به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ عراق از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان است که از زمان اشغال این کشور در سال ۲۰۰۳ میلادی به رهبری آمریکا و سرنگونی صدام حسین با مشکل تأمین برق برای شهروندان خود روبه‌رو است.
در پی ناآرامی‌های پس از سرنگونی حکومت صدام حسین، کاهش سرمایه‌گذاری و مدیریت ضعیف باعث شده است که شبکه برق ملی عراق نتواند با میزان تقاضا همگام شود.
طبق گزارش خبرگزاری رویترز، شبکه برق عراق تنها در نیمی از ساعات شبانه‌روز قادر به تأمین برق در روزهای گرم تابستان است؛ روزهایی که دمای هوا از ۴۰ درجه سانتی‌گراد فراتر می‌رود.
«عبدالله العلی» یکی از کشاورزان گندم‌کار عراق در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفت: قبلاً قبض ماهانه برق من به حدود یک میلیون دینار عراقی (تقریباً ۷۶۴ دلار) می‌رسید. اما از وقتی پنل‌های خورشیدی نصب کرده‌ام، فقط ۸۰ هزار دینار (حدود ۶۱ دلار) به شبکه ملی پرداخت می‌کنم و بقیه برق مورد نیازم را خودم تأمین می‌کنم.
او افزود که بسیاری از کشاورزان به استفاده از انرژی خورشیدی روی آورده‌اند تا هزینه‌های برق را کاهش دهند. برق خورشیدی هم پایدار و هم مقرون‌به‌صرفه است.
العلی توضیح داد: ما دو سال است که در مزرعه از پنل‌های خورشیدی استفاده می‌کنیم. ابتدا برای منزل امتحان کردیم، دیدیم چقدر مفید است؛ هم قبض برق کاهش یافت، هم برق پایدار و مداوم بود.
خورشید، امید تازه برای کشوری نفت‌خیز
عراق با اینکه منابع عظیم نفتی دارد، پتانسیل بالایی نیز در انرژی خورشیدی دارد. مقام‌های عراقی می‌گویند قصد دارند از این ظرفیت برای کاهش شکاف عرضه و تقاضای برق استفاده کرده و در عین حال انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند.
بر اساس اعلام وزارت برق عراق، این کشور برنامه دارد تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت تولید ۱۲ گیگاوات برق خورشیدی ایجاد کند. این شامل احداث یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت یک گیگاوات در استان بصره تا پایان امسال است.
وزیر برق عراق در ژانویه اعلام کرد که اوج تقاضای برق در تابستان ۲۰۲۵ حدود ۵۵ گیگاوات خواهد بود، در حالی که میزان عرضه فعلی تنها ۲۷ گیگاوات است.
کشاورزان پیشرو در استفاده از انرژی خورشیدی
در استان نینوای عراق، کشاورزان با نصب پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام‌ها یا روی زمین‌های کشاورزی، توانسته‌اند نیاز آبیاری و برق خانه‌هایشان را تأمین کنند. در مناطق شهری مانند موصل نیز از پنل‌های خورشیدی بر روی پشت‌بام‌های صاف استفاده می‌شود تا بیشترین میزان انرژی ممکن تولید شود.
«حسن طاهر» یک مهندس کشاورزی ساکن موصل، گفت که استفاده از برق خورشیدی زندگی خانگی او را تغییر داده است. هزینه‌های برق بسیار پایین آمده، قابل مقایسه با ماه‌های قبل نیست. بسیار کمتر شده و برای ما مناسب‌تر است.
شرکت‌های محلی در عراق نیز رشد شدید تقاضا را احساس کرده‌اند. «محمد القطان» مدیر شرکت «موصل سولار» که سیستم‌های خورشیدی می‌فروشد، می‌گوید که در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ تقاضا برای برق خورشیدی در عراق به‌ویژه در مناطق روستایی بسیار افزایش یافته، به‌طوری‌که ۷۰ درصد مشتریانش از روستاها هستند.
هزینه بالا، اما بازگشت سریع سرمایه
با وجود مقرون‌به‌صرفه بودن بلندمدت، هزینه اولیه نصب پنل‌های خورشیدی در عراق هنوز بین ۵ تا ۱۰ میلیون دینار (حدود ۳۸۱۶ تا ۷۶۳۲ دلار) است. سیستم‌هایی که بین ۵ تا ۶ کیلووات برق تولید می‌کنند، معمولاً ۵ میلیون دینار (حدود ۳۸۱۶ دلار) قیمت دارند.
کاربران زیادی می‌گویند که ظرف ۱ تا ۳ سال این هزینه را جبران می‌کنند. اغلب سیستم‌ها نیز با ۱۵ سال ضمانت عرضه می‌شوند.
استفاده از انرژی خورشیدی همچنین باعث حذف نیاز به ژنراتورهای گازوئیلی گران‌قیمت می‌شود؛ ژنراتورهایی که آلاینده‌های زیادی مانند دی‌اکسیدکربن تولید می‌کنند.
جایگزین ژنراتورها در شهرهای عراق
در مناطق شهری عراق، بسیاری از خانواده‌ها برای برق پشتیبان، از ژنراتورهای محلی استفاده می‌کنند که هزینه‌ای بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار دینار (۳۸ تا ۷۶ دلار) در ماه دارد.
«احمد محمود فتحی» مدیر شعبه نینوا در شرکت برق دولتی عراق می‌گوید که سیستم‌های خورشیدی نصب‌شده در حال حاضر به‌طور کامل از شبکه جدا هستند؛ یعنی خانوارها تقریباً به‌صورت کامل خودکفا شده‌اند.
او افزود: کاربران فقط برای مصرف برق شبانه از شبکه ملی برق عراق استفاده می‌کنند؛ این امر برای کشاورزان بسیار جذاب است، زیرا آن‌ها بیشتر در طول روز از پمپ‌های پرمصرف استفاده می‌کنند.
حمایت‌های دولتی و بانکی
«عمر عبدالکریم شکر» رئیس شرکت «سما الشرق» که در زمینه فروش پنل‌های خورشیدی فعالیت دارد، گفت: شهروندان عراقی با درآمد متوسط و پایین نیز اکنون برای استفاده از انرژی خورشیدی به‌ویژه با مشوق‌های دولتی اقدام می‌کنند.
بانک مرکزی عراق نیز به خریداران پنل‌های خورشیدی وام‌هایی با نرخ بهره پایین ارائه می‌دهد، هرچند «عبدالله العلی» کشاورز استان نینوای عراق گفت که بدون استفاده از این وام‌ها، با منابع مالی شخصی خودش سیستم خورشیدی را راه‌اندازی کرده است.
او افزود: فعلاً به عنوان یک کشاورز روی توان خودم حساب کرده‌ام. البته شنیده‌ام که حمایت‌هایی از طرف دولت و بانک مرکزی وجود دارد، ولی هنوز سراغ آن‌ها نرفته‌ام.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