این موضوع در ذیل مسأله شعار سال هم قرار می‌گیرد و اهمیت بالایی دارد. صرفه‌جویی در مصرف برق و حامل‌های انرژی از مسائل مهم کشور است ودستگاه‌های دولتی باید بیشتر ازهمه در این زمینه پیشقدم باشند. بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در کشور، خود دولت و دستگاه‌های دولتی است. دولت بیشترین بنزین و برق را مصرف می‌کند و همین‌طور دیگر منابع. درباره صرفه‌جویی دولت و ملت در بخش حامل‌های انرژی، جام‌جم گزارشی تهیه کرده و گفت‌و‌گویی با دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام داشته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
در طول سال‌های گذشته واژه‌ای تازه به ادبیات اقتصاد ایران اضافه شد و آن هم ناترازی بود. موضوعی که این روزها بسیار شنیده میشود و از برق و آب و گاز و بنزین گرفته تا بخش‌های دیگر دچار این وضعیت شده است. صرفه‌جویی یک راه مهم و اساسی برای عبور از ناترازی‌هاست اما آیا این وضعیت در بلندمدت می‌تواند مشکلات را حل کند. نگاه کارشناسی در این زمینه نشان میدهد صرفه‌جویی برای عبور از پیک‌مصرف تأثیر زیادی دارد اما برای بهبود وضعیت نظام تعرفه‌ای کارآمد و همچنین فرهنگ‌سازی مصرف می‌تواند کارساز باشد. در نظام تعرفه‌ای به‌منظور مدیریت مصرف هم تشویق درنظر گرفته میشود و هم تنبیه. تنبیه برای مشترکانی که بیش از استاندارد مصرف دارند و تشویق برای کسانی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند. ایران کشوری با منابع غنی فراوان است اما به‌دلیل مدیریت نامناسب در طول سال‌های گذشته، اکنون با معضل ناترازی روبه‌رو شده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در طول سال‌های گذشته نسبت به رعایت الگوهای مصرف و صرفه‌جویی همواره تاکید کردند و اخیرا نیز در دیدار با مقامات ارشد سه قوه به این موضوع اشاره داشتند. از آنجایی که اغلب اقتصاد کشور در اختیار دولت است، قطعا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده حامل‌های انرژی دولت خواهد بود، از این‌رو صرفه‌جویی و رعایت الگوی مصرف از دولت باید آغاز شود وپس ازآن به مردم برسد.درواقع اگردولت اختیار بخش‌های اقتصادی رابه بخش خصوصی بسپارد هم هزینه‌هایش کاهش می‌یابد و هم بخش خصوصی از فناوری‌های روز برای مصرف بهینه بهره خواهد برد. پس از این‌که دولت برنامه‌ریزی خود را در این زمینه انجام داد، نوبت به مردم می‌رسد تا در این زمینه گام بردارند. البته اقشار کم‌درآمد مصرف زیادی در بخش حامل‌های انرژی ندارند و الگوسازی برای سه دهک پردرآمد جامعه باید انجام شود.
فرهنگ‌سازی برای اصلاح الگوی مصرف
دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این‌که اسراف در مصرف بسیاری از کالاها و خدمات در کشور غوغا می‌کند به جام‌جم گفت: واقعیت این است که قیمت‌ها به تنهایی موجب اصلاح الگوی مصرف نمی‌شود و در کنار آن فرهنگ‌سازی برای اقشاری که مصرف بالا دارند نیز باید انجام شود.
وی با اشاره به این‌که صرفه‌جویی و اصلاح الگوی مصرف، فرهنگ متناسب با آموزه‌های اسلامی است، افزود: به‌منظور اصلاح فرهنگ عمومی مصرف در جامعه رسانه‌ها باید کار ویژه انجام دهند و نقش مهمی را ایفا کنند. اگر رهبر معظم انقلاب اسلامی در این زمینه گلایه دارند، باید به دنبال این تذکر یک حرکت جدی صورت بگیرد.
