به گزارش خبرنگار ایرنا، کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه به وقت محلی در جمع خبرنگاران رسانه های آمریکایی گفت یک تیم فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی دو یا سه هفته آینده برای بحث در مورد چگونگی همکاری‌های آتی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران سفر خواهد کرد اما این هیات از تاسیسات هسته ای ایران بازدید نخواهند کرد.
غریب آبادی با تاکید بر بر لزوم گفت‌وگوهای جدید با آژانس در شرایط فعلی گفت: «در شرایط جدید، نحوه اجرای تعهدات نیازمند گفت‌وگوهای تازه با آژانس است و این موضوع اهمیت دارد.»
معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین افزود که سازمان انرژی اتمی ایران در حال حاضر در حال ارزیابی خسارات وارده به تاسیسات هسته‌ای ایران در نتیجه حملات اسرائیل و آمریکا است.
اروپا نباید مواضع خود را با آمریکا هماهنگ کند
غریب آبادی نشست ایران با سه کشور اروپایی را در روز جمعه بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: نمایندگان سه کشور اروپایی چند روز پیش با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران تماس گرفتند و علاقه‌مند به یافتن راهی برای مدیریت اوضاع بودند. کشورهای اروپایی نباید مواضع خود را با آمریکا هماهنگ کنند.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران از سرگیری مذاکرات با آمریکا را رد نکرد، اما گفت که آماده‌سازی زمینه برای دور ششم مذاکرات مهم است، از جمله اینکه ایران نباید در طول مذاکرات مورد حمله قرار گیرد و دو طرف باید توافق کنند که نتیجه توافق به نفع هر دو کشور خواهد بود.
غریب‌آبادی گفت که آمریکا از زمان آغاز جنگ بارها پیشنهاد ازسرگیری مذاکرات را مطرح و در تهران نیز درباره شرایط ازسرگیری آن گفت و گو کرده است.
او تاکید کرد که به رغم درخواست آمریکا برای گفتگوهای مستقیم، هرگونه مذاکره‌ای باید «غیرمستقیم» و از طریق میانجی‌ها انجام شود و گفت: «ما به آمریکا اعتماد نداریم و فکر نمی‌کنیم که فرایند به جایی رسیده باشد که گفت و گوی مستقیم مناسب باشد.»
معاون وزیر خارجه ایران تاریخ مشخصی برای ازسرگیری گفتگوها با آمریکا ارائه نکرد، اما گفت که مذاکرات روز جمعه در استانبول می‌تواند در این امر موثر باشد. وی افزود که اگر اروپایی‌ها مواضع خود را از قبل با واشنگتن هماهنگ کرده باشند، «مذاکره با آنها بی‌فایده است.»
این مقام ارشد وزارت خارجه ایران در عین حال درباره نشست استانبول در عین حال گفت: «حتی اگر توافقی هم حاصل نشود، هنوز زمان داریم.»
غریب‌آبادی درباره مکانیسم ماشه نیز گفت: «ما هیچ تصمیمی برای خروج از ان پی تی نگرفته‌ایم. ما تعهداتی داریم. اما اینکه چگونه تعهدات را در شرایط جدید اجرا کنیم، این نیاز به بحث جدید با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد. قانونی توسط مجلس ما تصویب شده است که تمام همکاری‌ها باید با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به حالت تعلیق درآید و دو شرط برای بازگرداندن این همکاری تعیین شده است: ایمنی و امنیت تأسیسات و همچنین پرسنل.»
بحث درباره مدالیته جدید با آژانس
معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: «ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تماس هستیم تا در مورد یک روند جدید (مدالیته)در مورد روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در شرایط جدید بحث کنیم. در این راستا، ما در واقع موافقت کرده‌ایم که یک هیات فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بپذیریم تا خیلی زود، ظرف دو تا سه هفته آینده، به ایران سفر کند تا در مورد این روند بحث کند.»
غریب آبادی ادامه داد: بنابراین، این حسن نیت دیگری است که ایران در این زمینه نشان خواهد داد، صرفنظر از نارضایتی ای که در مورد رویکرد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داریم. امیدوارم این رویکرد که مورد استقبال قرار گیرد و آنها برای چنین همکاری و حسن نیتی ارزش قائل شوند.
