به گزارش اقتصادنیوز، نیویورک تایمز با انتشار گزارشی مدعی شد، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه مدعی شد که ایالات متحده قرار است روز شنبه آینده وارد مذاکرات «مستقیم» با ایران شود؛ تلاشی در واپسین لحظات برای کنترل برنامه هسته‌ای این کشور. او ادعا کرد که در صورت عدم دستیابی به توافق، تهران در معرض «خطر جدی» قرار خواهد گرفت.
ادعای ترامپ و سکوت غیر معمول « بی بی»
نیویورک تایمز در ادامه این یادداشت ادعا کرد، در صورت برگزاری رایزنی ها، این نخستین گفت‌وگوهای رسمی و رودررو میان دو کشور از زمانی خواهد بود که ترامپ هفت سال پیش از توافق هسته‌ای دوره اوباما (برجام)خارج شد. با این حال، این مذاکرات در شرایطی بسیار حساس انجام خواهد شد؛ چرا به واسطه رویارویی های یکسال گذشته میان اسرائیل و محور مقاومت تنش ها در منطقه اوج گرفته و معادلات پیچیده تر شده است. به ادعای این نشریه بنابراین، هرگونه مذاکره رودررو به‌خودی‌خود گامی بزرگ تلقی می‌شود، هرچند به نظر نمی‌رسد که ایران به‌راحتی حاضر به برچیدن کل زیرساخت‌های هسته‌ای خود باشد؛ زیرساختی که این کشور را در آستانه توانایی تولید سوخت مورد نیاز برای گریز هسته ای عرض چند هفته قرار داده است.
در این میان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که روز دوشنبه در جریان سفر به ایالات متحده در کنار ترامپ قرار داشت، ادعا کرد که هر توافق احتمالی باید مطابق «الگوی لیبی» باشد؛ یعنی ایران باید تمامی زیرساخت‌های هسته‌ای خود را برچیند و آن‌ها را از کشور خارج کند. اما به ادعای این نشریه تفاوت قابل‌توجهی در این باره وجود دارد: بسیاری از تجهیزات غنی‌سازی لیبی پیش از تحویل به آمریکا در سال ۲۰۰۳ حتی از جعبه‌هایشان خارج نشده بودند، در حالی‌که تأسیسات هسته‌ای ایران دهه‌هاست فعال هستند، در سراسر کشور پراکنده‌اند و بخش زیادی از آن‌ها در اعماق زمین واقع شده‌اند.نتانیاهو در جریان یک نشست پرسش‌وپاسخ طولانی با خبرنگاران، برخلاف سفر قبلی‌اش به واشنگتن که دو ماه پیش انجام شد، به طرز غیرمعمولی ساکت بود. پس از چند اظهارنظر مقدماتی، او عمدتاً نظاره‌گر سخنان ترامپ بود؛ رئیس‌جمهوری که اروپایی‌ها را متهم به «خیانت» به آمریکا کرد و هشدار داد که در صورت عدم عقب‌نشینی چین از اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه تا روز سه‌شنبه، تعرفه‌های شدیدتری علیه آن کشور اعمال خواهد کرد. ترامپ همچنین ابهاماتی ایجاد کرد درباره اینکه آیا ساختار تعرفه‌های پیشنهادی او قرار است منبع درآمدی دائمی برای ایالات متحده داشته باشد یا صرفاً اهرمی برای مذاکرات.
پشت پرده شتاب ترامپ برای مذاکره
به ادعای نیویورک تایمز، نتانیاهو دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید را بدون دریافت هیچ تعهد علنی از سوی ترامپ برای لغو تعرفه ۱۷ درصدی‌ای که بر اسرائیل — یکی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا — اعمال شده، ترک کرد. کسب این تعهد یکی از اهداف اصلی سفرش بود، به‌همراه درخواست برای دریافت تسلیحات بیشتر جهت جنگ با حماس در غزه و عملیات نظامی اسرائیل در کرانه باختری. اگر رهبران دو بازیگر در مورد گزینه‌های نظامی اسرائیل یا اقدامات مشترک آمریکا و اسرائیل علیه مراکز اصلی هسته‌ای ایران گفت‌وگویی داشته‌اند، در سخنان علنی خود هیچ اشاره‌ای به آن نکردند. اظهارنظر ترامپ درباب برنامه هسته ای ایران چنین بود: «فکر می‌کنم همه موافقند که رسیدن به توافق بهتر از انجام کار بدیهی است. و آن کار بدیهی چیزی نیست که من بخواهم واردش شوم — یا صادقانه بگویم — چیزی نیست که اسرائیل بخواهد واردش شود، اگر بتوان از آن اجتناب کرد».او در ادامه ادعا کرد: «پس خواهیم دید که آیا می‌توانیم از آن اجتناب کنیم یا نه؛ اما اوضاع دارد به نقطه ای بسیار خطرناک می‌رسد. امیدوارم این مذاکرات نتیجه بخش باشند».
همزمان به ادعای نیویورک تایمز، سه مقام ایرانی آگاه از گفت‌وگوهای میان ایران و ایالات متحده مدعی شدند که توصیف ترامپ از مذاکرات در راه، کاملاً دقیق نیست. آن‌ها گفتند بر اساس درک ایران از مذاکرات در عمان، این گفتوگوها قرار است ابتدا به‌صورت غیرمستقیم آغاز شوند، به این صورت که مذاکره‌کنندگان هر کشور در اتاق‌هایی جداگانه بنشینند و دیپلمات‌های عمانی پیام‌ها را میان آن‌ها جابه‌جا کنند.این ساختار مشابه مذاکرات غیرمستقیمی است که دولت بایدن با ایران داشت، که در آن میانجی‌ها دیپلمات‌های اروپایی بودند. با این حال، مقامات ایرانی گفته‌اند در صورت موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات غیرمستقیم، تهران آماده گفت‌وگوهای مستقیم با ایالات متحده خواهد بود.ترامپ تا حدی در حال حل مسئله‌ای است که خود ایجاد کرده است. توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ منجر به خروج ۹۷ درصد از اورانیوم غنی‌شده ایران شد. باراک اوباما و مشاوران ارشد او در آن زمان گفتند که این بهترین توافق ممکن بود. اما این توافق، تجهیزات و دانش فنی لازم برای بازسازی برنامه هسته‌ای را در اختیار ایران باقی گذاشت و اکنون ایران مقدار کافی از سوخت هسته‌ای برای گریز هسته ای در مدت نسبتاً کوتاهی در اختیار دارد.
به ادعای این نشریه زمان لازم برای گریز هسته ای ، موضوعی مورد اختلاف است. نیویورک تایمز در اوایل فوریه مدعی شد که اطلاعات جدید نشان می‌دهد تیمی از دانشمندان ایرانی در حال بررسی رویکردی سریع‌تر برای گریز هسته ای هستند؛ گزارشی که صحتش تایید نشده و در حد یک ادعا است. به نظر می‌رسد ترامپ نیز از این یافته‌های ادعایی که در پایان دولت بایدن به دست آمده، مطلع شده و این اطلاعات فوریت بیشتری به مذاکرات داده است. مقامات دولت اعلام کرده‌اند که قصد ندارند وارد مذاکراتی طولانی‌مدت با تهران شوند.
∎