به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ آنچه که در تاریخ اسلام ثبت شده است نمایانگر حضور فعال و پر اثر مساجد از زمان رسول خدا تا به امروز بوده است؛ این حضور و تاثیرگذاری به اندازه‌ای بود که در برهه‌های مختلف تاریخ بعضا مساجد مورد هجوم دشمنان قرار گرفته‌اند؛ از جمله حمله‌ای که رژیم غاصب اسراییل در سال ۱۹۶۹ به مسجدالاقصی داشت و این مسجد که بخشی از هویت تاریخی مسلمانان جهان است را به آتش کشید. متعاقب این اقدام ددمنشانه بود که هرساله ۳۰ مرداد به عنوان روز جهانی مسجد شناخته می‌شود. به مناسبت فرارسیدن روز و هفته جهانی مسجد بر آن شدیم گفت‌وگویی با آیت‌الله «محمد عبادی‌زاده»، نماینده ولی فقیه و رئیس شورای فرهنگی عمومی هرمزگان داشته باشیم. وی که در کسوت امام جمعه این استان نیز فعالیت دارد؛ مسجد را فضایی توصیف می‌کند که با سادگی و معنویتش، انسان را از آشوب دنیا به آرامش الهی می‌رساند.
وی با اشاره به صفوف به‌هم‌پیوسته نمازگزاران و اشک‌های مناجات در شب‌های قدر، از نقش بی‌بدیل مسجد در تقویت ایمان و همبستگی در جامعه هرمزگان می‌گوید؛ استانی که تنوع فرهنگی و مذهبی‌اش، مسجد را به حلقه اتصال اقوام تبدیل کرده است.
در ادامه حاصل این گفت وگو را می خوانید:
با توجه به جایگاه ویژه مسجد در فرهنگ اسلامی و هفته جهانی مسجد، از منظر حضرتعالی، زیبایی‌های معنوی و روحانی مسجد که آن را به‌عنوان «خانه خدا» متمایز می‌کند، چیست؟
مسجد تنها یک بنای فیزیکی نیست؛ بلکه نماد حضور خدا در متن زندگی بشر است. زیبایی مسجد در سادگی و روحانیتی است که آرامش را به قلب انسان هدیه می‌دهد. وقتی وارد مسجد می‌شوی، گویی دغدغه‌های دنیا را پشت در می‌گذاری و به فضایی قدم می‌گذاری که سراسر رحمت و نور الهی است. صفوف به‌هم‌پیوسته نمازگزاران، سکوت و ذکر جمعی، و اشک‌های بندگان در مناجات، جلوه‌هایی از این زیبایی معنوی است که مسجد را به خانه‌ای بی‌همتا برای ارتباط با خدا تبدیل کرده است.
مسجد به‌عنوان پایگاه وحدت و همدلی شناخته می‌شود. چگونه می‌توان از ظرفیت‌های مسجد برای تقویت انسجام اجتماعی، به‌ویژه در هرمزگان با تنوع فرهنگی و مذهبی‌اش، بهره برد؟
از صدر اسلام، مسجد مرکز تصمیم‌گیری، مشورت و همبستگی بوده است. مسجد پیامبر(ص) در مدینه نه‌تنها محل عبادت، بلکه پایگاه اداره جامعه اسلامی بود. امروز هم در هرمزگان، که اقوام و مذاهب مختلف در کنار هم زندگی می‌کنند، مسجد می‌تواند حلقه اتصال دلها و محور برادری باشد. اگر مساجد کارکرد اجتماعی خود را به‌درستی ایفا کنند، با برگزاری برنامه‌های مشترک، گفت‌وگوهای بین‌فرهنگی و فعالیت‌های خیرخواهانه، وحدت و همزیستی مسالمت‌آمیز تقویت خواهد شد.
یکی از جلوه‌های زیبای مساجد، نقش آن‌ها در تربیت نسل جوان است. مساجد امروز چگونه می‌توانند در جذب جوانان و ترویج ارزش‌های دینی موفق‌تر عمل کنند؟
جوانان تشنه معنا و حقیقت‌اند. مساجد اگر فضایی معنوی، صمیمی و پرنشاط فراهم کنند، می‌توانند پناهگاهی امن برای جوانان در برابر سرگرمی‌های ناسالم یا فضاهای بی‌هویت باشند. جوانی که در مسجد پرورش می‌یابد، هم اهل عبادت است و هم مسئولیت‌پذیر. در تاریخ انقلاب اسلامی، بسیاری از فرماندهان و مدیران برجسته از مساجد برخاستند. مسجد، مدرسه انسان‌سازی است؛ با برنامه‌های فرهنگی جذاب، کارگاه‌های آموزشی و گفت‌وگوهای متناسب با نیازهای جوانان، می‌توان آن‌ها را به این کانون متصل کرد.
