سیرک آمریکایی با حضور پررنگ ترامپ؛ فوتبال به کجا می‌رود؟
جام جهانی باشگاه‌ها نماد جدیدی از پول‌پاشی سعودی‌ها و جذابیت به سبک آمریکایی است.
اگر فکر می‌کنید امپراتوری ثروت، فوتبال را از مسیر صحیح آن خارج کرده، سخت در اشتباهید. حضور غیرعادیِ رئیس‌جمهور جنگ‌افروز آمریکا در کنار رئیسِ متهم‌به‌فسادِ فیفا در مراسم جشن قهرمانیِ جامی با سرمایه‌گذاری مشکوکِ شاهزاده‌های سعودی نشان داد فوتبال همچنان متعلق به مردم جهان است؛ نه اینکه به بازیچه تبلیغات و جاه‌طلبی‌های سیاستمداران حاشیه‌ساز تبدیل شده باشد!
دونالد ترامپ میهمان غیرمنتظره جشن پرزرق‌وبرق قهرمانی در نیوجرسی نبود. او از مدت‌ها قبل در متن برنامه‌های توسعه‌طلبانه رئیس جاه‌جوی فیفا قرار داشت و تحسین و تمجیدهای چاپلوسانه، افتتاح دفتر فدراسیون جهانی فوتبال در برج متعلق به رئیس‌جمهور آمریکا و حضور او در جشن قهرمانی با اطوار و حرکت‌های همیشگی، تنها جلوه‌هایی از یک طرح بزرگ‌تر و ارتباط محکم‌شده بین این ۲ چهره مشهور است.
اینفانتینو سال پیش در مراسم قرعه‌کشی مرحله گروهی جام جدید، ترامپ را دوست صمیمی خود نامید.دوست آقای رئیس مردی است که به اظهارنظرهای دروغین، مخالفت با داده‌های علمی، آزار و اذیت جنسی، جملات زن‌ستیزانه و نژادپرستانه، دستورات تبعیض‌آمیز علیه مهاجران، افترا و تقلب در تجارت و فرار مالیاتی مشهور است و سال پیش به جرم جعل مدارک تجاری در دادگاه محکوم شد.
فوتبال‌دوستانِ چندین کشور از جمله ایران با دستورات سیاسی ترامپ از حضور در خاک ایالات متحده و تماشای مسابقات تحت نظر فیفا محرومند. او با طرح جداسازی اعضای خانواده‌های مهاجران و اخراج چندده‌هزار کارمند فدرال انتقادات زیادی را علیه خود برانگیخته اما با این حال مدیران ارشد فوتبال بلندترین سکوهای این ورزش را به عرصه تبلیغ و خودنمایی او تبدیل می‌کنند.
جام بدموقع و پردردسر فیفا به لطف پاداش‌های سنگین مورد توجه باشگاه‌ها قرار گرفت و با کمی اغماض می‌توان ادعا کرد این تورنمنت با پول‌پاشی‌های عجیب بن‌سلمان زنده است. فیفا در جلب نظر پیشنهادهای حق پخش درمانده به نظر می‌آمدو ناگهان خبر رسید شبکه DAZN به عنوان تنها خریدار، یک میلیارد دلار به فیفا خواهد پرداخت و تازه پخش زنده مسابقات را هم به رایگان انجام می‌دهد! معما چند هفته بعد و با خبر سرمایه‌گذاری سعودی‌ها در این شبکه حل شد. بن‌سلمان در راه کسب مشروعیت سیاسی و ورزش‌شویی، همچنان باران دلار را بر سر فوتبال می‌ریزد اما به گواهی نهادهای جهانی، وضعیت حقوق بشر، شرایط نامناسب آزادی بیان، حقوق اقلیت‌ها و کارگران خارجی، اعدام‌ها و احکام قضایی ناعادلانه در مرزهای پادشاهی عربی سعودی همچنان در همان جایگاهی است که هنگام سلاخی جمال خاشقچی، خبرنگار منتقد در آن قرار داشت.
