به گزارش اقتصادنیوز، «فیلترینگ، نه امنیت آورده، نه رضایت عمومی؛ فقط هزینه تحمیل کرده است.» این را جلال رشیدی کوچی، سیاست‌مدار و نماینده سابق مجلس، در گفت‌وگو با اقتصادنیوز مطرح می‌کند؛ جایی که او با اشاره به ناکامی دولت چهاردهم در تحقق وعده رفع فیلترینگ، استمرار این سیاست را «لجبازی با مردم» می‌خواند و نسبت به مخاطرات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی آن هشدار می‌دهد.
عباس عبدی گفت: علم پزشکی که این همه در دنیا پیشرفت کرده است، اما اینجا یک متخصص علف می‌آورند که درمورد روانشناسی جنگ صحبت کند. این فاجعه است.
در این گفت‌وگو از رشیدی کوچی پرسیدیم؛ چرا با وجود مخالفت بخش بزرگی از جامعه و حتی برخی نهادهای حاکمیتی، فیلترینگ همچنان پابرجاست؟ پیامدهای ادامه‌دار بودن این سیاست چیست؟ و آیا دولت واقعاً اراده‌ای برای پایان دادن به این وضعیت دارد؟
مشروح گفت‌وگوی «اقتصادنیوز» با جلال رشیدی کوچی را در ادامه بخوانید:
********
آقای رشیدی کوچی! یکسال از پیروزی آقای پزشکیان در انتخابات می گذرد، او در تبلیغات انتخاباتی بارها از فیلترینگ انتقاد کرده و وعده رفع آن را داده بود اما همچنان تلگرام و اینستاگرام فیلتر هستند و میلیون‌ها ایرانی، حتی در بحران‌هایی مثل جنگ، برای دسترسی به ساده‌ترین نیازهای اطلاعاتی، مجبور به استفاده از فیلترشکن‌اند. شما فضا را چطور می‌بینید و نظرتان چیست؟
بله، کاملاً درست است. این یکی از وعده‌های دولت چهاردهم بود که زیاد هم مطرح می‌شد، اما ما متأسفانه شاهد این هستیم که بعد از یکسال هنوز هم این اتفاق نیفتاده است. صرفاً گوگل‌پلی یا واتساپ رفع فیلتر شده‌اند، که آن هم نتوانسته گرهی را باز کند، چون تا وقتی شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب در کشور ما فیلتر باشند، وضع همین است.
یعنی اگر از چهار اپلیکیشن یکی هم فیلتر بماند، باز مردم برای آن یکی از فیلترشکن استفاده می‌کنند. ما دیدیم که متأسفانه تا این لحظه دولت در این زمینه موفق عمل نکرده است.
فیلترشکن ابزار دور زدن اطلاعات است
نکته بعدی اینکه امروز دیگر کاملاً محرز و مشخص است که فیلترینگ نه‌تنها امنیت ما را برقرار نکرده، بلکه امنیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ما را به مخاطره انداخته و باعث آسیب‌های جدی شده است.
هر کسی که ذره‌ای عقل و درک داشته باشد، به‌راحتی متوجه می‌شود و می‌فهمد که فیلترینگ عملاً ابزاری شده برای دور زدن اطلاعات دقیق افراد. حتی دیدیم برخی از افرادی که به‌عنوان جاسوس دستگیر شده بودند، اشاره کردند که از طریق تبلیغات فیلترشکن‌ها به سرویس‌های جاسوسی وصل شده‌اند. به نظر من، فیلترینگ نه‌تنها هیچ دردی را از ما دوا نکرده، بلکه باعث آسیب‌های زیادی هم شده است.