به گفته این کارشناس اقتصادی، اکنون در اغلب کالاهایی که یارانه دریافت می‌کنند ازحامل‌های انرژی گرفته تا نان و بخش‌های دیگر باید اصلاح الگوی مصرف به صورت جدی دنبال شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: تثبیت قیمت کالا و خدمات یارانه‌ای باعث شده تا فشار بر اقشار کم‌درآمد جامعه نیز وارد و از سوی دیگر باعث افزایش مصرف نیز شود. درروزهای نوروز اعلام شد که در یک روز150 میلیون لیتر بنزین مصرف شده است که اصلا در جهان چنین موضوعی مشاهده نمی‌شود. این در‌حالی است که روزانه 9 میلیون لیتر بنزین وارد کشور میشود و هر لیتر برای دولت حدود 40 هزار تومان هزینه دارد و با قیمت 1500 تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
ناترازی آب و معضلات آن
مصباحی‌مقدم به موضوع ناترازی آب اشاره و تصریح کرد:یکی از ناترازی‌هایی که اکنون دولت برای آن باید برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد مربوط به بخش آب است. اگر مدیریت مصرف آب اتفاق نیفتد بخش‌های کشاورزی، محیط‌زیستی، منابع طبیعی، بهداشت و بخش‌های دیگر با مشکل روبه‌رو خواهند شد. در گزارش‌های آماری آمده نزولات آسمانی 26درصد کمتر شده اما مصرف کاهش نیافته است.اکنون شدت مصرف واقعا بالاست و باید در این زمینه اصلاح قیمت و اصلاح الگوی مصرف همزمان اجرا شود. مسیر درست و اصولی آن هم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌هاست.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام توضیح داد: سال89 زمانی که آقای احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت کشور قصد داشت قانون هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کند، مبلغی به‌عنوان جبران افزایش قیمت حامل‌های انرژی به خانوارها پرداخت کرد و مردم مطالبه‌گر اجرای قانون شدند.
به گفته وی، اکنون بیشترین یارانه مصرف انرژی میان خانوارهای پردرآمد مصرف میشود و دلیل اصلی آن غیرواقعی بودن قیمت است. سال گذشته برای عبور از بحران ناترازی گاز، رئیس‌جمهور و دولت با همکاری رسانه‌ملی پویش دو درجه کمتر را اعلام و اجرا کردند که نتیجه آن موفق بود اما در کنار آن اکنون باید اصلاح قیمت صورت بگیرد.
مصباحی‌مقدم تاکید کرد: دولت بیشترین مصرف‌کننده حامل‌های انرژی است و تغییر نظام تعرفه‌ای قطعا در مصرف تأثیر می‌گذارد به این دلیل که ادامه این روند هزینه‌های دولت را افزایش خواهد داد. همچنین به‌منظور افزایش قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد باید یارانه نقدی آنها افزایش یابد.
محمدحسین علی‌اکبری - دبیر گروه اقتصاد
در طول سال‌های گذشته واژه‌ای تازه به ادبیات اقتصاد ایران اضافه شد و آن هم ناترازی بود. موضوعی که این روزها بسیار شنیده میشود و از برق و آب و گاز و بنزین گرفته تا بخش‌های دیگر دچار این وضعیت شده است. صرفه‌جویی یک راه مهم و اساسی برای عبور از ناترازی‌هاست اما آیا این وضعیت در بلندمدت می‌تواند مشکلات را حل کند. نگاه کارشناسی در این زمینه نشان میدهد صرفه‌جویی برای عبور از پیک‌مصرف تأثیر زیادی دارد اما برای بهبود وضعیت نظام تعرفه‌ای کارآمد و همچنین فرهنگ‌سازی مصرف می‌تواند کارساز باشد. در نظام تعرفه‌ای به‌منظور مدیریت مصرف هم تشویق درنظر گرفته میشود و هم تنبیه. تنبیه برای مشترکانی که بیش از استاندارد مصرف دارند و تشویق برای کسانی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند. ایران کشوری با منابع غنی فراوان است اما به‌دلیل مدیریت نامناسب در طول سال‌های گذشته، اکنون با معضل ناترازی روبه‌رو شده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در طول سال‌های گذشته نسبت به رعایت الگوهای مصرف و صرفه‌جویی همواره تاکید کردند و اخیرا نیز در دیدار با مقامات ارشد سه قوه به این موضوع اشاره داشتند. از آنجایی که اغلب اقتصاد کشور در اختیار دولت است، قطعا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده حامل‌های انرژی دولت خواهد بود، از این‌رو صرفه‌جویی و رعایت الگوی مصرف از دولت باید آغاز شود وپس ازآن به مردم برسد.درواقع اگردولت اختیار بخش‌های اقتصادی رابه بخش خصوصی بسپارد هم هزینه‌هایش کاهش می‌یابد و هم بخش خصوصی از فناوری‌های روز برای مصرف بهینه بهره خواهد برد. پس از این‌که دولت برنامه‌ریزی خود را در این زمینه انجام داد، نوبت به مردم می‌رسد تا در این زمینه گام بردارند. البته اقشار کم‌درآمد مصرف زیادی در بخش حامل‌های انرژی ندارند و الگوسازی برای سه دهک پردرآمد جامعه باید انجام شود.
