حجت الاسلام و المسلمین سید عظیم بامری از اساتید حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، با تسلیت سالگرد ارتحال رسول الله (ص)، اظهار داشت: امروزه در جامعه اسلامی ایران، قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه جایگاهی پیدا کرده و نباید از یادمان برود که این امر، به برکت امام راحل (ره) و یاران امام و شهدای انقلاب اسلامی است.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به کتاب های بسیاری که در مورد موضوعات بیان شده در نهج البلاغه به نگارش در آمده، تأکید کرد: تا به حال ندیدم که درباره نبی خدا (ص) و جایگاه نبوت در نهج البلاغه کتابی به طور مستقل، به نگارش در آمده باشد.
وی افزود: در نهج البلاغه از قول امیر مؤمنان علی(ع) مطالبی درباره جایگاه نبوت و برخی از پیامبران صحبت شده است و ما در اینجا به صورت خاصّ بعضی از اوصاف رسول الله (ص) که در کلام امیرالمؤمنین (ع) آمده باشد را دنبال می کنیم تا قلب ها به واسطه ذکر اهل بیت و معصومین (ع) زنده شود؛ کما اینکه در خصال صدوق روایت آمده است: «... قَالَ لِی أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ: یَا فُضَیْلُ إِنَّ حَدِیثَنَا یُحْیِی اَلْقُلُوبَ» (خصال؛ ج: ۱، ص ۲۲) و در زیارت جامعه هم آمده است: «کلامکم نور»؛ کلام اهل بیت (ع)، نوراتیت و برکات در زندگانی و روح و روان ما خواهد داشت.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: پیامبر خدا (ص) حقّ بزرگ و فراوان بر گردن بشریت دارد و متأسفانه کمتر به رسول خدا (ص) پرداخته می شود، بنابراین چه بهتر که بیان این ویژگی ها از زبان «نفس پیغمبر»، یعنی علی (ع) باشد، علی (ع)، نفس پیغمبر (ص) است، الا به اینکه بعد از پیامبر (ص)، هیچ پیامبر و نبیّ نخواهد آمد؛ علی (ع) تمام آنچه را که پیامبر خدا (ص) برخوردار بوده را دارد.
حجت الاسلام و المسلمین بامری خاطرنشان کرد: فخر رازی در تفسیر خود، سعی بسیار دارد تا به گونه ای «نفس پیغمبر بودن» را توجیه کند؛ در آخر می بیند که کاری نمی تواند بکند و می پذیرد که «علی (ع) نفس پیغمبر (ص) است».
وی یادآور شد: رسول خدا (ص) صراحتا فرمود: «یا علی ما عرف اللّه حق معرفته غیری و غیرک و ما عرفک حق معرفتک غیر اللّه و غیری؛ ای علی! خداوند متعال را نشناخت، به حقیقت شناختش، جز من و تو، و تو را نشناخت آنگونه که حق شناخت توست، جز خدا و من» (مناقب ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۲۶۸)
وی گفت: نبی خدا (ص) در جای دیگر فرمود: «یا علی لایعرف اللّه تعالی الّا انا و انت و لایعرفنی الّا اللّه و انت و لا یعرفک الّا اللّه و انا؛ ای علی! خدا را نشناخت جز من و تو، و مرا نشناخت جز خدا و تو و تو را نشناخت مگر خدا و من.» (محمد تقی مجلسی، روضة المتقین، ج ۱۳، ص ۲۷۳)
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به خطبه ۱۵۱ نهج البلاغه به عنوان یکی از خطبه هایی که به ویژگی های پیامبر اکرم (ص) پرداخت، خاطرنشان کرد: البته متن این خطبه در نسخه های مختلف از نهج البلاغه و ترجمه ها و شرح های مختلف آن، یکسان نیست؛ این خطبه، در شرح ابن ابی الحدید، خطبه ۱۵۱ است؛ اما در شرح میثم بحرانی، این خطبه ۱۵۰ است و در اکثر ترجمه ها از جمله در شرح و ترجمه آیت الله العظمی مکارم شیرازی در شماره ۱۵۱ می باشد.
