شفقنا رسانه- در دنیای امروز، جنگ روایتها به یکی از ابزارهای کلیدی در منازعات بینالمللی تبدیل شده است. با افزایش دسترسی به اطلاعات و گسترش رسانههای اجتماعی، کشورها و گروهها به راحتی میتوانند روایتهای خود را به جهانیان منتقل کنند. در این میان، رسانه ها و خبرنگاران به عنوان ناظران و راویان حقیقت، نقش حیاتی در مقابله با جنگ روانی و روایتهای نادرست ایفا میکنند. مهدی رحمانیان مدیر مسئول روزنامه شرق می گوید: یکی از راه های تبدیل شدن روایت رسانه های داخلی به روایت معتبر این است که بین دستگاه های ناظر و رسانه ها گفتگوهای مستمری صورت بگیرد و به یک تعادل برسند و اختلاف نظرها کاهش پیدا کند تا باوری نسبت به هم پیدا کنند.
مهدی رحمانیان، مدیر مسئول روزنامه شرق در بیان ارزیابی خود از عملکرد رسانه ها در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به شفقنا رسانه می گوید: رسانه های داخلی ما به دلیل محدودیت و قطعی اینترنت خیلی نتوانستند در عرصه بین الملل روایت واقع بینانه ای را ارائه دهند. در حقیقت ما از لحاظ نیروی انسانی و خبرنگاران میدانی مشکلی نداشتیم. من در «شرق» شاهد بودم که خبرنگارانمان با عشق، علاقه، وطن دوستی و رسالت حرفه ای در میدان حاضر می شدند و گزارش ها را در چارچوب حرفه ای تهیه می کردند. منظورم از چارچوب حرفه ای این بود که هیجانی اقدام نمی کردند و حواسشان بود که گزارش هایشان به دشمن گرا ندهد. لذا در بخش انسانی مشکلی نداشتیم ولی برای انتقال محتوا به دلیل قطعی و محدودیت اینترنت بین المللی با مشکل مواجه بودیم.
با این اوصاف در ایان جنگ 12 روزه خبرنگاران برای دسترسی به اطلاعات دست اول با چه چالش ها و محدودیت هایی مواجه بودند؟ رحمانیان پاسخ می دهد: مسئله مهم دخالت دستگاه های مختلف است. در عرصه پزشکی یا مهندسی و… طبیعتاً چندین دستگاه نظر نمی دهند و تنها کسانی می توانند در این حوزه نظر دهند که حداقلی از دانش آن حوزه را داشته باشند. حوزه فرهنگ که هزار بار مهمتر از سایر دانش هاست اینگونه نیست و همه فکر می کنند که صاحب نظر هستند و هر دستگاهی فکر می کند باید نظر دهد و نظرش عملیاتی شود. ما در مسیر کار رسانه ای بارها با این نگاه ها و عملکردهای سلیقه ای مواجه بودیم و متاسفانه وقتی تخصص این حوزه را ندارند، سخت هم قانع می شوند و گفتگوی مای رسانه با آن دستگاه بی فایده است. در عرصه جنگ هم ما شاهد چنین مشکلاتی بودیم که یک دستگاه تخصصی به رسانه توصیه می کرد که فلان کار را انجام دهد و یک دستگاه غیر تخصصی همان کار را زیر سوال می برد. این از جمله مشکلاتی است که به این زودی امیدی برای حلش نیست.
او با اشاره به مهترین اقدامات لازم برای تبدیل شدن روایت رسانه های داخلی به روایت معتبر می گوید: مهمترین کار این است که بپذیریم حوزه رسانه، کاملاً جدی، حرفه ای و تخصصی است و باید آن را به اهلش بسپاریم. علاه بر آن همه دستگاه های ناظر بر عرصه رسانه را محدود به یک دستگاه کنیم و افراد آن هم آموزش ببینند و بین آدم های آموزش دیده و افراد رسانه گفتگوهای مفصل سریالی و یک رابطه دائمی تعاملی صورت گیرد. البته خود رسانه ها هم باید آموزش ببینند و رویکرد حرفه ای را سر لوحه کار خودشان قرار دهند نه اینکه به خاطر جذب مخاطب و تعداد فالور بیشتر اخلاق حرفه ای را زیر پا بگذارند. به طور کلی باید بین دستگاه های ناظر و رسانه ها گفتگوهای مستمری صورت بگیرد و به یک تعادل برسند و اختلاف نظرها کاهش پیدا کند تا باوری نسبت به هم پیدا کنند.
فقدان رسانههای بینالمللی حرفهای، چندزبانه و اثرگذار از سوی ایران تا چه اندازه موجب شده روایتهای ما نتوانند در سطح افکار عمومی جهانی جایگاه قابل قبولی بیابند؟ رحمانیان پاسخ می دهد: این مسئله مهمی است. وقتی در جنوب شرق کشور هفته نامه ای راه انداختم، به این فکر بودم تا آن را به یک رسانه بین المللی تبدیل کنیم. دلیلش هم خیلی روشن است چراکه مهمترین مولفه ایجاد یک رسانه بین المللی داشتن نیروی انسانی تواناست که در ایران وجود دارد. نبود رسانه بین المللی به دلیل همین دخالت هایی است که اشاره کردم. ما در حوزه های دیگر هم برند بین المللی نداریم چون دخالت های بیجا و ورود غیرحرفه ای و غیرکارشناسی به این عرصه ها سبب شده تا در سطح بین المللی ضعیف عمل کنند. ما حتما باید به سمت داشتن رسانه بین المللی برویم چراکه امکان آن را هم داریم. من معتقدم داشتن رسانه بین المللی یکی از حلقه های مفقوده در کشورماست که روزی باید کلنگش زده شود.