شفقنا – در حالی که جنگ داخلی در سودان وارد سومین سال خود شده است، سازمانهای غیردولتی و سازمان ملل متحد اعلام کردند که این کشور آفریقایی سودان از بزرگترین بحران انسانی در سطح جهان رنج میبرد و غیرنظامیان این کشور همچنان تاوان انفعال جامعه بینالمللی را میپردازند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از گاردین، دقیقاً دو سال پس از آغاز درگیریها در خارطوم بین ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع (RSF)، صدها نفر در حملات اخیر این نیروهای شبهنظامی به اردوگاههای پناهندگان در منطقه دارفور غربی کشته شدهاند که به نظر میرسد آخرین جنایت آشکار در جنگی باشد که با خشونت و تأثیرات گسترده انسانی همراه بوده است.
عواقب این جنگ برای ۵۱ میلیون نفر جمعیت سودان فاجعهبار بوده است. بنا بر گزارشها، دهها هزار نفر کشته شدهاند. صدها هزار نفر با قحطی مواجه هستند. نزدیک به ۱۳ میلیون نفر آواره شدهاند که ۴ میلیون از آنها به کشورهای همسایه فرار کردهاند.
الیس نالباندیان، مدیر بخش حمایت منطقهای آکسفام، گفت: وضعیت سودان اکنون از همیشه بدتر است. بزرگترین بحران انسانی، بزرگترین بحران آوارگان، بزرگترین بحران گرسنگی… این جنگ در حال شکستن انواع رکوردهای نادرست است.
دنیل اومالی، رئیس هیئت نمایندگی کمیته بینالمللی صلیب سرخ در سودان، نیز گفت: در این درگیریها «تخلفات گسترده» از حقوق بشردوستانه بینالمللی صورت گرفته است.
«تمامی غیرنظامیان، صرفنظر از محل زندگیشان در کشور، اساساً بین یک، دو یا چند گروه گرفتار شدهاند و بار اصلی را به دوش کشیدهاند. اعداد و ارقام بهسختی قابلدرک هستند.»
ماه گذشته، ارتش سودان کاخ ریاستجمهوری نمادین در خارطوم را بازپس گرفت و بیشتر پایتخت را تحت کنترل خود درآورد. اما در بخشهای زیادی از کشور، درگیریها همچنان ادامه دارد. منابع مورد استناد سازمان ملل گزارش دادند که بیش از ۴۰۰ نفر در حملات اخیر نیروهای واکنش سریع در دارفور کشته شدهاند—جایی که این گروه در تلاش است الفاشر، آخرین مرکز ایالتی در منطقه که تحت کنترلش نیست، را تصرف کند.
از اواخر هفته گذشته، نیروهای واکنش سریع حملات زمینی و هوایی به الفاشر و همچنین اردوگاههای آوارگان زمزم و ابو شوق در نزدیکی آن را آغاز کرده است. یک سخنگوی سازمان ملل به خبرگزاری فرانسه گفت که دفتر حقوق بشر سازمان ملل ۱۴۸ مورد کشتار را تأیید کرده و از «منابع معتبر» گزارشهایی دریافت کرده که تعداد کل کشتهشدگان از ۴۰۰ نفر فراتر رفته است.
رویترز گزارش داد که دادههای سازمان بینالمللی مهاجرت سازمان ملل حاکی از آن است که از آخر هفته گذشته، حدود ۴۰۰ هزار نفر از اردوگاه زمزم آواره شدهاند.
ولکر تورک، رئیس حقوق بشر سازمان ملل، در بیانیهای گفت: علیرغم هشدارهای مکرر من درباره افزایش خطر برای غیرنظامیان در این منطقه، حملات گسترده… به وضوح نشاندهنده هزینه انفعال جامعه بینالمللی است.
«این حملات، بحران حفاظتی و انسانی از پیش وخیم در شهری را تشدید کرده است که از ماه می سال گذشته تحت محاصره ویرانگر نیروهای واکنش سریع قرار داشته است.»
