
آمار موجود در دو سال گذشته، حاکی از رشد چشمگیر نرخ طلاق در کشورهای خلیج فارس است.
به گزارش اعتمادآنلاین، پایگاه اطلاعرسانی الخلیجآنلاین طی گزارشی در این رابطه نوشت: «در کشورهای مختلف شورای همکاری خلیج فارس که همواره بر اصالت روابط خانوادگی تاکید داشتهاند، ازدواج تنها یک قرارداد شرعی نبود، بلکه پیمانی مقدس محسوب میشد که برایش جشنها برپا و بر پایه آن خانوادههایی شکل میگرفت که پاسدار نسل، آبرو و آینده محسوب میشدند. اما ورود اینترنت و سپس گسترش رسانههای اجتماعی، تحولی پرسروصدا در مفهوم رابطه زناشویی ایجاد کرد و آن را بر اساس «لایکها»، استوریهای رایج و «ترندهای» گذرا بازتعریف نمود؛ امری که به افزایش آمار طلاق دامن زد.»
آمار موجود در دو سال گذشته، حاکی از رشد چشمگیر نرخ طلاق در کشورهای خلیج فارس است، در حالی که نگرانیهای رسمی و اجتماعی نیز وجود دارد. این آمار به شرح زیر است:
عربستان در نیمه اول سال ۲۰۲۵، بیش از ۵۷,۵۹۵ مورد طلاق ثبت کرد که معادل ۱۵۷ مورد در روز است (به نقل از روزنامه «الوطن»).
در کویت، تعداد طلاقها در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳، ۳.۹ درصد افزایش یافت و به ۸,۱۶۸ مورد رسید.
آمار سازمان برنامهریزی و آمار قطر نشان میدهد طلاق از ۱۰.۱ به ازای هر ۱۰۰۰ مرد در سال ۲۰۱۳، به ۱۳.۱ در سال ۲۰۲۲ و از ۸.۵ به ازای هر ۱۰۰۰ زن به ۱۰.۹ در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
دادگاههای امارات در پنج سال (۲۰۲۰ تا پایان ۲۰۲۴)، در چهار امارت (شارجه، عجمان، امالقوین و فجیره)، ۳,۰۲۳ مورد طلاق ثبت کردند.
در عمان، طبق دادههای شورای عالی قضایی، تعداد طلاقها در سال ۲۰۲۴ به ۴,۱۲۲ مورد رسید.
در بحرین، طبق آمار وزارت دادگستری و امور اسلامی سال ۲۰۲۰، طلاق برای مردان ۱,۵۶۳ مورد و برای زنان ۱,۴۰۶ مورد بود.
با وجود تفاوت در ارقام و دلایل پراکنده طلاق، نقطه اشتراک همه آنها، نگرانی فزاینده از نقش مخرب رسانههای اجتماعی در تضعیف بنیانهای رابطه زناشویی است.
پیش از گسترش اینترنت، روابط خانوادگی در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به شیوهای سنتی و منسجم اداره میشد. خانه حرمت داشت، اختلافات چارچوب مشخصی داشت و ارجاع به عرف و دین میشد.
طلاق نیز گزینهای دردناک و نهایی بود که آسان گرفته نمیشد و نزد مردم فاش نمیشد. به همین دلیل، نسل گذشته با «فرهنگ صبر وتحمل» شناخته میشد، جایی که رابطه بر پایه تعهد و نه رفتارهای هیجانی و بر مشارکتنه چشم و همچشمی بنا میشد.
امروز اما، روانشناسان و مشاوران خانواده از صحنهای ابراز نگرانی میکنند که در آن، اختلافات زناشویی به صورت عمومی مطرح و طلاق از طریق پستهای تصویری اعلام میشود.
فاطمه جاسم الهیاس، رئیس شورای مشاوره خانواده امارات، این صحنه را چنین توصیف میکند: «اطلاعرسانی عمومی طلاق و تبادل اتهامات علنی، تصویر منفی ازدواج را در اذهان تقویت کرده و آگاهی نوجوانان و آینده دختران را تحریف میکند».
امل ابوالعلا، مشاور روانپزشکی نیز معتقد است: «تبدیل طلاق به نمایشی زنده در اینترنت، امنیت روانی خانواده را تهدید میکند و ازدواج را به تجربهای قابل فسخ آسان در عرصه عاطفی و اجتماعی بدل میسازد».
موضوع به نمایش گذاشتن لحظه جدایی محدود نمیشود؛ برخی پلتفرمها مانند «تحرر» (Tahrir) تجربیات طلاق را ترویج میکنند و روابط امروز را با تصاویر ایدهآل بیارتباط با واقعیت مقایسه میکنند.
دخیل الدخیل، وکیل سعودی، در گفتوگو با روزنامه «الیوم» این کشور میگوید: «گروه بزرگی از زوجها به برخی رسانههای اجتماعی معتاد شدهاند که برخی را از مسیر صحیح منحرف کرده، تا جایی که برای بسیاری از امور زناشوییشان نقشه راه میکشند».
گزارشی در روزنامه «سبق» عربستان از «پدیدهای جدید» پرده برمیدارد که حریم خانوادهها را بیشتر نقض میکند: «انتشار سند خلع و حکم نفقه توسط برخی زنان در شبکههای اجتماعی که گاه شامل نام فرزندان و همسر نیز میشود. در این صحنهها، زنی که طلاق گرفته یا حکم نفقه گرفته، شادی خود را بدین شکل ابراز میکند».
در پلتفرمهای امروزی، تصاویر «زوجها» در سفرهای لوکس منتشر و روابط ایدهآلی ترویج میشود که تقلید یا رقابت با آنها دشوار است.
زیر این فشار، همسر یا زن در جایگاه «کوتاهیکننده» قرار میگیرد و احساس محرومیت یا خشم شکل میگیرد؛ امری که اوضاع را تشدید کرده و به سادگی منجر به این میشود که، گوشی باز میشود، ویدیویی ضبط و اعلام میشود که شراکت زناشویی به ایستگاه پایانی رسیده است.
این مکانیزم جدایی دیجیتال، رابطه را به یک محتوا در شبکههای اجتماعی تقلیل داده و جامعه را به تماشاگران زندگی خصوصی بیمرز بدل کرده است.
رسانههای اجتماعی، اگرچه ابزار هستند، اما برای برخی به چکش تخریب تبدیل شدهاند. در حالی که طلاق در گذشته، پایان خاموش رابطهای بیثمر بود، امروز در بسیاری موارد، به نمایشی دراماتیک بدل شده که نه تنها زوجین، بلکه دنبالکنندگان نیز در آن مشارکت میکنند.