فرهنگ‌سازی برای اصلاح الگوی مصرف
دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این‌که اسراف در مصرف بسیاری از کالاها و خدمات در کشور غوغا می‌کند به جام‌جم گفت: واقعیت این است که قیمت‌ها به تنهایی موجب اصلاح الگوی مصرف نمی‌شود و در کنار آن فرهنگ‌سازی برای اقشاری که مصرف بالا دارند نیز باید انجام شود.
وی با اشاره به این‌که صرفه‌جویی و اصلاح الگوی مصرف، فرهنگ متناسب با آموزه‌های اسلامی است، افزود: به‌منظور اصلاح فرهنگ عمومی مصرف در جامعه رسانه‌ها باید کار ویژه انجام دهند و نقش مهمی را ایفا کنند. اگر رهبر معظم انقلاب اسلامی در این زمینه گلایه دارند، باید به دنبال این تذکر یک حرکت جدی صورت بگیرد.
به گفته این کارشناس اقتصادی، اکنون در اغلب کالاهایی که یارانه دریافت می‌کنند ازحامل‌های انرژی گرفته تا نان و بخش‌های دیگر باید اصلاح الگوی مصرف به صورت جدی دنبال شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: تثبیت قیمت کالا و خدمات یارانه‌ای باعث شده تا فشار بر اقشار کم‌درآمد جامعه نیز وارد و از سوی دیگر باعث افزایش مصرف نیز شود. درروزهای نوروز اعلام شد که در یک روز150 میلیون لیتر بنزین مصرف شده است که اصلا در جهان چنین موضوعی مشاهده نمی‌شود. این در‌حالی است که روزانه 9 میلیون لیتر بنزین وارد کشور میشود و هر لیتر برای دولت حدود 40 هزار تومان هزینه دارد و با قیمت 1500 تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
ناترازی آب و معضلات آن
مصباحی‌مقدم به موضوع ناترازی آب اشاره و تصریح کرد:یکی از ناترازی‌هایی که اکنون دولت برای آن باید برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد مربوط به بخش آب است. اگر مدیریت مصرف آب اتفاق نیفتد بخش‌های کشاورزی، محیط‌زیستی، منابع طبیعی، بهداشت و بخش‌های دیگر با مشکل روبه‌رو خواهند شد. در گزارش‌های آماری آمده نزولات آسمانی 26درصد کمتر شده اما مصرف کاهش نیافته است.اکنون شدت مصرف واقعا بالاست و باید در این زمینه اصلاح قیمت و اصلاح الگوی مصرف همزمان اجرا شود. مسیر درست و اصولی آن هم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌هاست.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام توضیح داد: سال89 زمانی که آقای احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت کشور قصد داشت قانون هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کند، مبلغی به‌عنوان جبران افزایش قیمت حامل‌های انرژی به خانوارها پرداخت کرد و مردم مطالبه‌گر اجرای قانون شدند.
به گفته وی، اکنون بیشترین یارانه مصرف انرژی میان خانوارهای پردرآمد مصرف میشود و دلیل اصلی آن غیرواقعی بودن قیمت است. سال گذشته برای عبور از بحران ناترازی گاز، رئیس‌جمهور و دولت با همکاری رسانه‌ملی پویش دو درجه کمتر را اعلام و اجرا کردند که نتیجه آن موفق بود اما در کنار آن اکنون باید اصلاح قیمت صورت بگیرد.
مصباحی‌مقدم تاکید کرد: دولت بیشترین مصرف‌کننده حامل‌های انرژی است و تغییر نظام تعرفه‌ای قطعا در مصرف تأثیر می‌گذارد به این دلیل که ادامه این روند هزینه‌های دولت را افزایش خواهد داد. همچنین به‌منظور افزایش قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد باید یارانه نقدی آنها افزایش یابد.
محمدحسین علی‌اکبری - دبیر گروه اقتصاد