با وجود تجربه ناکارآمدی فیلترینگ و مخالفت آشکار بخش بزرگی از مردم و حتی برخی مسئولان، چرا همچنان گروهی خاص بر تداوم آن اصرار دارند؟
من واقعاً متوجه نمی‌شوم چرا هنوز این استمرار وجود دارد، گفته شده بسیاری از افرادی که با اتهام جاسوسی دستگیر شدند، از طریق واتساپ ارتباط داشتند، یا اینکه واتس آپ‌هایی که روی گوشی‌ها نصب بوده باعث شده ترورها دقیق انجام بگیرد و به هدف اصابت کند. خب، سؤال مهم این است: اگر واقعاً این اتفاق افتاده (که افتاده)، چرا دوباره واتساپ رفع فیلتر شد؟
ممنوعیت را برای مسئولان بگذارید نه مردم!
می‌گویند واتساپ شبکه‌ای صهیونیستی است. خب، قبول!مردم هم قبول کرده‌اند. پس چرا تلگرامی که با شما همکاری داشته و حتی گفته شده که خیلی مستقل‌تر از واتساپ است، هنوز رفع فیلتر نشده؟ یا اینکه اگر می‌خواهید فیلتر باقی بماند من متوجه نمی‌شوم که مردم عادی چه گناهی دارند؟ مگر امنیت فرمانده‌های ما به خطر نیفتاده بود؟ ممنوعیت را برای مسئولین قرار دهید، نه برای مردم.
در حالی‌که حالا شرایط دقیقاً برعکس شده: مردم عادی دسترسی‌شان محدودتر شده و مسئولین به شبکه‌های مختلف متصل هستند.
ما دیدیم در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی، مردم در اینستاگرام و توییتر جانانه از میهنشان حمایت می‌کردند. آنجا هم در جنگی جنگ نظامی و هم در فضای مجازی(جنگ روانی) حمایت‌کردند و اتحاد و همبستگی‌شان را به جهانیان نشان دادند. اما دیدیم کسانی که ادعای‌شان این است که اگر فیلتر کنیم، مردم می‌آیند از شبکه‌های اجتماعی داخلی استفاده می‌کنند، اشتباه کردند. در بزنگاه و بحران، همین مردم در همان شبکه‌های فیلترشده ماندند اما جانانه هم حمایت کردند.
در ایتا و بله نمی‌شود از حقوقمان در برابر جهانیان دفاع کنیم
واقعیت این است که ما به عنوان شهروند نمی‌توانیم از حق و حقوق خودمان در برابر جهانیان در «ایتا» و «بله» دفاع کنیم. در حوزه بین‌الملل اصلاً دیده نخواهیم شد. اما در توییتر، اینستاگرام و حتی تلگرام، این فضا برای دیده شدن وجود دارد. به نظر من، استمرار این فیلترینگ دیگر هیچ محلی از اعراب ندارد، جز لجبازی با مردم.
وگرنه همه خوب می‌دانند که فیلتر کردن نه‌تنها کمکی نکرده، بلکه دردهای بیشتری را هم ایجاد کرده است؛ از فشار اقتصادی و افزودن هزینه به مردم، تا آسیب‌های دیگر که گفته شد.
چند روز پیش دوستان نزدیک به دولت تأکید کردند که آقای رئیس‌جمهور خیلی نگاه مثبتی دارند به برداشته شدن فیلترینگ. حتی اشاره کردند که به وزیر ارتباطات هم در این زمینه تأکید شده، اما به‌نظر می‌رسد هنوز جریانات یا ارگان‌هایی هستند که مخالفت می‌کنند. دلیلش را هم ما نمی‌دانیم. من خطابم به آقایانی است که در شورای عالی امنیت ملی هستند: خب، شما از فیلترینگ چه دستاوردی داشته‌اید که همچنان بر استمرارش پافشاری می‌کنید؟
به نظر من، ما باید از دولت بخواهیم که رئیس‌جمهور محکم ایستادگی کند و نشان دهد که واقعاً این فیلترینگ آسیب‌زا بوده است. بله، یک‌وقتی مثل چند روزی که در جریان حمله اخیر بود، مردم هم می‌پذیرند که جنگ شده، یکی دو روز اینترنت بین‌الملل قطع شود. اما این نباید به یک روال مستمر و طولانی تبدیل شود.