الفاشر یکی از چندین منطقه در دارفور است که قحطی در آن اعلام شده و حدود ۶۳۷ هزار نفر را تحت تأثیر قرار داده است. تقریباً نیمی از ۵۰ میلیون جمعیت سودان – ۲۴.۶ میلیون نفر – غذای کافی ندارند.
روز سهشنبه، بریتانیا میزبان وزرای ۲۰ کشور در لندن خواهد بود تا تلاش کند مذاکرات صلح متوقفشده را از سر بگیرد. با این حال، تلاشهای دیپلماتیک اغلب تحت الشعاع بحرانهای دیگر، از جمله جنگهای اوکراین و غزه قرار گرفتهاند.
لنی کینزلی، رئیس بخش ارتباطات برنامه جهانی غذا برای سودان، گفت که سایر درگیریها، همراه با محدودیت دسترسی روزنامهنگاران و انزوای نسبی بینالمللی سودان از زمان حکومت عمر البشیر، همگی باعث شدهاند که سودان توجه لازم را دریافت نکند.
«ما شاهد سطح توجه بینالمللی به سودان در مقایسه با سایر بحرانها نیستیم. نباید رقابت بین بحرانها وجود داشته باشد. اما متأسفانه با همه آنچه در جهان میگذرد، سایر درگیریها، بحرانهای انسانی دیگر و موضوعاتی که تیتر اخبار را به خود اختصاص میدهند، سودان متأسفانه – حتی نمیتوان گفت فراموش شده است – نادیده گرفته شده است.»
ریشههای این جنگ به اواخر سال ۲۰۱۸ باز میگردد – زمانی که اعتراضات مردمی علیه البشیر، آغاز شد. ژنرال عبدالفتاح البرهان، رهبر ارتش سودان، با ژنرال محمد حمدان دقلو (معروف به حمدتی)، رئیس نیروهای واکنش سریع و فرمانده سابق شبهنظامیان، متحد شد تا در آوریل ۲۰۱۹ البشیر را در یک کودتا سرنگون کند.
سپس در سال ۲۰۲۱ دوباره متحد شدند تا دولت غیرنظامی را که قرار بود سودان را به دموکراسی انتقال دهد، برکنار کنند. با این حال، حمدتی مدتها بود که آرزوی قدرت مطلق را برای خود داشت و اصطکاک بین این دو کمتر از دو سال بعد به جنگی تمامعیار تبدیل شد.
نیروهای واکنش سریع—شبهنظامیان عرب جنجاوید که در اواسط دهه ۲۰۰۰ متهم به نسلکشی در منطقه دارفور بودند— در هفتهها و ماههای اولیه پیشرفتهای سریعی داشت، زیرا درگیریها به خارج از خارطوم گسترش یافته بود.
در دارفور هزاران نفر در سال اول جنگ در حملات نیروهای واکنش سریع و شبهنظامیان متحد آن علیه غیرعربهای ماسالیت و سایر گروههای قومی کشته شدند. پناهندگان ماسالیت که به چاد گریخته بودند، گزارش دادند که زنان و دختران هدف تجاوز جنسی گروهی قرار گرفته و پسران در خیابان به ضرب گلوله کشته شدهاند. بنا بر گزارش سازمان ملل در نوامبر ۲۰۲۴، شبهنظامیان گفته بودند که زنان را مجبور به به دنیا آوردن «نوزادان عرب» خواهند کرد.
هم نیروهای واکنش سریع و هم ارتش در طول این درگیری متهم به ارتکاب جنایات جنگی شدهاند.
در ژانویه امسال، ایالات متحده آمریکا رسماً اعلام کرد که نیروهای واکنش سریع مرتکب نسلکشی شده است که این دومین بار در کمتر از ۳۰ سال است که در سودان نسلکشی رخ داده است.
امارات متحده عربی متهم شده است که با تسلیح نیروهای واکنش سریع به این درگیریها دامن زده است. یافتشدن گذرنامههای اماراتی در میدان جنگ در سال گذشته، ظاهراً، نشانگر حضور احتمالی نیروهای مخفی در منطقه است. ابوظبی هرگونه مشارکت در این جنگ را رد کرده است.
این خبر را اینجا ببینید.