شفقنا – روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای مطلع گزارش داد که سه کشور اروپایی برای به تعویقانداختن فعالسازی مکانیسم ماشه، شروطی تعیین کردهاند و این موضوع را به تهران نیز اطلاع دادهاند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، یک مقام ارشد ایرانی روز چهارشنبه اعلام کرد که تهران طی چند هفته آینده میزبان هیئتی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهد بود—اولین نشانه از سمت جمهوری اسلامی مبنی بر احتمال از سرگیری نظارت بازرسان بینالمللی بر فعالیتهای هستهای این کشور.
این اقدام در حالی صورت میگیرد که قرار است کشورهای اروپایی و ایران روز جمعه مذاکراتی را برای بررسی چشمانداز از سرگیری مذاکرات بین تهران و واشنگتن پس از حملات نظامی اسرائیل و ایالات متحده آمریکا علیه سایتهای هستهای ایران در ماه گذشته برگزار کنند.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، به خبرنگاران گفت که مقامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی به زودی به تهران سفر خواهند کرد تا در مورد دامنه بازرسیهای بازرسان این نهاد برای از سرگیری نظارت بر سایتهای هستهای ایران گفتوگو کنند و این اقدام به عنوان نشانهای از «حسن نیت» جمهوری اسلامی توصیف کرد.
این مقام ارشد تضمینی ارائه نداد که بازرسان در نهایت بتوانند از سایتهای هستهای اصلی ایران – فوردو، اصفهان و نطنز – که توسط ایالات متحده آمریکا مورد حمله قرار گرفتند، بازدید کنند.
مقامات ایرانی در هفتههای اخیر تاکید کردهاند که بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نمیتوانند به همان روشی که قبلاً انجام میشدند، از سر گرفته شوند.
مقامات و کارشناسان سابق آمریکایی میگویند که بازگشت بازرسان میتواند به روشنشدن این موضوع که چه مقدار از برنامه هستهای ایران دستنخورده باقی مانده است، کمک کند و زمینه را برای یک توافق دیپلماتیک گستردهتر بین غرب و تهران فراهم کند.
پس از حملات اسرائیل و آمریکا به ایران در ماه گذشته، تهران قانونی را تصویب کرد که همکاری با این آژانس سازمان ملل را به حالت تعلیق در میآورد. ایران به شدت از آژانس بینالمللی انرژی اتمی و رافائل گروسی، دبیرکل این نهاد، به دلیل قطعنامه ۱۲ ژوئن شورای حکام آژانس که تهران را به عدم پایبندی به تعهدات هستهای خود متهم میکرد، انتقاد کرده بود. مقامات ایرانی تاکید کردهاند که این قطعنامه از جمله «بهانههایی» بود که اسرائیل را به حمله به تهران و سایر شهرهای کشور تشویق کرد؛ حملاتی که به شهادت حدود هزار ایرانی، از جمله صدها غیرنظامی، انجامید.
تهران بارها تاکید کرده که برنامه هستهایاش صلحآمیز است و هیچ قصدی برای ساخت سلاح هستهای نداشته و ندارد. مقامات ایرانی همچنین بارها اعلام کردهاند که از خطوط قرمز خود هیچگاه کوتاه نخواهند آمد و «با توافق و یا بدون توافق» به غنیسازی اورانیوم ادامه خواهند داد.
در گذشته، بازرسان مرتباً از سایتهای اصلی غنیسازی ایران در نطنز و فردو و همچنین اصفهان بازدید میکردند و بر صلحآمیزبودن برنامه هستهای تهران تاکید کردهاند
وزرای امور خارجه اروپا هفته گذشته به سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، گفتند که اگر تهران مذاکرات با دولت دونالد ترامپ و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از سر بگیرد، میتوانند اعمال مجدد تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی را به تعویق بیندازند. این موضوع را به دو مقام حاضر در این تماس تلفنی تایید کردند.
عراقچی تاکید کرده بود که اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی میخواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند.
وی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: این ایالات متحده آمریکا بود که از توافقی که طی دو سال و با هماهنگی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ حاصل شده بود، خارج شد — نه ایران؛ و این آمریکا بود که در ژوئن امسال میز مذاکره را ترک کرد و بهجای آن گزینه نظامی را برگزید — نه ایران.
«هر دور جدیدی از مذاکرات فقط زمانی ممکن خواهد بود که طرف مقابل برای یک توافق هستهای عادلانه، متوازن و مبتنی بر منافع متقابل آمادگی داشته باشد.»
