پس از اینکه فصل ششم این سریال پرطرفدار نوروزی در سال 1399 روی آنتن شبکه یک رفت، فراگیری کرونا ساخت فصل بعدی را به تعویق انداخت و پس از آن هم به توافق نرسیدن سازندگان سریال با مدیران سیما، ادامه ساخت آن را مسکوت گذاشت، اما استقبال مخاطبان از بازپخش فصل‌های قبلی و درخواست‌های مردمی برای ساخت ادامه سریال، مدیران سیما را به صرافت انداخت تا یکی از مهم‌ترین برندهای نوروزی خود را احیا کنند. مدیران سیما با وجود اختلاف‌نظرهایی که با عوامل تولید سریال داشتند اما سرانجام به توافق رسیدند و ساخت فصل هفتم این سریال جذاب و پربیننده برای پخش در نوروز ۱۴۰۴ قطعی شد. فصل هفتم «پایتخت» با تغییرات زیادی همراه بود، از تغییرات ظاهری «هما» و کاهش وزن بازیگر آن گرفته تا تغییر بازیگرانی همچون «سارا» و «نیکا» و البته «بهروز» در سریال. چند شخصیت دیگر هم به قصه اضافه شده‌اند از جمله «شهربانو» همسر «ارسطو» و پسربچه‌ای که «خانواده معمولی» او را به سرپرستی قبول کرده‌اند.
رکورددار در تعداد بیننده
اگرچه نقدهای فنی مختلفی را می‌توان درباره این سریال مطرح کرد و به آن وارد دانست، اما نکته مهم آن است که «پایتخت» همچنان طرفداران پروپاقرص خودش را دارد و یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های تلویزیون در سال‌های اخیر است کمااینکه ثبت بیش از ۱۵میلیون بازدید برای هفت قسمت ابتدایی این سریال در تلوبیون، رکوردی بی‌سابقه در تماشای برخط محتوای نمایشی برای سریال‌های نوروزی تلویزیون بوده است.
اینکه چرا مردم «پایتخت» را می‌بینند، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که مهم‌ترین آن حس خوب نوستالژیک به این سریال و شخصیت‌هایش و همچنین خاطره‌سازی مجموعه «پایتخت» برای مردم است. مردم با شخصیت‌های این مجموعه انس گرفته‌اند و با وجود افت‌وخیزهایی که در کیفیت تولید آن به‌ویژه در فصل‌های اخیر داشته است، باز هم به تماشای این سریال می‌نشینند، چون «پایتخت» سریالی پر از خاطره برای ما ایرانی‌ها محسوب می‌شود و انتظار مردم برای فصل جدید نیز این است که دنباله‌ای از خاطرات شیرین و خنده‌دار فصل‌های آغازین را برایشان تداعی کند.
این مجموعه کمدی حول محور داستان خانواده «نقی معمولی» می‌گذرد که در فصل اول بنا داشتند از علی‌آباد به تهران کوچ کنند اما در مسیر این مهاجرت برایشان مشکلاتی پیش می‌آید و دلیل نام‌گذاری سریال هم بر این اساس بوده است اما با تغییر ریل قصه در فصل‌های بعدی، همچنان این نام روی سریال مانده است.
«پایتخت» از همان ابتدا به‌خاطر داشتن داستانی جذاب و لهجه شیرین مازندرانی شخصیت‌هایش با استقبال خوب مخاطبان همراه شد تا جایی که هر ساله در عید نوروز ساعت 10شب شبکه یک سیما تبدیل به پرمخاطب‌ترین شبکه تلویزیون می‌شود. اگرچه فقط سه فصل اول سریال پشت سر هم در ایام نوروز پخش شد اما به دلایلی همچون فوت نویسنده اصلی سریال یعنی خشایار الوند و همچنین عدم توافق بازیگران و عوامل سازنده با مدیران سیما، فصل‌های بعدی این اثر با اختلاف زمانی بیشتری پخش شد و در سال‌های غیبت فصل‌های جدید، بازپخش فصل‌های قبلی آن روی آنتن می‌رفت که گاهی آمار بینندگانش از سریال‌های جدید تلویزیون هم بیشتر می‌شد. جالب است که در این سال‌ها آمار تماشای برخط فصل‌های پیشین این سریال در تلوبیون نیز چشمگیر و بی‌سابقه بوده است.