پیروزی ۳ بر صفر چلسی مقابل پاری‌سن‌ژرمن در فینال روز یکشنبه نیوجرسی در حضور چهره‌های مشهور فراوان و در حال‌وهوایی شبیه سوپربول رخ داد. پس از سوت پایان، شب پرحادثه با درگیری شدید بین بازیکنان ۲ تیم ادامه یافت اما پس از آرام شدن اوضاع، نوبت به دونالد ترامپ و جانی اینفانتینو رسید تا جوایز را اهدا کنند. ترامپ در نهایت یکی از مدال‌های طلای متعلق به اعضای چلسی را در جیب خود گذاشت و جام را به ریس جیمز، کاپیتان این تیم اهدا کرد. اینفانتینو، ترامپ را به کناره‌گیری از صحنه جشن قهرمانی دعوت کرد اما او در میان بهت بازیکنان چلسی روی سکو ماند و در نهایت بعد از بالا بردن جام و با تلاش شدید رئیس فیفا بالاخره راضی به حرکت شد.
جیمز، کاپیتان باتجربه چلسی و بازیکن تیم ملی انگلیس گفته: «به من گفتند قرار است جام را اهدا کند و سپس از صحنه خارج شود. فکر کردم او برود اما خواست بماند. به من و تیم تبریک گفت و خواست از این لحظه لذت ببریم.» کول پالمر، که در فینال ۲ گل برای چلسی زد گفت: «می‌دانستم او قرار است اینجا باشد اما نمی‌دانستم هنگام بالا بردن جام روی سکو خواهد بود. کمی گیج شدم.»
فینال جام جهانی باشگاه‌ها با برنامه‌های سرگرمی گسترده قبل از بازی و نمایش بین ۲ نیمه با حضور ۸۱ هزار و ۱۱۸ نفر در ورزشگاه مت‌لایف برگزار شد. ترامپ پیروزی چشمگیر چلسی در فینال را در کنار اینفانتینو تماشا کرد و در گفت‌وگو با شبکه DAZN در بین ۲ نیمه بازی گفت واقعاً لحظات خیلی خوبی را سپری می‌کند.» لحظات خوب او البته با هو شدن توسط چند ده هزار هوادار حاضر در ورزشگاه کمی مکدر شد.
او در مصاحبه طولانی‌تری روز یکشنبه افزود: «جانی دوست من است. کار فوق‌العاده‌ای با فوتبال (soccer) انجام داده اما فکر کنم ما به آن می‌گوییم ساکر. مطمئن نیستم این تغییر نام به راحتی انجام شود اما تماشای آن عالی و کمی غافلگیرکننده به نظر می‌رسید. نه؟» وقتی پیشنهاد شد ترامپ می‌تواند با یک دستور اجرایی از این پس ورزش برتر را «فوتبال» بنامد، او لبخند زد و گفت: «فکر می‌کنم می‌توانیم این کار را بکنیم.» رئیس‌جمهور چهل‌وپنجم و چهل‌وهفتم آمریکا به استفاده گسترده و قدرت‌طلبانه از اختیار صدور دستورات اجرایی مشهور است و احتمالاً بهترین رئیس‌جمهور تاریخ این کشور در زمینه تغییر نام خلیج‌های مختلف باشد!
ایالات متحده (به همراه کانادا و مکزیک) تابستان آینده میزبان جام جهانی ۲۰۲۶ خواهد بود و باید دید بعد از اعتراضات شدید به وضعیت آب‌وهوایی شهرهای میزبان تورنمنت اخیر، تابستان گرم سال آینده، آبستن چه حوادثی است.
ثروتمندان و سیاستمداران فوتبال را از مسیر صحیح آن منحرف نکرده‌اند. فوتبال مثل همیشه نمایی از دنیای امروز است؛ با تمام عناصر و اجزای آن. فوتبال این روزها نمادی است تمام‌نما از امپراتوری ثروت، جاه‌طلبی، تبعیض، ستم، فریب، فساد، پنهانکاری، نابرابری و بی‌عدالتی علیه اقلیت‌ها. با این استدلال، حضور دونالد ترامپ به عنوان وصله نچسبیده جشن قهرمانی چلسی نه تنها اتفاقی غیرمنتظره نیست که کاملاً به‌جا و منطقی به نظر می‌رسد.
* سجاد اجاقی