این دیپلمات ارشد ایرانی افزود که اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی میخواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند و از سیاست فرسوده تهدید و فشار، از جمله تهدید به اجرای سازوکار «اسنپ بک» که فاقد هرگونه مبنای اخلاقی و حقوقی برای آن هستند، دست بردارند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان گفته بودند که در صورت عدم پیشرفت در جهت دستیابی به یک توافق هستهای جدید، تحریمهای لغوشده تحت توافق هستهای ۲۰۱۵ را تا پایان ماه آگوست بازخواهند گرداند. گزینه از سرگیری تحریمها در ماه اکتبر منقضی میشود.
غریبآبادی گفت اگر تحریمهای سال ۲۰۱۵ دوباره اعمال شوند، ایران ممکن است از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج شود.
ایران و آمریکا تا پیش از تجاوز رژیم صهیونیستی پنج دور مذاکرات غیرمستقیم در مسقط و رم برگزار کرده بودند؛ گرچه این گفتوگوها به دلیل اصرار واشنگتن بر «غنیسازی صفر درصدی» تهران به بنبست خورده بود.
اسرائیل در تاریخ ۱۳ ژوئن حملاتی هوایی به تأسیسات هستهای و نظامی ایران و همچنین مناطق مسکونی انجام داد. پس از آن، آمریکا نیز سه تأسیسات کلیدی مرتبط با برنامه هستهای تهران را بمباران کرد.
مقامهای ایرانی تاکید کردهاند که حمایت آمریکا از تجاوز رژیم صهیونستی در میانه مذاکرات هستهای بین دو کشور «خیانت» به دیپلماسی محسوب میشود.
در حالیکه مقامات آمریکایی، از جمله ترامپ، ادعا کردهاند که حملات واشنگتن به تاسیسات هستهای تهران، برنامه هستهای ایران را نابود کرده است، اما دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده که ایران علیرغم آسیبهایی که تأسیسات هستهایاش در حملات آمریکا و اسرائیل دیدهاند، احتمالاً قادر خواهد بود «در عرض چند ماه» تولید اورانیوم غنیشده را آغاز کند.
گروسی تایید کرده که بخشی از برنامه هستهای ایران کماکان هنوز پابرجاست. «آنها میتوانند ظرف چند ماه، یا حتی کمتر، چند زنجیره سانتریفیوژ را راهاندازی کرده و اورانیوم غنیشده تولید کنند.»
چندین منبع مطلع از یک ارزیابی اولیه اطلاعاتی ایالات متحده نیز اعلام کردهاند که حملات ارتش آمریکا به سه سایت هستهای ایران، اجزای اصلی برنامه هستهای این کشور را نابود نکرده و احتمالاً آن را تنها برای چند ماه به عقب انداخته است.
این ارزیابی توسط آژانس اطلاعات دفاعی (DIA)، نهاد اطلاعاتی پنتاگون، تهیه شده است. یکی از این منابع گفته است که این ارزیابی بر اساس بررسی خسارات ناشی از حملات که توسط فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) به عمل آمده، تنظیم شده است.
تحلیل آسیبدیدگی سایتها و تأثیر این حملات بر اهداف هستهای ایران همچنان ادامه دارد و ممکن است با بهدست آمدن اطلاعات بیشتر تغییر کند. اما یافتههای اولیه با اظهارات مکرر رئیسجمهور ایالات متحده که ادعا کرده بود این حملات «بهطور کامل» تأسیسات غنیسازی ایران را نابود کردهاند، مغایرت دارد.
دو نفر از افرادی که در جریان این ارزیابی قرار دارند، گفتهاند که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از بین نرفته است. یکی از آنها افزود که سانتریفیوژها عمدتاً «سالم ماندهاند».
این شخص ادامه داد: بنابراین ارزیابی آژانس اطلاعات دفاعی این است که آمریکا در بهترین حالت توانسته برنامه هستهای ایران را چند ماه عقب بیندازد.
با این حال، هنوز برای ارائه یک تصویر کامل از تأثیر این حملات خیلی زود است و هیچکدام از منابع، ارزیابی آژانس اطلاعات دفاعی را با دیدگاه سایر نهادهای اطلاعاتی مقایسه نکردهاند. ایالات متحده همچنان به جمعآوری اطلاعات، از جمله از داخل ایران، برای ارزیابی خسارات ادامه میدهد.
سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه نیز درباره میزان موفقیت حملات آمریکا به ایران در عقب راندن برنامه هستهای این کشور اتفاق نظر ندارند.
بسیاری از جمهوریخواهان اظهار داشتند که معتقدند این حملات موجب شده ایران سالها از دستیابی به سلاح هستهای عقب بماند، هرچند برخی از آنها اذعان کردند که تهدید به طور کامل از بین نرفته است. اما دموکراتها گفتند که تصویر بسیار مبهمتر از این است – و یکی از آنها گفت حملات آمریکا تنها چند ماه برنامه هستهای ایران را به تأخیر انداخته است.
این خبر را اینجا ببینید.