
لیلا پایدار- ابوالقاسم دلفی، کارشناس مسائل اروپا، در گفتوگو با خبرنگار اعتماد آنلاین درباره دیدار ترامپ با زلنسکی در کاخ سفید و احتمال اینکه ترامپ زلنسکی را وادار کند بخشی از اراضی اوکراین را در ازای پایان جنگ واگذار کند، گفت: موضوع اوکراین و اتفاقی که امروز قرار است رخ دهد، یعنی دعوت آقای ترامپ از سران اروپا و رئیس جمهور اوکراین برای آمدن به کاخ سفید و اطلاعرسانی درباره ملاقاتش با پوتین، پس از سلسله اتفاقاتی است که در چند ماه اخیر پس از آغاز دور دوم ریاست جمهوری ترامپ به وقوع پیوسته است.
وی ادامه داد: اول اینکه، آقای ترامپ موضوع اوکراین را به تنهایی با پوتین شروع به حل و فصل کردن کرد؛ از ابتدا هم زلنسکی و اروپاییها کنار گذاشته شدند و مذاکرات بدون حضور آنها، مستقیماً بین ترامپ و پوتین انجام شد.
دلفی افزود: مشاوران ترامپ نیز در تماس با پوتین بودند. آقای ویتکاف سفرهای مختلفی به مسکو داشت و مقدمات لازم را فراهم کرد که این مقدمات نتیجهاش دیدار سران در آلاسکا شد؛ دیداری مهم که البته ملاحظاتی هم داشت.
او تصریح کرد: پوتین، بر اساس حکم دیوان کیفری بینالمللی که به جرم نقض قوانین جنگی علیه او صادر شده، اجازه سفر به کشورهای مختلف را نداشت و ترجیح میداد ملاقاتها در کشور ثالثی انجام شود. در دوره قبلی ملاقاتش با ترامپ، این دیدارها در فنلاند یا کشورهای دیگر خارج از خاک آمریکا صورت میگرفت، اما این بار به دلیل شرایط ویژه، ملاقات در آلاسکا برگزار شد.
وی اضافه کرد: این موضوع همچنین تحت تأثیر مسائل مربوط به نخست وزیر اسرائیل، نتانیاهو بود که حکم کیفری علیه او صادر شده بود، اما آمریکاییها دادگاه را غیرقانونی اعلام کردند و رسمیت آن را زیر سؤال بردند. نتانیاهو نیز به همین دلیل به آمریکا سفر کرد. پوتین هم به دلیل همین ملاحظات به آلاسکا آمد و دیدار انجام شد.
سفیر اسبق در فرانسه گفت: در تحولات اخیر بین آمریکا و روسیه، همه مسائل تحت شعاع مناسبات پوتین بوده و ترامپ و عوامل دخیل دیگر نقش چندانی نداشتند. حتی در اولین سفری که زلنسکی چند ماه پیش به کاخ سفید داشت، سناریویی اجرا شد که گویا پوتین ترامپ را وادار کرد زلنسکی را توبیخ کند و اعتبار او را برای اداره اوکراین زیر سؤال ببرد.
او افزود: آنچه امروز اتفاق میافتد، ابتدا قرار بود تنها ملاقات ترامپ با زلنسکی باشد، اما اروپاییها فشارهای زیادی آوردند، زیرا موضوع اوکراین امنیت اروپا را تهدید میکند؛ جنگ در خاک اروپا در جریان است و روسیه بخشی از خاک اروپا را اشغال کرده است. امنیت و انرژی اروپا به خطر افتاده و نهایتاً مجبور شدند برخی از سران اروپا را هم به این ملاقات دعوت کنند.
دلفی اظهار داشت: لذا مجموعه کسانی که امروز در کاخ سفید جمع میشوند، برای این است که ببینیم نتیجه این دیدار چه خواهد بود. در مصاحبههای آقای ترامپ گفته شده که رئیسجمهور اوکراین باید رضایت دهد و بخشی از خواستههای روسها را بپذیرد. خواسته روسها این است که مناطقی که در خاک اوکراین تصرف کردهاند، به رسمیت شناخته شود.
