فیلم گزارش را این‌جا ببینید
عصر ایران ــ سال ۱۹۴۸ در لندن، یک ایرانی که به عنوان یکی از روزنامه‌نگاران مدرن ایران شناخته می‌شود، روزنامه تایمز را در دست دارد و در حال خواندن مطلبی است که نقش برجسته‌ای در تاریخ ایران ایفا خواهد کرد. این ایرانی، خسرو اقبال، که نه برای خبرنگاری بلکه از سوی قوام‌السلطنه برای حضور در نمایندگی شرکت نفت ایران و انگلیس به لندن رفته است، در آن روز متنی از ارنست بوین، وزیر خارجه انگلستان، می‌خواند.
متن موردنظر درباره ملی شدن نفت میانمار و درخواست مداخله انگلستان بود. بوین در جواب این درخواست گفته بود: «ملی شدن، حق هر ملتی است؛ مشروط بر آنکه به ما خسارت بدهد.» این جمله به ظاهر ساده، نقطه شروع حرکت تازه‌ای در ایران شد.
خسرو اقبال، این روزنامه‌نگار و وکیل ایرانی، بلافاصله متن این نطق را برای عباس اسکندری، وکیل مجلس ایران، ارسال کرد. او به اسکندری نوشت: «به موجب این سند، تقاضای ملی شدن نفت را بکنید.» اسکندری نیز متن این نامه را از قول یک ایرانی وطن‌پرست در صحن مجلس قرائت کرد و گفت: «با صحبت‌های وزیر خارجه انگلستان، دیگر جای عذری و مفری برای نمایندگان ما نمی‌ماند. دولت ایران بلافاصله بایستی صنعت نفت را ملی کند.»
این نامه که در بهمن ۱۳۲۷ به دست عباس اسکندری رسید، یکی از گام‌های مهمی بود که در نهایت زمینه‌ساز ملی شدن صنعت نفت ایران در طی دو سال آینده شد.
خسرو اقبال؛ روزنامه‌نگاری پیشرو و مبارز سیاسی
خسرو اقبال که او را به عنوان مؤسس حزب پیکار می‌شناسند، در همان سال‌ها با تأسیس این حزب به مخالفت با سیاست‌های رضاشاه برخاست. او یک حقوق‌دان و روزنامه‌نگار تأثیرگذار بود که پدیده مطبوعات زنجیره‌ای را در ایران راه‌اندازی کرد. با توقیف هر روزنامه، او بلافاصله روزنامه دیگری را منتشر می‌کرد و همواره در صف مقدم مبارزات فکری و رسانه‌ای ایران قرار داشت.
نقش او در ماجرای ملی شدن نفت نیز تصویری از تأثیرگذاری او در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید؛ ردپایی ماندگار از یک مبارز قلم به دست که پیوند میان رسانه، سیاست و مبارزه ملی را به خوبی ترسیم کرد.