حجت الاسلام و المسلمین بامری اظهار کرد: خوب است تا اصل خطبه بیان شود؛ چه اینکه کلام آنها گویا و اثرگزارتر از ترجمه و شرح می تواند باشد، ما کلام معصوم را نور می دانیم و باز می دانیم که نور، اثر دارد. از حسن اتفاق، در همین خطبه، تعبیر نورانیت و نور نیز بیان شده است. «وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ یحذر من الفتن l وَ أَحْمَدُ اللّهَ وَ أَسْتَعِینُهُ عَلَی مَدَاحِرِ الشَّیْطَانِ وَ مَزَاجِرِهِ وَالاِعْتِصَامِ مِنْ حَبَائِلِهِ وَ مَخَاتِلِه وَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللّهُ. وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، وَ نَجِیبُهُ وَ صَفْوَتُهُ l لاَ یُؤَازَی فَضْلُهُ، وَ لاَ یُجْبَرُ فَقْدُهُ أَضَاءَتْ بِهِ الْبِلاَدُ بَعْدَ الضَّلاَلَةِ الْمُظْلِمَةِ، وَالْجَهَالَةِ الْغَالِبَةِ، وَالْجَفْوَةِ الْجَافِیَةِ»
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) در این کلام، به هفت ویژگی رسول الله (ص) اشاره می کند؛ امیرالمؤمنین علی(ع) در اولین ویژگی حضرت محمد (ص) می فرماید پیامبر، بنده خدا است.
وی یادآور شد: این عالم یک خالق بیشتر ندارد و هیچ موجودی در این عالم وجود ندارد، جز اینکه مخلوق خدا است، در خودِ بندگی حرف های بسیاری نهفته است. این، آیت الله العظمی بهجت (ره) بوده که در پشت جلد رساله خویش، می نویسد: «العبد».
وی گفت: تمام مشکلات بشر از زمان خلقت تا امروز به این بر می گردد که بشر، بندگی را انجام نداده است. پیامبر خدا (ص) عبد خدا است؛ و از این رو است که امیر مؤمنان علی(ع) در وصف ایشان می فرماید: «وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ ...»
حجت الاسلام و المسلمین بامری خاطرنشان کرد: این عبد، فرستاده خدا است، این نیست که دیگران و مردم انتخاب کرده باشند، همان خالق عالم است که ایشان را انتخاب کرده است.
وی با اشاره به برگزیده بودن و انتخاب شده خدا بودن پیامبر (ص) به عنوان دو ویژگی دیگر حضرت (ص)، خاطرنشان کرد: بین نجیب و صفوه فرق است، در نجیب، آن کرامت و بزرگی را در نظر دارد که بر اساس آن، زمینه انتخاب صورت بگیرد.
استاد حوزه علمیه قم، افزود: امام علی(ع) در پنجمین ویژگی پیامبر (ص) بیان می دارد: «لاَ یُؤَازَی فَضْلُهُ»؛ در فضیلت و برتری نمونه ندارد در برخی از شرح و ترجمه ها، «همتا» ذکر شده است خوب است، اما در اصطلاح عرفی، نمونه ندارد، بار معنایی بیشتری دارد و حقیقتا هم همین طور است. در اصول کافی، در باب ولایت پیامبر (ص) می خوانیم: «خداوند کسی را که برتر از رسول خدا باشد، خلق نکرده است.»
وی تصریح کرد: اگر چه برخی از روی نادانی می گویند شیعیان امامان را برتر از رسول خدا می دانند! اما ما پیامبر (ص) را افضل همه مخلوقات می دانیم؛ کما اینکه علی (ع) آن را در این خطبه به ما می آموزاند.
حجت الاسلام و المسلمین سید عظیم بامری خاطرنشان کرد: حال که پیامبر (ص) نمونه ندارد، طبیعتا فقدان ایشان هم قابل جبران نیست؛ «وَ لاَ یُجْبَرُ فَقْدُهُ»؛ حضرت (ع) در جای دیگری از نهج البلاغه فرمود: وقتی پیامبر (ص) از دنیا رفت، یکی از مصیبت هایی که بشر به آن دچار شد، قطع رسمی وحی الهی توسط جبرئیل امین بوده است، این مصیبت قابل جبران نیست.
وی اضافه کرد: هفتمین ویژگی پیامبر خدا (ص) بر اساس کلام امیر مؤمنان علی(ع)، آن است که به برکت نور وجودی او آثار و برکات بر بشریت گذاشته شد.
استاد حوزه علمیه قم گفت: امیرالمؤمنین علی(ع) در ادامه کلام مبارکشان، هفت ویژگی از فرهنگ حاکم در جامعه قبل از بعثت را بر می شمارند که در واقع، آثار و نکبت های نبودن ولی خدا در جامعه است.