دلفی افزود: اظهار نظر جدیدی هم هست که آن بخشهایی را که روسها اشغال کردهاند، رسمی شود و علاوه بر این، مسئله کریمه هم در مذاکرات مطرح خواهد بود. کریمه هنوز نه از سوی اوکراین و نه اروپا به عنوان بخشی از خاک روسیه پذیرفته نشده است، چرا که در سال ۲۰۱۴ به اشغال درآمد.
بنابراین بخشی از موضوع توافق، شامل کریمه هم میشود که باید درباره آن تصمیم گرفته شود. توافق به این شکل خواهد بود که بخشی از خاک اوکراین به روسها داده شود و در مقابل، روسها درخواست کردهاند که ناتو وارد اوکراین نشود، یعنی اوکراین عضو ناتو نشود و آمریکاییها به تنهایی امنیت اوکراین را تضمین کنند. ظاهراً آمریکاییها هم این را پذیرفتهاند و قرار است ناتو در این قضیه دخالت نداشته باشد.
او اضافه کرد: اما در مجموعه اتفاقات، خواسته روسیه بیش از آن چیزی که اروپا و اوکراین در پی آن بودند، تحقق پیدا میکند. نخست اینکه پوتین از انزوا خارج شد و ترامپ هم او را در آلاسکا، در خاک آمریکا، به عنوان یک جنایتکار جنگی که دیوان کیفری بینالمللی علیهاش حکم دستگیری صادر کرده، پذیرفت و از او استقبال کرد. ترامپ این مسائل را نادیده گرفت و در تلاش است خواستههای پوتین را برآورده کند.»
او افزود: تحقق این خواستهها به ضرر اوکراین و اروپا خواهد بود. چرا که اروپا در این جنگ هزینههای زیادی متحمل شده است؛ هزینههای نظامی، اقتصادی و انرژی. پذیرفتن این توافق به آسانی برای اروپاییها ممکن نیست. دلیل این اتفاقات این است که روابط پوتین و ترامپ در دور اول ریاست جمهوری ترامپ بسیار نزدیک بود و بخش زیادی از حمایتهای پوتین در انتخابات ریاست جمهوری قبلی ترامپ صورت گرفت. روسیه برای تخریب رقیب ترامپ، یعنی خانم کلینتون، اقدامات گستردهای انجام داد.
بنابراین میتوان گفت که این توافقات و نزدیکیها نوعی پاداشی است که ترامپ به دنبال حمایتهای پوتین در دوران ریاست جمهوری اولش دریافت میکند. در دوران بایدن، پوتین حاضر نبود طرحها و نظرات آمریکا را بپذیرد، اما حالا این شرایط تغییر کرده است. اما اینکه این توافقها پایدار باشد یا نه، بحث دیگری است. اروپا بخش زیادی از امنیت و خاک و انرژی خود را در موضوع اوکراین دخیل میداند و نمیداند آیا این توافق را خواهد پذیرفت یا نه.
او گفت: آمریکاییها از قبل برای این توافقات برنامهریزی کردهاند و در تلاشند که اوکراین و اروپا آن را امضا کنند، اما اروپا هنوز به راحتی حاضر نیست امضا کند. به نظر میرسد اروپاییها تحمل کردهاند، اما سه چهار سال مقاومت و هزینه دادن در مقابل تجاوز روسیه، به این سادگی اجازه نمیدهد که خواستههای ترامپ و روسیه به راحتی پذیرفته شود. اگرچه ممکن است ترامپ و رسانههای آمریکایی از تحقق چنین توافقی صحبت کنند، اما واقعیت این است که تحقق آن به این آسانی نیست. بخشهایی از آن البته ممکن است به وقوع بپیوندد.»
دلفی در پایان خاطرنشان کرد: اگر زلنسکی بخواهد جنگی که جان بسیاری از مردم اوکراین را گرفته و به زیرساختها و تاسیسات خسارات جدی زده، به پایان برساند، باید بخشی از خواستههای روسیه را بپذیرد. این یک انتخاب دشوار است؛ یا استقامت و تحمل ضرر بیشتر، یا پذیرش واگذاری بخشهایی از خاک.اوکراین شاید ناچار باشد این راه را انتخاب کند، اما این اتفاق برای اروپا بسیار پرهزینه خواهد بود و روابط آینده اروپا با روسیه را دچار مشکل خواهد کرد.