میلیون‌ها زائر از سراسر ایران و جهان، این فرصت گرانبها را غنیمت شمرده‌اند تا ضمن بهره‌مندی از برنامه‌های ویژه این ایام، در حرم مطهر امام رضا(ع) به زیارت و عبادت بپردازند. آستان قدس رضوی با تدابیری ویژه و برنامه‌ریزی جامع، این بار نیز همانند سال‌های گذشته، میزبان این حضور گسترده است. برنامه‌ها از دو ماه پیش آغاز شده و تمامی بخش‌های این آستان، از مدیریت حرم مطهر گرفته تا معاونت‌های خدمات زائر و اماکن آماده ارائه بهترین خدمات به زائران هستند. برای استقبال از زائران نوروزی، برنامه‌هایی متنوع و خاص همچون تلاوت قرآن، کرسی‌های تفسیر، مناجات‌خوانی شبانه و اجرای مراسم ادعیه برگزار می‌شود که هر کدام به نوعی معنویت و آرامش را به دل زائران هدیه می‌کنند.
مشهد در این ایام نه تنها مقصدی زیارتی بلکه جلوه‌ای از وحدت، معنویت و میهمان‌نوازی است. مردم این شهر همچون گذشته با آغوش باز از زائران استقبال کرده و فضایی آرام و امن برای عبادت و زیارت فراهم می‌کنند. این همزمانی مبارک بهار طبیعت و رمضان، بهاری روحانی و زیبا در دل این شهر مقدس رقم زده است.
آغاز آمادگی‌ها از دو ماه پیش از نوروز
مصطفی فیضی، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی در نشست خبری ۲۷ اسفند ۱۴۰۳ از آمادگی گسترده این آستان برای میزبانی از زائران نوروز ۱۴۰۴ و ماه مبارک رمضان خبر داد. وی اظهار کرد: «آمادگی‌ها از دو ماه پیش آغاز شده تا ضمن رعایت نظم و افزایش معنویت، پذیرایی شایسته‌ای از زائران داشته باشیم». فیضی با اشاره به تقارن نوروز با رمضان امسال گفت: «این تقارن فرصتی ارزشمند برای خدمت‌رسانی گسترده‌تر و اجرای برنامه‌های ویژه مذهبی است. برنامه‌های ماه مبارک رمضان با محوریت قرآن، معرفت‌افزایی، مناجات‌خوانی و خدمت‌رسانی گسترده به زائران طراحی شده است».
ویژه‌برنامه‌های نوروز در حرم مطهر
از صبح روز پنجشنبه همزمان با آغاز برنامه‌های تحویل سال، حرم مطهر رضوی مملو از زائران مشتاقی خواهد بود که برای حضور در مراسم خاص سال نو به این مکان مقدس آمده‌اند. قرائت دعای تحویل سال، سخنرانی‌های ویژه و اجرای گروه‌های سرود با حضور کودکان و نوجوانان، تنها بخشی از برنامه‌های این ایام است که خاطره‌ای ماندگار از معنویت و شادابی را در ذهن زائران ثبت می‌کند. فیضی درباره برنامه‌های نوروزی اظهار کرد: «برنامه‌های نوروزی از روز پنجشنبه ۳۰ اسفند ماه آغاز خواهد شد. این برنامه‌ها شامل قرائت دعاهای ویژه، مراسم سخنرانی، برنامه‌های فرهنگی با حضور نوجوانان و اجرای گروه‌های سرود خواهد بود». او تأکید کرد: «این برنامه‌ها با هدف ایجاد فضایی آرامش‌بخش و همراه با معنویت طراحی شده‌اند». فیضی همچنین افزود: «برنامه‌ها تا روزهای ابتدایی سال جدید ادامه خواهد داشت و به گونه‌ای اجرا می‌شوند که زائران بتوانند در کمال آرامش از مراسم بهره‌مند شوند».
تمرکز بر برنامه‌های قرآنی در ماه رمضان
ماه مبارک رمضان نیز به عنوان محور فعالیت‌های مذهبی با برنامه‌های قرآنی متنوع و معرفت‌افزایی همراه خواهد بود. از تلاوت‌های روزانه و کرسی‌های تفسیر گرفته تا مراسم مناجات شبانه و برنامه‌های مخصوص کودکان و بانوان، همه و همه با هدف ارتقای معنویت و خدمت‌رسانی انجام می‌شود.
قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی گفت: «برنامه‌های ماه رمضان امسال نیز مانند سال‌های گذشته با محوریت قرآن برگزار خواهد شد. برنامه‌های قرآنی شامل تلاوت روزانه، کرسی‌های تفسیر و جلسات قرائت قرآن پس از نمازها نیز برگزار می‌شود».
وی همچنین افزود: «برنامه‌هایی ویژه برای کودکان، نوجوانان و بانوان در ماه مبارک رمضان طراحی شده که هدف آن افزایش سطح معرفت و معنویت زائران است. همچنین مراسم مناجات‌خوانی شبانه یکی از برنامه‌های محبوب ما در این ماه خواهد بود».