مساجد در طول تاریخ پایگاه فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی بوده‌اند. چه جلوه‌هایی از این نقش‌ها در مساجد هرمزگان برجسته است و چگونه می‌توان آن‌ها را تقویت کرد؟
مسجد همواره مرکزی برای تجمع در بحران‌ها، کمک به نیازمندان و حرکت‌های بزرگ اجتماعی بوده است. در دوران دفاع مقدس، مساجد سنگر جذب نیروهای بسیج و پشتیبانی جبهه‌ها بودند. امروز هم مساجد هرمزگان می‌توانند پایگاه حل مشکلات اجتماعی، مشاوره خانوادگی و کارهای خیر باشند. تقویت این نقش‌ها نیازمند برنامه‌ریزی است؛ از ایجاد کتابخانه‌های مسجدی و کلاس‌های آموزشی گرفته تا تشکیل گروه‌های جهادی و خیرین محلی. اگر مسجد از این ابعاد غافل شود، از جایگاه تاریخی‌اش فاصله می‌گیرد.
معماری مساجد هرمزگان از نظر زیبایی‌شناسی و معنویت جایگاه ویژه‌ای دارد. چگونه می‌توان از این ویژگی برای تقویت حس تعلق مردم به مساجد استفاده کرد؟
معماری مساجد زبان گویای فرهنگ اسلامی است. گنبدها، مناره‌ها و کاشی‌کاری‌های اصیل، هر کدام پیامی الهی و فرهنگی دارند. وقتی وارد مساجد تاریخی هرمزگان می‌شویم، حس می‌کنیم تاریخ و ایمان در هم آمیخته‌اند. این معماری، انسان را از عالم مادی به عالم معنا می‌برد و پیونددهنده نسل‌هاست. با حفظ و مرمت مساجد تاریخی و آموزش نسل جوان درباره ارزش‌های این معماری، می‌توان حس تعلق و هویت فرهنگی را در آن‌ها تقویت کرد.
مساجد در مناسبت‌های مذهبی مانند ماه رمضان و محرم شاهد حضور گسترده مردم هستند. چه خاطره‌ای از این جلوه‌ها دارید که پیوند عمیق جامعه با مسجد را نشان دهد؟
یکی از زیباترین خاطراتم، حضور در شب‌های قدر در مساجد هرمزگان است؛ وقتی هزاران نفر با اشک و دعا دست به سوی خدا بلند می‌کنند و مسجد به دریایی از ایمان تبدیل می‌شود. همچنین، حضور پرشور نوجوانان در مراسم عزای حسینی در مساجد، برایم بسیار امیدبخش است. این صحنه‌ها نشان می‌دهد که مسجد همچنان جایگاهی عمیق و ناگسستنی در دل مردم دارد.
با توجه به چالش‌های دنیای مدرن و گرایش‌های مادی‌گرایانه، چگونه می‌توان جلوه‌های معنوی و اجتماعی مساجد را برای نسل جدید بازآفرینی کرد؟
دنیای امروز با بحران هویت و تنهایی روبه‌روست. جوانان در فضای مجازی به دنبال آرامش می‌گردند، اما آن را نمی‌یابند. مسجد می‌تواند بهترین پناهگاه باشد. اگر مساجد برنامه‌هایی متناسب با دغدغه‌های فکری و فرهنگی نسل جدید ارائه دهند، با زبان روز سخن بگویند و ترکیبی از سنت و نیازهای مدرن را در فعالیت‌هایشان بگنجانند، نه‌تنها نقش تاریخی خود را حفظ می‌کنند، بلکه به نهادی کارآمد برای زندگی مدرن تبدیل می‌شوند.
به‌عنوان رئیس شورای فرهنگ عمومی هرمزگان، چه توصیه‌ای به ائمه جماعات، هیئت‌های امنا و فعالان فرهنگی مساجد دارید تا زیبایی‌های مسجد را پررنگ‌تر کنند؟
مسجد باید پایگاه امید، نشاط و اخلاق باشد. ائمه جماعات با رفتار پدرانه و جذب حداکثری، جوانان را به مسجد علاقه‌مند کنند. هیئت‌های امنا فضایی آرام و دلپذیر فراهم سازند و فعالان فرهنگی با خلاقیت و نوآوری، مسجد را به کانونی پویا برای پاسخ به نیازهای فکری و اجتماعی تبدیل کنند. خدمت به مسجد، خدمت به دین و جامعه است.
..............
پایان پیام/ ۲۱۸