمی‌شد، او راهپیمایی‌هایی طولانی به شکرانه از حرم امام رضا علیه‌السلام انجام می‌داد، گاهی ۱۵ تا ۱۷ روز پیاده‌روی می‌کرد.

ملکی، به مبارزات انقلابی مرحوم ابوترابی اشاره کرد و گفت: قبل از انقلاب، مرحوم ابوترابی در مبارزات فعال بود؛ سفر به سرزمین‌های اشغالی، لبنان و عراق داشت و بارها توسط ساواک دستگیر شد. پس از انقلاب، او در محور نیروهای نظامی فعالیت داشت، به عنوان نماینده امام در لشکر عظیم حضور یافت و در کنار شهید چمران در جبهه‌ها فعالیت کرد.

او، به بعد ورزشی مرحوم ابوترابی اظهار کرد: از بعد ورزشی نیز ایشان به ورزش‌های مختلف علاقه داشت و برخی مانند کوهنوردی را به شکل حرفه‌ای دنبال می‌کرد. قله‌ای در ایران نبود که حاج‌آقا حداقل دو یا سه بار آن را صعود نکرده باشد و در مسیرها پا به پای کوهنوردان حرفه‌ای حرکت می‌کرد.

هم‌بند و همراه «سید آزادگان»، به بعد تشکیلاتی و مدیریتی شهید ابوترابی اشاره و بیان کرد: در زمینه مدیریتی و سازماندهی، مرحوم ابوترابی در اردوگاه‌ها با توانمندی فوق‌العاده‌ای فعالیت می‌کرد. تشکیلات فرهنگی، آموزشی و اجتماعی را به صورت مخفیانه و زیرزمینی با نظم و خلاقیت اداره می‌کرد؛ آموزش‌های فنی و زبانی از جمله زبان‌های انگلیسی، عربی، آلمانی و فرانسه، توسط خود او یا دیگران به افراد منتقل می‌شد.

رضا ملکی، درباره ویژگی‌های شخصیتی مرحوم ابوترابی گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های زندگی او، مردمداری و انسان‌دوستی بود. ایشان با عشق، علاقه و شوق به حل مشکلات مردم می‌پرداخت و کمتر کسی بود که با او در ارتباط نباشد و از رفتار ایشان تأثیر نگیرد. بسیاری از افرادی که با او آشنا شدند، مسیر زندگی و سرنوشت‌شان تغییر کرد. آثار او هرچند مکتوب نبود، اما در زندگی هزاران نفر متجلی شد.

او اضافه کرد: با اینکه نماینده ولی فقیه و نماینده مجلس بود، همه این اقدامات را با تواضع، خلوص و معرفت انجام می‌داد. دعای همیشگی او در پایان همه توفیقات، «خداوندا با خلوص‌نیت و معرفت کامل، توفیق بندگی و خدمت به بندگانت را به ما عطا فرما»، که خود پایبند به آن بود.

هم‌بند و همراه «سید آزادگان»، با توجه به تقریظ رهبر انقلاب به کتاب پاسیاد پسر خاک تصریح کرد: زندگی و سیره شهید ابوترابی الگویی برای همه، به ویژه جوانان و نوجوانان امروز است. کتاب «پاسیاد، پسر خاک» به خوبی توانسته جنبه‌های مختلف شخصیت مرحوم ابوترابی را نشان دهد و از اهمیت بالایی برخوردار است. تقدیس و تقریظ مقام معظم رهبری بر این کتاب، نشان‌دهنده ارزش محتوا و تأثیر آن بر جامعه است و موجب می‌شود که خوانندگان بیشتر به ارزش‌ها و نکات اخلاقی و انسانی زندگی او توجه کنند.

او در پایان به بیان اجمالی از ویژگی‌های مرحوم ابوترابی پرداخت: مرحوم ابوترابی در دوران اسارت، مانند «ابر فیاض» بر سر آزادگان باران برکت می‌بارید. اگر او نبود، حضور آزادگان در اسارت دچار افراط و تفریط‌های زیادی می‌شد و راهنمایی او بود که اسارت سخت را به تجربه‌ای معنوی و بهشتی تبدیل کرد. فضای صمیمی، برادری، ایثار و فداکاری میان آزادگان در اسارت، نتیجه مشی و منش او بود. او با تدبیر، تواضع، صداقت و عبادت، نمونه‌ای کامل از انسانیت و مجاهدت واقعی در مسیر خدا بود و کتاب مذکور توانسته این ابعاد را به شکلی جامع و مفصل منعکس کند.