«ایسنا» دیروز در پاسخ به همین پرسش‌ها نوشت: «باستان‌شناسان در دامنه رشته کوه زاگرس در منطقه آبدانان ایلام، سه معدن را شناسایی کرده‌اند که احتمال می‌دهند معادن گمشده هخامنشی باشد». توضیحات روز گذشته محمدابراهیم زارعی، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و لقمان احمدزاده شوهانی، باستان‌شناس و سرپرست پروژه معادن آبدانان هم مشخص کرد اصل شناسایی و درواقع یافتن این معادن، به طور اتفاقی بوده است. یعنی در مهرماه سال پیش آقای «احمدزاده شوهانی» فیلمی را که یک معلم آبدانانی در شبکه‌های اجتماعی بارگذاری کرده بود، می‌بیند. در این فیلم «حیدری» یعنی همان آقا معلم کوهنورد با به تصویر کشیدن معادنی در دل «کبیرکوه» توضیح می‌داد سنگ‌های این معادن برای ساخت سنگ آسیاب استفاده می‌شوند و... . آقای باستان‌شناس هم متوجه می‌شود سنگ‌های جداشده از کوه، ارزش باستانی دارند و روش استخراجشان مربوط به دوره‌های معاصر نیست. احمدزاده شوهانی در این مورد گفته: «بدون همراهی و دقت‌نظر محمد حیدری، این کشف ممکن نبود. او سه معدن را شناسایی کرده بود که شواهد زیادی از بهره‌برداری مهندسی‌شده در دوران باستان داشتند. این معادن، نه‌تنها از نظر مکان‌یابی، بلکه از نظر الگوهای برداشت سنگ، با معادن دوره هخامنشی هماهنگ بودند».
فعلاً فرضیه باستان‌شناسان بر این است که این معادن، منبع اصلی تأمین سنگ‌های کاخ داریوش بزرگ هخامنشی در شهر باستانی شوش بوده‌اند.
در نوشته معروفی که بر کاخ آپادانا در شوش حک شده، از منطقه‌ای به نام «ابیرادوش» به عنوان محل استخراج سنگ‌های این کاخ یاد شده است. تا پیش از این، مکان دقیق «ابیرادوش» در تاریخ گم بود، اما اکنون شواهد جدید می‌تواند نشان دهد به احتمال بسیار زیاد معادن کشف‌شده در آبدانان همان نقطه گم‌شده‌اند. در بررسی‌های اولیه نشانه‌هایی از ابزارهای باستانی برش سنگ، بقایای استخراج و مقادیر معناداری از سنگ‌آهن هم کشف شده؛ سنگ آهنی که به‌احتمال قوی برای تولید بست‌های فلزی در معماری سنگی هخامنشی به‌کار می‌رفته است.
احمدزاده شوهانی می‌گوید: با بهره‌گیری از فناوری‌های سنجش از دور، مدل‌سازی سه‌بعدی و تحلیل‌های پتروگرافی، در تلاشیم تا مسیرهای انتقال سنگ از آبدانان به شوش را بازسازی کنیم. این تحقیق می‌تواند نشان دهد چگونه سنگ‌های عظیم و سنگین از کوه‌های زاگرس به شوش منتقل می‌شدند.
این باستان‌شناس تأکید می‌کند: این کشف نه‌تنها به ما کمک می‌کند تا به گمشده‌های تاریخ پی ببریم، بلکه یک روایت فراموش‌شده از دانش مهندسی، معماری و مدیریت منابع در دوران هخامنشی را بازخوانی کنیم. این معادن، اگر همان ابیرادوش باشند، بخشی از تمدنی بوده‌اند که هنوز هم شگفتی‌ساز است.این کشف، اگر با آزمایش‌های دقیق‌تری تأیید شود، می‌تواند چشم‌اندازهای جدیدی را برای ثبت‌جهانی این معادن در یونسکو، توسعه گردشگری فرهنگی در منطقه و پژوهش‌های علمی در مورد فناوری‌های ساخت در دوران هخامنشی فراهم آورد.