ایران بر اساس نیازهای خود غنی سازی خواهد کرد؛ ما برای استقلال و حاکمیت خود جنگیده ایم
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره سیاست‌های هسته‌ای ایران نیز گفت: «در موضوع غنی‌سازی، ایران بر اساس نیازهای خود اقدام به غنی‌سازی اورانیوم خواهد کرد. ما باید توانایی انجام تمام آنچه را که نیاز داریم، داشته باشیم.»
وی درباره احتمال اعلام توقف داوطلبانه غنی‌سازی به‌عنوان اقدامی از سوی ایران برای حسن‌نیت، گفت:«ما در این زمینه تجربه‌ای تلخ داریم و نمی‌توانیم به مجری ثالث اتکا کنیم.»
معاون حقوقی و بین الملل وزارت خارجه ایران تصریح کرد: «آنها می‌دانند که ما برای غنی‌سازی وارد جنگ نشده‌ایم. این مهم است. ما برای غنی‌سازی نجنگیده‌ایم. ما برای استقلال و حاکمیت خود جنگیده‌ایم.»
وی تصریح کرد: «تنها سوالی که از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی - به صورت شفاهی، نه رسمی - دریافت کرده‌ایم، در مورد مواد هسته‌ای (ذخیره اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد ایران) بوده است. ما به آنها گفته‌ایم که نمی‌دانیم چه اتفاقی برای این ذخایر افتاده است زیرا در دست ارزیابی است.»
هشدار درباره بازگشت مکانیسم ماشه: دست روی دست نخواهیم گذاشت
غریب‌آبادی خطاب به سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و المان نیز هشدار داد که در صورت فعالسازی مکانیسم بازگشت تحریم‌ها یا همان مکانیسم ماشه (Snapback) ایران واکنش نشان خواهد داد.
معاون وزیر خارجه ایران تصریح کرد: «در واقع، آنها (اروپایی‌ها) حق آغاز مکانیسم اسنپ‌بک را ندارند. اما اگر چنین اقدامی انجام دهند، ایران دست روی دست نخواهد گذاشت. ما پاسخ و واکنش نشان خواهیم داد. ما موظف به واکنش هستیم.»
غریب‌آبادی تصریح کرد: «در خصوص موضوع اسنپ‌بک (بازگشت تحریم‌ها)، من خروج از ان پی تی را منتفی نمی‌دانم، چراکه این تصمیمی بود که دولت پیشین ایران آن را اتخاذ کرده بود. این گزینه همچنان روی میز است. اما اینکه ایران چه اقدامات دیگری انجام خواهد داد، موضوعی است که همچنان در سطح مقامات در تهران در حال بررسی است. ایران به‌طور قطعی به فعالسازی مکانیزم ماشه واکنش نشان خواهد داد. بدون تردید، پاسخ وجود خواهد داشت. بخشی از این واکنش از پیش تعیین شده است.»
در مورد مسائل هسته‌ای با روسیه و چین هماهنگ هستیم
معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین گفت: تهران در مورد مسائل هسته‌ای و تهدید تحریم‌های مجدد با روسیه و چین هماهنگ است.
غریب آبادی افزود: «ما روابط بسیار سازنده و خوبی با چین و روسیه داریم؛ می‌توانم آن را روابط استراتژیک بنامم. ما یک پیمان همکاری استراتژیک با روسیه داریم. ما دائماً در حال تبادل نظر در مورد این مسائل مهم هستیم و مواضع خود را هماهنگ می‌کنیم.»
معاون وزیر خارجه ایران تصریح کرد: «چین و روسیه مخالف سوءاستفاده از مکانیسم ماشه هستند و با آن مخالف هستند. ایران، چین و روسیه، به عنوان سه عضو برجام، مواضع خود را هماهنگ خواهند کرد و ما در این مورد موضع واحدی اتخاذ خواهیم کرد.»
آژانس درخواستی برای بازدید از سه تاسیسات هسته ای ارائه نکرده است
غریب‌آبادی همچنین گفت که آژانس تاکنونی درخواستی برای بازدید از سه تاسیسات هسته‌ای ایران که هدف حملات آمریکا قرار گرفته‌اند، ارائه نکرده است . وی افزود که ورود بازرسان به این تاسیسات بسیار خطرناک است.