ما از فیلترینگ نه تنها سود نبردیم که زیان هم دیدیم
آسیبی که ما در جنگ از فیلترینگ خوردیم، از همین فیلترشکن‌ها بود. پیش‌تر هم گفتم، بسیاری از افرادی که به‌عنوان سرپنجه‌های عملیات‌های تروریستی در کشور دست داشتند، به واسطه تبلیغاتی که در فیلترشکن‌ها بود، جذب شده بودند. همین حالا هم اخباری آمده که یکی از پرکاربردترین فیلترشکن‌هایی که در ایران استفاده می‌شود، سال ۱۴۰۰ (یعنی چهار سال پیش)، توسط یک میلیاردر اسرائیلی خریداری شده. آن‌ها برای این موضوع برنامه‌ریزی دارند، با اهداف مشخص. خب، وقتی همه چیز فیلتر بود و این همه آسیب دیدیم، حداقل فیلتر را بردارید تا مردم ناراضی نباشند، رضایت مردم خودمان را داشته باشیم.
در شرایطی که جامعه ایران زیر فشارهای اقتصادی، اضطراب‌های امنیتی و خستگی ناشی از بحران‌های پیاپی قرار دارد، به‌نظر شما آیا رفع فیلترینگ می‌تواند به‌عنوان یک «پالس مثبت» به مردم تلقی شود؟
صددرصد این اتفاق می‌تواند پالس مثبتی باشد برای تقدیر از آن اتحادی که بین مردم شکل گرفته است. من بلافاصله پس از پایان درگیری‌ها پستی در صفحه‌ی اینستاگرامم منتشر کردم که نشان می‌داد این اتحاد شکل‌گرفته حقیقی است. مردم ما ثابت کردند که پای کشورشان ایستاده‌اند؛ با تمام تفاوت نظرهای سیاسی و عقیدتی. در همین فضا کسانی دفاع می‌کردند که اصلاً در مخیله‌ی آقایان هم نمی‌گنجید. پس این اتحاد باید باقی بماند.
کمترین حمایت از مردم بعد از جنگ 12 روزه رفع فیلترینگ بود
به نظر من، آقایان وقتی دیدند مردم چطور از کشورشان حمایت کردند؛ پیر و جوان، باحجاب و بی‌حجاب، با هر عقیده و مسلکی؛ کمترین کاری که می‌توانستند انجام دهند برداشتن فیلتر بود.
آیا رفع فیلترینگ در ایران نیازمند طی فرآیندهای رسمی و ملاحظات حقوقی-اداری است، یا درگیرو دار تصمیمات غیرشفاف ؟
ما در جریان این حملات دیدیم که اینستاگرام برای دو-سه ساعت اصلاً فیلتر نبود. پس به نظر من، می‌شود با یک دکمه فیلتر را برداشت.
فیلترینگ با یک دکمه می‌آید با یک دکمه هم می‌رود!
واتساپ هم وقتی در اوج درگیری‌ها فیلتر شد، بلافاصله پس از پایان جنگ، رفع فیلتر شد. پس می‌شود با یک دکمه فیلتر کرد و با همان دکمه آن را برداشت. اینکه می‌گویند باید شبکه آماده شود، زیرساخت‌ها درست شود، به نظر من حرف دقیقی نیست.
امروز مردم ما پذیرفته‌اند که شبکه اجتماعی واتساپ اطلاعات را در اختیار صهیونیست‌ها قرار می‌دهد. پس چه بهتر، وقتی مردم این را پذیرفته‌اند، دولت و مسئولان هم واتساپ را کنار بگذارند و تلگرام را رفع فیلتر کنند. اگر امروز تلگرام رفع فیلتر شود، کاربران واتساپ در کشور ما حداقل ۸۰ درصد ریزش خواهند داشت. همچنین ما در این سالها دیدیم که تلگرام در برابر حقوق کاربران و ارسال اطلاعات به دولت‌های مختلف، امنیت و استقلالش را حفظ کرده است پس پلتفرم قابل اعتمادتری است.
∎