نقدهایی به هفتمین پایتخت
با پخش نخستین قسمت «پایتخت۷» برخی از تماشاگران با بازی و گویش بازیگران و نیز فضای سریال همراه نشدند و نقدهایی را در این زمینه به سریال وارد کردند. هم بازیگران تازه‌کار و هم حتی بازیگران اصلی با گویشی تغییریافته نسبت به پایتخت‌های قبلی بازی کرده‌اند و برخی نقش‌ها نیز بامزگی گذشته را در لحن و کلام ندارد. برخی تغییرات هم این فصل چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. مثلاً شخصیت‌ها با توجه به اینکه خانواده‌ای شهرستانی و با سبک زندگی قشر متوسط و کم‌درآمد هستند، پیر نشده‌اند و در گریم هم تلاشی برای این هماهنگی ظاهری با سبک زندگی نشده است. از سوی دیگر، داستان مربوط به پنج سال پس از فصل ششم است اما تغییری که مخاطبان در «بهروز» (پسر کوچک «فهیمه») می‌بینند به‌اندازه ۱۰سال است. حذف نقش «بهبود» هم مسئله مهم دیگری است که سازندگان پاسخ درستی در اثر به آن نداده‌اند؛ اینکه چرا بهبود در فصل گذشته زنده می‌شود ولی در این فصل می‌میرد؟ عشق میان «فهیمه» و «رحمت» هم مثل عشق دو جوان به تصویر کشیده شده است نه دو آدم میانسال.
سریالی در میان انبوه آگهی بازرگانی!
عده‌ای بر این باورند که مشکل اصلی سریال «پایتخت» از جایی شروع شد که نویسنده اصلی خودش را از دست داد و پس از مرگ خشایار الوند (نویسنده اصلی سریال) این مجموعه دیگر مثل سابق نشد و هر چه فصول «پایتخت» جلوتر می‌رود، جای خالی وجود یک متن محوری قوی احساس می‌شود. یک اثر کمدی زمانی موفق می‌شود که داستان جذابی داشته باشد و یک داستان مهیج زمانی خلق می‌شود که خالق خوبی داشته باشد. در واقع فصل هفتم «پایتخت» تا اینجا روی قصه‌های فصل‌های قبل سوار شده است و خط داستانی آن‌ها را ادامه داده است.
البته این سریال برای تلویزیون عواید مالی خوبی داشته است و دارد. سریالی که یکی از مهم‌ترین برندهای سیما در دهه اخیر بوده، بهترین فرصت برای جذب مخاطب میلیونی و پخش آگهی است و تلویزیون آن قدر از این فرصت برای کسب درآمد و جبران کسری بودجه‌اش بهره برده که صدای اعتراض مخاطبان را هم درآورده است، به طوری که در هر قسمت حدود ۱۰دقیقه آگهی بازرگانی در میان سریال پخش می‌شود. آگهی‌های بازرگانی ابتدای سریال هم آن قدر زیاد است که نشان از نگاه تجاری تلویزیون به این اثر دارد.
با این حال از آنجایی که سریال «پایتخت» یکی از محبوب‌ترین سریال‌های صداوسیما محسوب می‌شود، با وجود ضعف‌ها و کاستی‌ها، مخاطبان خودش را دارد و اتفاق فرخنده‌ای برای رسانه ملی است که در نوروز امسال سبد متنوعی از محصولات نمایشی برای مخاطبانش نداشت، به‌جز «پایتخت» که همچنان تماشاگر دارد و می‌تواند سیل عظیم مخاطبان را به تماشای تلویزیون بنشاند.
خبرنگار: زهره کهندل