این روزها کنگره ایالات‌متحده آمریکا روزهای سخت و پر‌دغدغه‌ای را سپری می‌کند. موافقان و مخالفان توافق هسته‌ای با ایران، هر یک در‌صدد یارگیری از هم‌حزبی‌ها و حتی اعضای حزب رقیب خود جهت تایید یا رد برجام هستند. این تقابل، در مواردی به جدال لفظی و در برخی موارد دیگر به چالش درون‌حزبی تبدیل شده است. «چاک شومر» و «باب منندز» دو سناتور دموکراتی هستند که مخالفت خود را با توافق نهایی اعلام کرده‌اند. این در حالی است که در اردوگاه جمهوریخواهان سنا، هیچ سناتوری حاضر به حمایت از توافق نشده و احتمالا نخواهد شد. در این میان تنها امید اوباما سناتور «جف فلیک» بود‌؛ سناتوری که نسبت به هم‌حزبی‌های خود تمایل بیشتری نسبت به تایید برجام داشت. با این حال جف فلیک نیز پس از بررسی‌های طولانی‌مدت به این نتیجه رسید که توافق به دست آمده کنگره و دولت آمریکا را در ادوار آتی محدود خواهد کرد و در نتیجه مخالفت خود را با آن اعلام کرد! 
هم‌اکنون اصلی‌ترین دغدغه اوباما، لغزیدن 25 سناتور دموکرات به سوی اردوگاه جمهوریخواهان است. این لغزش می‌تواند متعاقب دادن رشوه آیپک به سناتورهای متزلزل حزب دموکرات صورت گیرد. هم‌اکنون 20 سناتور دموکرات موافقت خود را با برجام اعلام کرده‌اند. اوباما به سناتورهای دموکرات اعلام کرده است که موافقت خود با برجام را به صورت علنی اعلام کنند. با این حال از میان 46 سناتور دموکرات، تاکنون ‌دو سناتور مخالفت قطعی خود را با برجام اعلام کرده‌اند، 20 نفر از آن حمایت کرده‌اند و 24 سناتور دیگر هنوز نظر خود را در این خصوص اعلام نکرده‌اند. تاخیر این 24 سناتور در اعلام حمایت از برجام سبب شده‌ تا رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا نسبت به مواضع قطعی آنها در روزی رای‌گیری در سنا ابراز‌ تردید کند. طی روزهای  اخیر بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی تماس‌های مکرری با اعضای سنا و حتی سناتورهای حزب دموکرات داشته است. او از سناتورهای دموکرات خواسته‌ تا در کنار جمهویخواهان مخالفت قطعی خود را با توافق هسته‌ای اعلام کنند.
در این میان، اوباما نسبت به هدایت و مدیریت بازی در سنا امید بیشتری دارد.او در این معادله به سناتورهایی تاثیرگذار مانند بن‌کاردین، جو مانچیم و مایکل بنت امید بیشتری دارد. این سناتورها اگرچه هنوز رای نهایی خود را در قبال برجام اعلام نکرده‌اند، اما نسبت به برجام رویکرد کلی مثبتی دارند. در این میان بن‌کاردین نسبت به سناتورهای دیگر، جایگاه بالاتری دارد. کاردین که عضو برجسته کمیته روابط خارجی سنا‌ست، تاکنون از اعلام موضع درباره توافق هسته‌ای خودداری کرده و به نظر می‌رسد تا زمان انجام رای‌گیری درباره این موضوع در ماه سپتامبر نیز موضعی اعلام نکند. وی تاکنون به‌عنوان رابطی میان کاخ سفید و باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا عمل کرده که از جمله آثار این همکاری می‌توان به تجدیدنظر در طرح بازنگری کنگره در توافق هسته‌ای با مشارکت کاخ سفید و این دو تن اشاره کرد. کاردین که یک یهودی است، از سوی گروه‌های مخالف توافق تحت فشار شدیدی قرار دارد و در مقابل، کاخ سفید نیز به‌شدت درصدد کسب رای موافق وی است. این بدان سبب است که رای وی می‌تواند بر آرای شماری دیگر از دموکرات‌های مردد تاثیر بگذارد.
 واقعیت امر این است وضعیت برجام در سنای آمریکا نسبت به مجلس نمایندگان شفاف‌تر است، زیرا تعداد سناتورها 100 نفر بیشتر نیست. همان گونه که اشاره شد، مطابق آخرین اخبار و جمع‌بندی‌ها، تاکنون 20 سناتور دموکرات موافقت خود را با برجام و توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده‌اند. اوباما برای وتوی رای منفی مخالفان هسته‌ای نیاز به 34 رای موافق دارد، از این رو اوباما برای اعمال حق وتوی خود در سنای آمریکا ناچار به جذب آرای 14 سناتور دیگر نیز خواهد بود. این یارگیری قهرا باید از میان 24 سناتور باقیمانده در حزب دموکرات صورت گیرد. در صورتی که اوباما بتواند 21 سناتور دیگر را در این معادله با خود همراه سازد، به موفقیت بهتری دست خواهد یافت زیرا می‌تواند بدون استفاده از حق وتوی خود، توافق را نهایی کند. لازم به ذکر است که جهت رد اولیه توافق هسته‌ای در مجلس سنا، باید اکثریت نسبی سنا (60 درصد سناتورهای حاضر در جلسه رای‌گیری) به آن رای منفی دهند. از این رو در صورتی که تعداد موافقان توافق به 41 نفر برسد، توافق در همان مرحله نخست در سنا مورد تایید قرار خواهد گرفت و مخالفت دیگر سناتورها با آن دارای اثر وضعی نخواهد بود. 
