شفقنا- رویترز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که ایالات متحده دیگر پیشرفت در مذاکرات همکاری هستهای غیرنظامی با عربستان را مشروط به عادیسازی روابط با اسرائیل نمیکند.
به گزارش رویترز، کنار گذاشتن شرط عادیسازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل، نشان دهنده یک امتیاز بزرگ از سوی واشنگتن است. در زمان جو بایدن، رئیس جمهور سابق آمریکا، مذاکرات هستهای بخشی از یک توافق گستردهتر بین آمریکا و عربستان سعودی بود که با عادیسازی روابط و یک پیمان دفاعی بین ریاض و واشنگتن مرتبط بود.
عربستان بارها تأکید کرده است که اسرائیل را بدون یک کشور فلسطینی به رسمیت نخواهد شناخت و تلاشهای دولت بایدن برای گسترش توافقنامههای ابراهیم که در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ امضا شده بود را خنثی کرده است.
چند روز پیش از سفر ترامپ به عربستان سعودی در چارچوب یک سفر منطقهای، یک منبع اعلام کرد که حتی بدون عادیسازی روابط این کشور و اسرائیل به عنوان شرط پیشرفت در مذاکرات انرژی هستهای غیرنظامی، و با وجود اینکه این موضوع از یک پیمان دفاعی گستردهتر جدا شده است، دستیابی به یک توافق دور از انتظار نیست. اگر چه مشکلاتی وجود دارد.
یکی از موارد اختلاف، بند ۱۲۳ قانون انرژی اتمی ایالات متحده است که همکاری با سایر کشورهایی که در حال توسعه قابلیتهای هستهای غیرنظامی هستند را مجاز میداند، اما استانداردهایی را برای عدم اشاعه، از جمله محدودیتهایی بر غنیسازی اورانیوم، تعیین میکند.
یکی از این منابع گفت که عربستان هنوز آماده امضای توافقنامه موسوم به ۱۲۳ نیست، توافقنامهای که غنیسازی یا بازفرآوری پلوتونیوم، دو روشی که منجر به تولید سلاحهای هستهای میشوند، را ممنوع میکند.
کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا، پیش از این به رویترز گفته بود که امضای توافقنامه ماده ۱۲۳ پیشنیاز هرگونه توافقی خواهد بود. با این حال، وزیر خاطرنشان کرد که راههای مختلفی برای تدوین توافقی که اهداف هر دو کشور را محقق کند، وجود دارد.
همین منبع افزود که یکی از راهحلهای مورد بحث، توافقی موسوم به «جعبه سیاه» است که فقط به یک تیم آمریکایی اجازه دسترسی به تأسیسات غنیسازی اورانیوم در خاک عربستان سعودی را میدهد.
ترامپ و اسرائیل
روزنامه معاریو در تفسیر گزارش رویترز نوشت که اسرائیل از قصد ترامپ برای حرکت به سمت توافق با عربستان سعودی بدون مشروط کردن آن به عادیسازی روابط با این رژیم، تعجب نکرده است.
این روزنامه به نقل از منابع اسرائیلی نوشت: «اهمیت توافق مورد انتظار برای ترامپ در سرمایهگذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری عربستان سعودی در صنعت نظامی آمریکا نهفته است. انتظار میرود این توافق منابع مالی قابل توجهی برای خزانهداری آمریکا ایجاد کند و میتواند فرصتهای شغلی متعددی را برای شهروندان آمریکایی فراهم کند.»
جیمز هیویت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در پاسخ به درخواست اظهار نظر به رویترز گفت: «وقتی چیزی برای اعلام داشته باشیم، از رئیس جمهور خواهید شنید. هرگونه گزارشی در این مورد گمانهزنی است.»
این خبرگزاری گزارش داد که دفتر ارتباطات دولت عربستان سعودی به درخواست اظهار نظر در این مورد پاسخی نداده است.