وی تأکید کرد: جامعه آن روز، غرق در ضلالت، ظلم، جهل، قساوت و سنگ دلی بودند. حلال را حرام می شمردند و دانشمندان را تحقیر می کردند، اگر بشر بداند در زمانی زندگی می کند که ولی خدا حضور ندارد و اگر حقیقت آن را درک کند، این امر برای او بزرگترین مصیبت است، زندگانی در ایام فترت، یعنی زمان بین بعثت دو پیامبر، و زمانی که ولیّ خدا حضور ندارد، بسیار سخت است.
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: امام علی(ع) می فرماید: «وَ النَّاسُ یَسْتَحِلُّونَ الْحَرِیمَ، وَ یَسْتَذِلُّونَ الْحَکِیمَ؛ یَحْیَوْنَ عَلَی فَتْرَة، وَ یَمُوتُونَ عَلَی کَفْرَةِ!؛ در زمانی که مردم حرام را حلال می شمردند، دانشمندان را تحقیر می کردند، در دوران فترت (و غیبت اولیای الهی) قدم به عرصه حیات می گذاشتند و در کفر و بی دینی جان می سپردند.
وی اضافه کرد: پیامدهای غیبت ولیّ خدا در میان بشر اینها است، ظلم و ضلالت و جهل و تنگدلی و در هم آمیخته شدن حلال و حرام و تحقیر دانشمندان و حکما. رضوان خدا بر امام راحل ما که با انقلاب خویش، بساط ظلم و جهل و دیگر ویژگی های عصر جهالت را در ایران از بین برده است.
حجت الاسلام و المسلمین بامری یادآور شد: ای کاش بین طلبه ها این فرهنگ ایجاد می شد که هر چند روز یک بار، گرد هم جمع شوند و نهج البلاغه را روخوانی کنند، البته در جریان هستیم که این کار در بعضی از نقاط کشور انجام می گیرد، اما این امر باید ابتدا در حوزه و سپس در جامعه فراگیر گردد؛ آنچنان که قرائت جمعی قرآن در جامعه فراگیر شده است، برادران اهل سنت ختم صحیح بخاری دارند، کتابی که اگر همه تکرارهایش را جمع کنید و راویان را حذف نمایید، شاید متنش یک جلد بیشتر نشود.
وی تصریح کرد: از افتخارات ما این است که ترجمه ها و شرح های فراوانی بر کتاب نهج البلاغه صورت گرفته؛ از جمله باید به ترجمه آیت الله العظمی مکارم شیرازی اشاره نمود که ترجمه خوبی است. ایشان تفسیر نهج البلاغه را در چند مجلد، تحت عنوان «پیام امام» بیان کرده اند و ترجمه نهج البلاغه برگرفته از آن تفسیر است و به نوعی می توان بیان کرد که بیش از پیش مورد دقت قرار گرفته است.
استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: از ویژگی ترجمه آقای دشتی، آن است که در پاورقی ها، مکاتب روز را بر اساس کلمات امیرالمؤمنین علی(ع) آورده است. ترجمه آقای امامی بر نهج البلاغه هم از دیگر ترجمه ها است. ترجمه آقای شهیدی، دقیق است و سخت، صورت گرفته و با توجه به نحوه ادیبانه ترجمه شدنش مخاطب خاص خود را می طلبد. ترجمه آقای زمانی بر نهج البلاغه نیز ترجمه خوبی است.
حجت الاسلام و المسلمین سید عظیم بامری گفت: ما نمی توانیم امام معصوم را درک کنیم؛ اما امام راحل(ره) در زمان ما رفتار و گفتار و منشش پیغمبرگونه بود، امام راحل (ره) در ابتدای وصیت نامه افتخار می کند که نهج البلاغه از ما است و انصافا یک کتاب نمی توان همانند نهج البلاغه و صحیفه سجادیه پیدا نمود.
وی اظهار کرد: علامه حسن زاده آملی (ره) از قول استادشان مرحوم استاد آیت الله مهدی الهی قمشه ای (ره) می فرمودند، وقتی از بحث های علمی خسته می شد، می گفت: برویم به بهشت امیرالمؤمنین علی(ع)، و نهج البلاغه می خواندند.
انتهای پیام. /