اخیرا آماری در رسانه‌ها منتشر شده که می‌گوید حدود ۲۲ درصد آب شهری تهران از مجموع سالانه بیش از ۱.۲ میلیارد مترمکعب آب مصرفی این شهر به دلایلی چون نشت از شبکه، انشعاب‌های غیرمجاز و خطاهای اندازه‌گیری، بدون مصرف واقعی هدر می‌رود. همزمان، شرکت آبفا اعلام کرده کاهش داوطلبانه ۲۰ درصد از مصرف شهروندان یعنی به همان اندازه هدررفت آب در شبکه، می‌تواند به حفظ وضع موجود تا شروع بارش ها منجر شود.

بر اساس گزارش شرکت آب و فاضلاب، در میان انواع هدررفت آب، سهم نشت ناشی از فرسودگی شبکه نسبتاً پایین گزارش شده و با حدود ۱۱ درصد، در مقایسه با متوسط جهانی حدود ۸ درصد، رقم قابل قبولی است. با این حال و بنابر این گزارش، ۱۱ درصد دیگر از هدررفت شبکه آب تهران ناشی از برداشت‌های غیرمجاز، معیوب بودن شمارشگرها و حوادث است.

بررسی این داده‌ها و تایید صحت آنها نیازمند داشتن اطلاعات آماری دقیق از نحوه مصرف آب در تهران، وضعیت شبکه آب شهری، میزان فرسودگی آن و هزینه – فایده تعمیر و بازسازی این شبکه است؛ بنابراین برای بررسی بیشتر این داده‌ها و دریافت اطلاعات دقیق‌تر، پژوهشگر ایرنا به سراغ «مهدی فلاح» مسئول رسانه‌ای شرکت آب و فاضلاب تهران رفته تا این داده‌ها را بیشتر بررسی کند.

حدود ۵۸ درصد آب مصرفی در تهران در بخش کشاورزی و صنعتی است که این میزان در استان‌های دیگر بیشتر است؛ بخش مهمی که مدیریت و میزان هدررفت آن مورد سوال مردم است. در بخش شهری نیز هدررفت ۲۲درصدی آب در کنار آبیاری فضای سبز با آب شرب توسط برخی پیمانکاران شهرداری مشکلات مردم را بیشتر کرده است

تایید هدررفت ۲۲ درصدی آب شرب تهران

فلاح به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: داده‌هایی که در گزارش یادشده منتشر شده مورد تایید شرکت آب و فاضلاب است و از سوی آبفای تهران در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است. انتظار ما این است که با اطلاع‌رسانی از وضع موجود، مردم را ترغیب کنیم تا مصرف آب شرب خود را حدود ۲۰ درصد کاهش دهند زیرا فقط با کاهش حدود ۲۰ درصدی مصرف آب شرب مردم می‌توانیم به شروع سال آبی جدید یعنی اوایل آبان برسیم و اگر این کاهش مصرف صورت نگیرد یا بارندگی‌ها بر خلاف پیش بینی‌های سازمان هواشناسی دیرتر شروع شود، مساله پیچیده می‌شود.

به گفته مسئول رسانه‌ای آبفای تهران، بر اساس اطلاعات این سازمان، حدود ۲۲ درصد آب شربی که در تهران مصرف می‌شود هدر می‌رود. این میزان از میانگین ۳۱ درصدی هدررفت آب در کشور کمتر است و تهران از نظر میزان هدررفت آب بعد از اصفهان کمترین میزان هدررفت را دارد. حدود ۱۱ درصد هدررفت آب شرب در تهران واقعی و ناشی از فرسودگی شبکه است و حدود ۱۱ درصد دیگر آن ناشی از مشکلاتی مانند خرابی دستگاه کنتور، انشعاب‌های غیرمجاز، شکستگی مقطعی لوله‌ها و حوادث است که ماموران شرکت آبفا در صورت گزارش به سرعت برای رفع آنها اقدام می‌کنند.

وی می‌افزاید: در هر صورت هدررفت ۲۲ درصدی آب شرب در تهران یک واقعیت است که به صورت پنهان و آشکار روزانه رخ می‌دهد. تهرانی‌ها روزانه بین ۳ تا ۴ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کنند و میزان مصرف آب شرب تهران حدود ۱.۲ میلیارد متر مکعب در سال است. برآورد ما این است که می‌توانیم در صورت صرفه جویی ۲۰درصدی آب شرب در تهران، وضع موجود را تا آبان ماه یعنی شروع فصل بارش نگه داریم اما آمارها نشان می‌دهد میزان صرفه جویی مردم از ۷ تا ۸ درصد فراتر نرفته و به همین علت هنوز نتوانسته‌ایم به میزان مطلوب صرفه جویی آب در تهران برسیم. انشعاب‌های غیر مجاز آب هم یک امر پنهان است و معمولا برخی از آنها به صورت اتفاقی از طریق فعالیت گروه‌های گشت یا گزارش‌های مردمی کشف می‌شود، بخشی از هدررفت آب تهران ممکن است به علت فعالیت پیمانکاران شهرداری باشد زیرا در مواردی پیمانکاران از آب شرب برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌کنند. خرابی کنتور هم زمانی در آمار هدررفت آب، اهمیت دارد که رقم کمتری را نسبت به میزان مصرف نشان می‌دهد و در این میان، بخشی از آب مصرف مشترک در میزان فروش آب شرب آبفا نیست و در واقع نوعی پرت آب و هدررفت آب صورت گرفته است.

فلاح تصریح می‌کند: میزان کل هدررفت آب در تهران حدود ۲۲ درصد است، در حالی که میانگین هدررفت آب شهری در دنیا حدود ۸ درصد است. اگر هدررفت پنهان را در نظر نگیریم یعنی موارد تخلف شامل انشعاب‌های غیرمجاز و خرابی‌های کنتور آب را جدا کنیم سهم فرسودگی شبکه در این هدررفت حدود ۱۱ درصد است یعنی حدود سه درصد با میانگین جهانی فاصله داریم.