به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، در ساعات اخیر خبری مبنی بر توافق ایران و 3 کشور اروپایی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای منتشر شد. درست چند روز پیش اروپایی‌ها تهدید کرده بودند که در صورت عدم پیشرفت در دستیابی به توافق هسته‌ای، مصمم به فعال کردن مکانیسم ماشه و تحریم‌های سازمان ملل هستند. البته هنوز جزئیات زیادی در خصوص زمان و مکان ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با کشورهای اروپایی مشخص نشده است.
اگرچه مذاکره با طرف‌های اروپایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران موضوع جدیدی نیست اما سوال اینجاست که آیا اروپایی‌ها اساسا توان لازم برای اثرگذاری بر آمریکا را دارند؟! جمهوری اسلامی ایران پس از خروج ترامپ از برجام در سال 2018 مذاکرات با اروپا را ادامه دارد اما با وجود چند سال مذاکره و رفت‌وآمدهای دیپلماتیک، دستاورد این مذاکرات تقریبا صفر بود.
در ماه‌های اخیر هم که مذاکرات با خود آمریکا مجددا و به طور مستقیم ازسر گرفته شد، اروپایی‌ها -خداقل در ظاهر- به خواست آمریکا از روند مذاکرات حذف شده بودند؛ هرچند که آنها تا حد امکان از ابزار فشار و تهدید ایران برای دستیابی به توافق استفاده کردند. موضوعی که به گفته برخی کارشناسان اقدامی هماهنگ شده با آمریکا برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران برای تسلیم شدن در برابر آمریکا بود.
بیشتر بخوانید:
حمله آمریکا کنترل برنامه هسته‌ای ایران را پیچیده‌تر کرد/ سرنوشت نامعلوم ذخایر اورانیوم غنی‌شده
امیرعلی ابوالفتح -کارشناس مسائل بین الملل- در گفتگو با ایسکانیوز به سوالاتی در مورد میزان تاثیرگذاری اروپا بر تصمیمات آمریکا و مفید بودن مذاکره با اروپا پاسخ داد. وی در این خصوص گفت: یکی از وظایف دستگاه دیپلماسی مذاکره کردن است و موضوعات زیادی برای مذاکره کردن وجود دارد و باید به این نکته توجه کرد که مسئله ایران و اروپا صرفا برجام نیست. وی افزود: حتی اگر هم مذاکرات صرفا بر سر برجام باشد، به این دلیل که اروپایی‌ها توان تاثیرگذاری بر آمریکا ندارند، نمی‌توان مذاکره با آنها را لغو کرد.
از نظر این کارشناس مسائل بین الملل، اگرچه اروپا توانایی تغییر مواضع آمریکا را ندارد اما اکنون مسئله این است که چه بخواهیم و چه نخواهیم، اروپا تا اکتبر 2025 (مهر ماه سال جاری) از اختیار لازم برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل برخوردار است؛ بنابراین، ضرورت دارد که ایران با سه کشور اروپایی وارد گفتگو شود و مانع فعال شدن مکانیسم ماشه شود. وی افزود: البته این بدان معنا نیست که ایران به هر قیمتی این مسئله را بپذیرد و برای جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه هر بهایی را بپردازد ولی تا جایی که امکان دارد باید از این مسئله جلوگیری شود.
ابوالفتح معتقد است: اروپا بدون هماهنگی با آمریکا مکانیسم ماشه را فعال نخواهد کرد و فعال شدن و نشدن آن در هماهنگی کامل با آمریکا خواهد بود؛ لذا اگر اروپا به این چشم انداز برسد که احتمال به نتیجه رسیدن توافق بین ایران و آمریکا وجود دارد، ممکن است مکانیسم ماشه را به حالت تعلیق درآورند و قبل از منقضی شدن قطعنامه 2231 با یک سری از فرمول‌ها فرصت دستیابی به توافق را چند ماه تمدید کنند.
وی با اشاره به اینکه قطعنامه 2231 در ماه اکتبر منقضی خواهد شد، اظهار کرد: احتمالا لازم است برای تمدید آن قطعنامه دیگری در شورای امنیت تصویب شود و بنابراین رای روسیه، چین و آمریکا برای آن ضروری است و هنوز مشخص نیست که این کشورها چه تصمیمی در این ارتباط اتخاذ خواهند کرد.
امیرعلی ابوالفتح در خصوص هماهنگی بین اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی بر سر برنامه هسته‌ای ایران، اظهار کرد: بدون تردید آنها در این زمینه هماهنگ هستند و آمریکا رهبری بلوک غرب را بر عهده دارد و متحدینش از جمله ناتو، اتحادیه اروپا و کشورهای عضو در هماهنگی کامل به ایفای نقش می‌پردازند؛ لذا اروپا در مورد برنامه هسته‌ای ایران نقش مستقل ندارد و نقش پیرو ایالات متحده را دنبال می‌کند و از همین رو است که هر یک گاهی نقش پلیس خوب را بازی می‌کند و دیگری نقش پلیس بد.
وی با بیان اینکه روند در چهار دهه گذشته همین بوده و از این به بعد هم همینطور خواهد بود، تصریح کرد: اگرچه اقدامات آنها با یکدیگر هماهنگ است اما بدان معنا نیست که در همه موارد اشتراک نظر دارند؛ بنابراین، در کلیات و راهبردها هم نظر هستند اما تجریه نشان داده که اروپا در حوزه اختلافات استقلال عمل ندارد و از همین رو در زمینه برجام و تعهداتی که به ایران داشت، نتوانست کاری از پیش ببرد.
امیرعلی ابولفتح در انتها خاطر نشان کرد، هرگاه دیدگاه اروپا و آمریکا به ویژه در مسائل امنیتی نظام بین الملل در تعارض قرار بگیرد، اروپا مجبور به تبعیت از آمریکاست اما در مورد ایران خود اروپایی‌ها هم با آمریکا هم نظر هستند و از آنجایی که مدعی کمک نظامی ایران به روسیه در جنگ اوکراین هستند، تنش در روابط ایران و اروپا در چند سال اخیر تشدید شده است.
انتهای پیام/