شعیب بهمن کارشناس مسائل روسیه، در گفت‌وگو با خبرنگار اعتماد آنلاین در خصوص سناریوهای احتمالی سفر ویتکاف به روسیه در آستانه ضرب‌الاجل ترامپ برای پایان جنگ اوکراین گفت: هدف اصلی این سفر، به هر حال، مدیریت منازعه‌ای است که ترامپ معتقد بود اگر به کاخ سفید بازگردد، ظرف مدت زمان بسیار کوتاهی قادر به حل و فصل آن خواهد بود و جنگ اوکراین را به پایان خواهد رساند. ترامپ بر این باور بود که با توجه به روابطی که با روس‌ها دارد و نوع نگاهی که به سیاست خارجی خود دارد، می‌تواند به سرعت این بحران مهم را حل کند.

وی افزود: اما عملاً، با وجود میانجیگری‌های آمریکا، جلسات مختلفی که بین طرفین برگزار شد و رایزنی‌های شخصی خود ترامپ با پوتین، این مسئله هنوز به سرانجام مشخصی نرسیده است. این موضوع، حداقل از نظر داخلی، برای ترامپ بسیار جدی است، چرا که منتقدان دموکرات می‌توانند او را به ساده‌انگاری یا ناکامی در سیاست خارجی متهم کنند. از بعد جهانی نیز، برای آمریکا شاید خوشایند نباشد که با وجود تمایل این کشور به پایان دادن به جنگ، نتوانسته دستاوردی به دست آورد. از سوی دیگر، از جنبه شخصی، این موضوع برای ترامپ حیثیتی است؛ چرا که او آرزو دارد که جایزه صلح نوبل را دریافت کند و از نظر شخصی بسیار برایش مهم است که بتواند منازعات و بحران‌های بین‌المللی را به‌گونه‌ای حل و فصل کند که در نهایت جایزه به او تعلق گیرد. خود او و اطرافیانش بارها این مسئله را اعلام کرده‌اند. جنگ اوکراین به‌طور حتم می‌تواند برای ترامپ مناظره‌ای جدی باشد، به‌گونه‌ای که او تصور می‌کند با پایان یافتن این جنگ، به هدف خود نزدیک‌تر خواهد شد.

وی ادامه داد: بنابراین، انگیزه‌های شخصی ترامپ، مسائل داخلی و جناحی در آمریکا، و نیز وجهه و پرستیژ بین‌المللی آمریکا، همگی در این مسئله دخیل هستند. البته باید وخامت روابط روسیه و آمریکا را نیز در نظر گرفت، از جمله تهدیدهای هسته‌ای که طرفین علیه یکدیگر مطرح کرده‌اند و خروج روسیه از پیمان موشک‌های میان‌برد و دوربرد، که این‌ها عوامل دیگری هستند که در شرایط فعلی ترامپ را قادر می‌سازند تا راه‌حلی برای مشکلات پیدا کند.

وی در پاسخ به سوالی در مورد نتایج احتمالی این سفر گفت: اما اگر بخواهیم نتایج احتمالی این سفر را بررسی کنیم، باید توجه داشت که جنگ اوکراین به سادگی قابل حل و فصل نیست. نخست، روس‌ها نگرانی‌های امنیتی و ژئوپلیتیکی قابل توجهی دارند که تا زمانی که این نگرانی‌ها حل نشود، خواهان پایان جنگ نخواهند بود. یعنی تا زمانی که تضمین‌های امنیتی لازم به روسیه داده نشود مبنی بر اینکه اوکراین به ساختارهای یوروآتلانتیکی مانند ناتو نخواهد پیوست، نگرانی‌های امنیتی روسیه رفع نخواهد شد.

به گفته بهمن، علاوه بر این، روس‌ها تا زمانی که به مناطقی که از نظر ژئوپلیتیکی می‌توانند امنیت آن‌ها را تضمین کند دست نیابند و تسلط پیدا نکنند، همچنان احساس ناامنی خواهند داشت. بنابراین، توافق آتش‌بس نمی‌تواند پایدار باشد. در داخل اوکراین، مسئله ادامه حضور زلنسکی در قدرت نیز بسیار جدی است؛ چرا که هم از نظر قانونی، دوره ریاست‌جمهوری او به پایان رسیده و هم محبوبیتش در داخل اوکراین، کشورهای اروپایی و حتی خود آمریکا به شدت کاهش یافته است. محبوبیت اولیه‌ای که زلنسکی در آغاز جنگ داشت، دیگر وجود ندارد و برخی او را به فسادهای گسترده متهم می‌کنند. در همین حال، روس‌ها تمایلی ندارند که زلنسکی در قدرت باقی بماند به دلیل رویکردهای غرب‌گرایانه‌ای که او دنبال کرده است.

وی ادامه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، نقش اروپایی‌ها در هر نوع توافق آتش‌بس یا صلح احتمالی نباید نادیده گرفته شود، در حالی که آمریکایی‌ها تمایلی به دادن نقش به اروپایی‌ها ندارند و قصد دارند به‌طور دوجانبه با روس‌ها توافق کنند. اگر اروپایی‌ها احساس کنند که از روند معادلات حذف می‌شوند، حتماً توان و قدرت بازی تخریبی دارند. شاید نتوانند به‌طور ایجابی بازی کنند، اما قطعاً می‌توانند هر نوع مذاکره‌ای را مختل کنند.

بهمن در پایان گفت: بنابراین واقعیت این است که چشم‌انداز روشنی برای حل مسئله اوکراین وجود ندارد. اگر قرار باشد این مسئله حل شود، نخست باید تضمین‌های امنیتی لازم به روس‌ها داده شود، سپس وضعیت قدرت سیاسی در داخل اوکراین مشخص گردد و در نهایت جایگاه بازیگری اروپایی‌ها در آینده اوکراین روشن شود تا دست از بازی تخریبی بردارند.