امیرعلی ابوالفتح

کارشناس مسائل آمریکا

هری رید که به تازگی حمایت کامل خود را از توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده است، بلندپایه‌ترین سناتور حزب دموکرات و رهبر اقلیت دموکرات‌های سنا محسوب می‌شود؛ او شخص بانفوذی است که روابط نزدیکی نیز با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا دارد. از دیگر خصوصیات این سناتور این است که عموما در زمان رای‌گیری‌ها بر مبنای دیدگاه کاخ سفید عمل کرده است. از سوی دیگر از آنجا که هری رید، رابطه نزدیکی با جناح لیبرال حزب دموکرات دارد و مواضعش اصولا حامیانی دارد، بنابراین اعلام حمایت هری رید از توافق می‌تواند کمک کند دو یا سه سناتور دیگر که در زمره مرددین هستند اما به رای هری رید نگاه دارند به حامیان برجام بپیوندند.

به عبارتی اعلام موافقت و حمایت از برجام از سوی هری رید در شرایط کنونی یک موفقیت برای کاخ سفید محسوب می‌شود تا بتواند در رویارویی با جمهوری‌خواهان کار توافق را پیش ببرد و موجب می‌شود دموکرات‌های بیشتری از برجام حمایت کنند. با این تفاسیر به نظر می‌رسد کسب 34 رای برای تضمین وتوی اوباما عملیاتی شود. در عین حال در مجلس نمایندگان، رهبر اقلیت دموکرات‌ها، یعنی نانسی پلوسی نیز در جمع حامیان برجام قرار دارد و این بیانگر آن است که اوباما تقریبا کادر اصلی رهبری دموکرات در کنگره را با خود همراه کرده است. در رابطه با مخالفان، ترکیب جمهوری‌خواهان تقریبا یکدست مخالف برجام هستند و در میان دموکرات‌ها فقط دو سناتور مخالفت خود را اعلام کرده‌اند. از مخالفان دموکرات، رای رابرت منندز قابل پیش‌بینی بود اما رای چاک شومر ضربه‌ای به کاخ سفید بود که با رای اکثریت دموکرات‌ها این رای از دست رفته و ضربه جبران شد.

باید توجه داشت همان‌گونه که میچ مک کانل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه سنا گفته است مخالفان برجام از چنان آرایی برخوردار نیستند که بتوانند وتوی رئیس‌جمهور را بشکند و مانع اجرایی شدن برجام شوند. از سوی دیگر دور از ذهن به نظر نمی‌رسد که دموکرات‌ها برای عبور برجام از کنگره یا ملغی کردن وتوی باراک اوباما از قانون فیلی‌ باستر یا سخنرانی‌های بی‌پایان بهره ببرند. درواقع در مجلس سنا بر خلاف مجلس نمایندگان، سناتورها در روز تصویب یک قانون یا مصوبه می‌توانند هرچقدر که لازم دیدند، سخنرانی کنند و هیچ محدودیتی وجود ندارد. اگر سخنرانی سناتورهای دموکرات در روز ضرب الاجل 17 سپتامبر برای تایید یا رد توافق به درازا بکشد، از ساعت تعیین شده نیز فراتر برود و هنوز رای‌گیری انجام نشده باشد، برجام تایید شده به شمار می‌آید. زیرا کنگره تنها دو ماه پس از رسیدن به توافق فرصت در اختیار دارد تا در مورد برجام رای‌گیری کند. در نتیجه انتظار می‌رود که سناتورهای دموکرات اگر برآورد کردند که آرای کافی را برای رد وتو ندارند آنقدر سخنرانی‌هایشان را طول بدهند تا زمان تصویب قانون سپری شود. در این صورت هزینه سنگین وتو کردن نیز از دوش باراک اوباما برداشته خواهد شد.