غریب آبادی در پاسخ به سوالات خبرنگاران درباره وضعیت تاسیسات هسته‌ای و مواد هسته‌ای ایران در پی حملات آمریکا و اسرائیل با طعنه گفت، بهتر است به جای پرسیدن از او، به اصرار دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر اینکه این تاسیسات «کاملا نابود شده‌اند» اعتماد کنند.
وی درباره ضرب الاجل آمریکا و تروئیکای اروپایی درباره مکانیسم ماشه و پایان ماه اوت، این ضرب الاجل را «انعطاف‌پذیر» دانست و گفت که سه قدرت اروپایی در تماس با وزیر خارجه ایران خواستار حصول توافق شده‌اند.
معاون وزیر خارجه ایران همچنین گفت: «هنوز برای صحبت درباره تمدید این مهلت زود است. اکنون وظیفه ایران این است که با اروپایی‌ها درباره مکانیسم ماشه و با آمریکا درباره موضوعات گسترده‌تر در چارچوب توافق هسته‌ای گفت و گو کند.»
معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه روز سه شنبه نیز در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا درباره نشست ایران و تروئیکای اروپا در آخر هفته و موضوع این گفت و گوها اظهار کرد: «به دنبال تماس وزیر امور خارجه سه کشور اروپایی و همچنین هماهنگ کننده عالی اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی با دکترعراقچی وزیر امور خارجه، این نشست برنامه ریزی شد.»
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران افزود: «ما تفاهم کردیم که صبح جمعه در استانبول دیداری داشته باشیم و هم در مورد مباحث دیپلماتیک و دیپلماسی صحبت کنیم و هم در خصوص موضوع مکانیسم ماشه و حرف هایی که بالاخره الان اروپایی ها می زنند و طبیعتا ما مواضع خود را مطرح خواهیم کرد.»
معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه تصریح کرد: « از نظر ما، این یک اقدام کاملا غیرقانونی است اگر بخواهند انجام بدهند و بحث مکانیسم ماشه، هیچ جایگاهی واقعا از نظر حقوقی ندارد. هفت سال است برجام اجرا نمی شود و کشورهای اروپایی تعهدات خود را بعد از خروج آمریکا از برجام متوقف کردند. الان می خواهند مدعی چه بشوند ؟ بگویند ایران چه را اجرا نکرد؟ مگر خودشان برجام را اجرا کردند که حالا بخواهند مطالبه تعهدات جمهوری اسلامی ایران را بکنند؟»
غریب آبادی تاکید کرد: «مخاطرات چنین اقدامی را قبلا گفته ایم و مجددا توضیح خواهیم داد اما در هر صورت تلاش ما بر این خواهد بود که ببینیم به چه راهکارهای مشترکی می توانیم برسیم که وضعیت را مدیریت کنیم.»
به گزارش ایرنا، انگلیس، فرانسه و آلمان بخشی از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هستند که منجر به محدودیت برنامه هسته‌ای تهران در ازای لغو تحریم‌ها علیه ایران شد اما دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در دوره اول ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۸ به‌طور یکجانبه ایالات متحده را از آن خارج کرد. تروئیکای اروپا طبق این توافق می‌توانند با استفاده از بندی در آن که تحت عنوان مکانیسم ماشه شناخته می‌شود، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازگردانند.
کشورهای اروپایی که طی یک دهه گذشته در اجرای تعهدات برجامی خود ناکام مانده‌اند، در حالی ایران را به فعالسازی مکانیسم ماشه تهدید می‌کنند که این سازوکار پس از حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم اسرائیل علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، مشروعیت، توجیه حقوقی و اثرگذاری سیاسی خود را به‌کلی از دست داده و تلاش برای فعال‌کردن آن صرفاً اقدامی تنبیهی و مغایر با روح و هدف توافق هسته‌ای به‌شمار می‌رود.
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نامه ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، رئیس شورای امنیت، کایا کالاس نماینده عالی اتحادیه اروپا و اعضای شورای امنیت سازمان ملل توضیح داده است که چرا سه کشور اروپایی از هیچ‌گونه مشروعیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی برای فعالسازی سازوکارهای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (مصوب ۲۰۱۵) برخوردار نیستند.