باشگاههای فاتح تاج سهگانه اروپا: سفری در تاریخ افتخار
در دنیای پرشور و هیجان فوتبال اروپا، کسب عنوان قهرمانی در سه رقابت معتبر در یک فصل واحد، دستاوردی بینظیر و نشاندهنده سلطه مطلق یک باشگاه بر سطح اول فوتبال قاره است. این افتخار که به "تاج سهگانه" (Treble) شهرت دارد، شامل قهرمانی در لیگ داخلی، جام حذفی کشور و مهمترین تورنمنت باشگاهی اروپا، یعنی لیگ قهرمانان اروپا (یا جام باشگاههای اروپا پیشین) میشود. در طول تاریخ پرفراز و نشیب این رقابتها، تنها تعداد انگشتشماری از باشگاهها موفق به فتح این قله رفیع شدهاند. در این مقاله، به مرور تمام قهرمانان سهگانهی تاریخ فوتبال اروپا خواهیم پرداخت و لحظات باشکوه آنها را گرامی خواهیم داشت.
نخستین باشگاهی که نام خود را به عنوان فاتح تاج سهگانه در تاریخ فوتبال اروپا ثبت کرد، سلتیک گلاسکوی افسانهای در فصل 1966-67 بود. شاگردان جوک استین با ترکیبی رویایی از بازیکنان اسکاتلندی، علاوه بر قهرمانی در لیگ و جام حذفی اسکاتلند، با غلبه بر اینترمیلان در فینال لیسبون، جام باشگاههای اروپا را نیز بالای سر بردند و نام خود را برای همیشه در تاریخ فوتبال جاودانه ساختند.
پس از سلتیک، سالها گذشت تا باشگاه دیگری بتواند این افتخار را تکرار کند. در فصل 1971-72، آژاکس آمستردام با هدایت رینوس میشلز و با تکیه بر نسل طلایی خود شامل یوهان کرایف، موفق به فتح سهگانه شد. آنها با قهرمانی در لیگ هلند، جام حذفی هلند و شکست اینترمیلان در فینال جام باشگاههای اروپا، دوران باشکوه خود را تکمیل کردند.
دهه 80 میلادی شاهد ظهور یک قدرت دیگر در فوتبال اروپا بود. پیاسوی آیندهوون هلند در فصل 1987-88 تحت رهبری گاس هیدینک، با غلبه بر بنفیکا در فینال جام باشگاههای اروپا پس از تساوی بدون گل و ضربات پنالتی، به جمع فاتحان سهگانه پیوست. آنها پیش از این، قهرمانی در لیگ و جام حذفی هلند را نیز جشن گرفته بودند.
با آغاز دوران لیگ قهرمانان اروپا با فرمت جدید، سطح رقابتها به مراتب بالاتر رفت و فتح سهگانه دشوارتر از همیشه به نظر میرسید. اما در فصل 1998-99، منچستر یونایتد تحت هدایت سر الکس فرگوسن، با یک بازگشت دراماتیک در فینال لیگ قهرمانان مقابل بایرن مونیخ، پس از قهرمانی در لیگ برتر انگلیس و جام حذفی انگلستان، به این افتخار دست یافت و یک فصل رویایی را برای هوادارانش رقم زد.
نخستین باشگاه اسپانیایی که موفق به فتح سهگانه شد، بارسلونای رویایی پپ گواردیولا در فصل 2008-09 بود. با تکیه بر سبک بازی منحصربهفرد تیکیتاکا و ستارگانی چون لیونل مسی، ژاوی و اینیستا، آنها علاوه بر قهرمانی در لالیگا و کوپا دل ری، با شکست منچستر یونایتد در فینال رم، جام قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را نیز از آن خود کردند. بارسلونا بار دیگر در فصل 2014-15 با هدایت لوئیس انریکه و با مثلث آتشین مسی، سوارز و نیمار، موفق به تکرار این افتخار شد و به تنها باشگاهی تبدیل شد که دو بار تاج سهگانه را فتح کرده است.
در فصل 2009-10، اینترمیلان تحت رهبری ژوزه مورینیو، فصلی فوقالعاده را سپری کرد و با قهرمانی در سری آ، کوپا ایتالیا و غلبه بر بایرن مونیخ در فینال مادرید، به جمع پرافتخار فاتحان سهگانه پیوست.
آخرین باشگاهی که تا به امروز موفق به کسب تاج سهگانه شده است، بایرن مونیخ در دو فصل مجزا بوده است. آنها ابتدا در فصل 2012-13 تحت هدایت یوپ هاینکس، با ارائه نمایشی خیرهکننده در تمامی رقابتها، قهرمان بوندسلیگا، جام حذفی آلمان و لیگ قهرمانان اروپا (با پیروزی بر بوروسیا دورتموند در فینال ومبلی) شدند. بایرن مونیخ بار دیگر در فصل 2019-20 تحت رهبری هانسی فلیک، با یک فصل بینقص و با غلبه بر پاری سن ژرمن در فینال لیسبون، برای دومین بار تاج سهگانه را به ویترین افتخارات خود اضافه کرد.
فتح تاج سهگانه، دستاوردی است که نیازمند ترکیبی از کیفیت بالای بازیکنان، کادر فنی کارآمد، انسجام تیمی و البته کمی شانس است. باشگاههای نامبرده در این مقاله، با غلبه بر چالشهای متعدد و ارائه عملکردی بینقص در طول یک فصل طولانی، نام خود را برای همیشه در تاریخ فوتبال اروپا جاودانه ساختهاند و به عنوان نمادهایی از عظمت و افتخار در این ورزش شناخته میشوند.