فیلم گزارش را این‌جا ببینید
عصر ایران ــ در جریان جنگ جهانی دوم، ژاپن، متحد آلمان نازی، از حمله به شوروی خودداری کرد، در حالی که آلمان در جبهه شرق اروپا با شوروی درگیر بود. دلایل این تصمیم استراتژیک به عوامل متعددی بازمی‌گردد.
نخست، ژاپن در سال ۱۹۳۹ در منطقه خالخین گول در منچوری با نیروهای شوروی به فرماندهی ژنرال گیورگی ژکوف روبه‌رو شد و شکست سختی خورد. این تجربه نشان داد که شوروی دشمنی قدرتمند و سرسخت است. پس از این شکست، ژاپن تمرکز خود را بر پیش‌روی به سمت جنوب، یعنی چین و جنوب شرق آسیا، قرار داد که اولویت استراتژیک آن بود.
علاوه بر این، شکست آلمان در نبرد استالینگراد در سال ۱۹۴۳، ژاپن را نسبت به احتمال ضدحمله شوروی نگران کرد. ژاپن که درگیر جنگ‌های گسترده در آسیا بود، توان مقاومت در برابر چنین ضدحمله‌ای را نداشت.
در سال ۱۹۴۱، ژاپن و شوروی پیمان بی‌طرفی امضا کردند که دو طرف را از درگیری نظامی با یکدیگر بازمی‌داشت. با این حال، شوروی در اواخر جنگ این پیمان را نقض کرد و به ژاپن حمله‌ور شد، اقدامی که به تسریع تسلیم ژاپن در برابر نیروهای متفقین غربی کمک کرد.
این تصمیم ژاپن، نتیجه ارزیابی دقیق از توان نظامی شوروی، اولویت‌های استراتژیک و محدودیت‌های منابع خود بود.