با این حال اوباما به یارگیری خود در مجلس نمایندگان نیز ادامه می‌دهد. با این تفاوت که اوباما در مجلس نمایندگان و در مرحله نخست (وتوی اولیه کنگره) کار بسیار سخت‌تری خواهد داشت. در مجلس نمایندگان، در صورتی که‌اکثریت نسبی (نصف به علاوه یک نمایندگان‌) به توافق رای منفی دهند، اوباما ناچار به استفاده از حق وتوی خود خواهد بود. نگاهی به ترکیب مجلس نمایندگان آمریکا نشان می‌دهد که باتوجه به ترکیب این مجموعه، مخالفت اولیه آن با توافق هسته‌ای صورت گرفته اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره (در سال 2015 میلادی) منجر به در اختیار قرار گرفتن اکثریت این دو مجلس توسط مخالفان دولت اوباما شد و هم‌اکنون در مجلس نمایندگان 435 نماینده وجود دارد که از این تعداد 244 نفر جمهوریخواه و اعضای باقیمانده دموکرات یا مستقل هستند. از این رو اکثریت نسبی مجلس نمایندگان آمریکا (نصف به علاوه یک نمایندگان) با توافق وین مخالف هستند. با این حال برای جلوگیری از حق وتوی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا، حداقل رای دو سوم نمایندگان، یعنی 290 نماینده لازم است. مطابق آخرین برآوردهای صورت گرفته تاکنون، 11 عضو مجلس نمایندگان که به حزب دموکرات تعلق دارد با توافق نهایی مخالف هستند. اگر این تعداد را با تعداد نمایندگان جمهوریخواه (که جملگی تقریبا مخالف قطعی توافق هستند) جمع کنیم، تعداد 255 نماینده در مجموع با توافق صورت گرفته مخالف هستند. از این رو جهت جلوگیری از اعمال قدرت وتوی اوباما در مقابل رای مجلس نمایندگان، باید تعداد 35 نماینده دموکرات دیگر به مخالفان توافق ‌ملحق شوند. از این رو اوباما ‌ترجیح می‌دهد بازی با کنگره را در مرحله نخست (رای‌گیری اولیه) در سنا به سود خود به پایان ببرد. در صورتی که یکی از دو مجلس نمایندگان یا سنا توافق را نتواند رای کند، دیگر نیازی به استفاده از حق وتوی اوباما نخواهد بود حتی اگر مجلس دیگر (سنا یا مجلس نمایندگان) با اکثریت قاطع آن را رد کرده باشد. از این رو اوباما در صدد هدایت بازی در هر دو مجلس نمایندگان و سناست.
در برهه فعلی، سوالی اساسی به ذهن خطور می‌کند و آن، اینکه اگر فرض کنیم هر دو مجلس نمایندگان و سنای آمریکا با بیش از دو سوم آرا به ضرر توافق رای داده و وتوی اوباما ‌بی‌اثر شود، چه سرنوشتی در انتظار برجام خواهد بود؟ به نظر می‌رسد در صورت مقابله کنگره با رای وتوی اوباما و عبور تعداد نمایندگان و سناتورهای مخالف از دو سوم تعداد کل این دو مجلس، در عمل بخشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران که قبلا در برجام متعهد به برداشته شدن آنها شده به قوت خود باقی خواهد ماند. در این صورت مسلما معادله توافق هسته‌ای وین دستخوش تغییراتی اساسی خواهد شد. این تغییر اساسی سبب خواهد شد تا توافق هسته‌ای صورت گرفته میان ایران و اعضای 1+5 به لحاظ حقوقی خدشه‌دار شده و میان تکالیف و وظایف طرفین در این‌خصوص توازنی وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی با دو گزینه اعلام شکست مذاکرات‌ یا چیده شدن دوباره میز مذاکرات مواجه خواهیم بود. در این میان، باتوجه به اینکه اتحادیه اروپا پروسه رفع تحریم‌های ایران را آغاز کرده است، میان واشنگتن و شرکای اروپایی آن جدال تازه‌ای شکل خواهد گرفت. همچنین دو کشور چین و روسیه نیز با بازی غیر‌عقلانی کنگره آمریکا در خصوص عدم تصویب برجام همراه نخواهند شد.