پیش‌بینی حضور میلیونی زائران
فیضی اظهار کرد: «پیش‌بینی می‌کنیم سه موج اصلی حضور زائران را در نوروز ۱۴۰۴ یعنی پیش از سال نو، هنگام تحویل سال و تعطیلات نیمه فروردین و عید فطر شاهد باشیم. این حضور گسترده، برنامه‌ریزی دقیق و همکاری تمامی نهادهای مربوط را می‌طلبد». وی همچنین به ایجاد تسهیلات ویژه برای زائران غیرایرانی اشاره کرد و گفت: «ویژه‌برنامه‌هایی برای زائران غیرایرانی به ویژه زائران اردو و عرب زبان نیز تدارک دیده شده است».
اقدام‌های عمرانی و بهبود امکانات رفاهی
علاوه بر برنامه‌های فرهنگی و معنوی، آستان قدس رضوی به پروژه‌های عمرانی و رفاهی نیز توجه ویژه‌ای داشته است. توسعه فضاهای زیارتی، بهینه‌سازی مسیرهای تردد و بهبود امکانات رفاهی، همگی با هدف تسهیل زیارت و ارتقای سطح خدمات انجام شده است. همچنین خدمات ویژه‌ای برای زائران غیرایرانی و اقشار خاص از جمله ناشنوایان طراحی شده تا بتوانند از این فرصت معنوی بهره‌مند شوند.
قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به پروژه‌های عمرانی در حال اجرا گفت: «پروژه‌هایی همچون توسعه رواق‌های زیرسطحی، بهبود مسیرهای تردد زائران و ارتقای امکانات رفاهی در دستور کار قرار گرفته‌اند. این اقدام‌ها با هدف ایجاد شرایط مطلوب‌تر برای زائران طراحی شده‌اند. همچنین انتقال گلدسته صحن جمهوری به موقعیت جدید خود یکی از پروژه‌های پیچیده و فنی بود که با صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه و زمان به انجام رسید». او همچنین از نقش مدیران شهری در بهبود حمل‌ونقل عمومی قدردانی کرد و خواستار همکاری بیشتر در این زمینه شد. فیضی خاطرنشان کرد: «توجه به زیرساخت‌های حمل‌ونقل در اطراف حرم مطهر یکی از مهم‌ترین اولویت‌های ما در این ایام است».
پیشرفت ایستگاه مترو باب الجواد(ع) و همکاری آستان قدس با شهرداری
وی در خصوص روند ساخت ایستگاه مترو باب‌الجواد(ع) گفت: «آستان قدس رضوی از ابتدا همکاری لازم برای ساخت این ایستگاه را انجام داده است. هر چند در دوره‌های گذشته کم‌توجهی‌هایی نسبت به هماهنگی‌های لازم صورت گرفته بود، اما در دوره اخیر تعامل خوبی میان مدیران شهری و آستان قدس ایجاد شده و امیدواریم روند ساخت و بهره‌برداری از این ایستگاه در زمان مقرر به سرانجام برسد».
توجه به اسکان و خدمات اجتماعی زائران
فیضی به چالش‌های اسکان زائران در ایام پرتردد اشاره کرد و گفت: «در سال‌های اخیر با همکاری نهادهای مختلف، تلاش‌های ارزشمندی برای تأمین اسکان زائران انجام شده است. ما از مردم مشهد می‌خواهیم در این امر مشارکت کرده و از زائران میزبانی کنند». وی همچنین افزود: «مدیریت شهری نیز در راستای تأمین ارزاق عمومی و نیازهای اولیه زائران اقدام‌های گسترده‌ای انجام داده است. امیدواریم این اقدام‌ها به صورت عملیاتی و میدانی در نوروز ۱۴۰۴ ادامه یابد».
نماز عید فطر؛ نقطه اوج برنامه‌های رمضان
ماه رمضان فرصتی برای تقرب به خداوند و غوطه‌ور شدن در دریای معنویت است اما نقطه اوج این ماه پربرکت، برگزاری باشکوه نماز عید فطر در حرم مطهر رضوی است؛ رویدادی که با حضور پرشور زائران و مجاوران به لحظه‌ای ناب و ماندگار در تاریخ این بارگاه مقدس تبدیل می‌شود. این مراسم علاوه بر اختتام معنوی برنامه‌های رمضان، جلوه‌ای از شکوه ایمان و همبستگی جامعه مسلمانان را به نمایش می‌گذارد. تدابیر دقیق آستان قدس برای این روز، نشان از تعهد آن به حفظ کرامت و آرامش زائران در بالاترین سطح دارد.
فیضی نماز باشکوه عید فطر را نقطه اوج برنامه‌های ماه رمضان دنست و افزود: «نماز عید فطر با حضور صدها هزار زائر و مجاور در حرم مطهر برگزار خواهد شد. این مراسم، اختتامیه‌ای شکوهمند برای برنامه‌های معنوی ماه رمضان خواهد بود». وی اظهار امیدواری کرد: «با همکاری تمامی بخش‌ها و همراهی زائران، نوروز ۱۴۰۴ و ماه رمضان امسال به یکی از بهترین دوره‌های خدمت‌رسانی و معنویت در حرم مطهر امام رضا(ع) تبدیل شود».
قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی تأکید کرد: «اولویت اصلی ما در این ایام، حفظ کرامت زائران و ایجاد فضایی آرام و مطمئن برای زیارت است. تمامی برنامه‌ها با این هدف طراحی شده‌اند تا زائران با خاطری آسوده و در فضایی آرامش‌بخش به زیارت بپردازند».
خبرنگار: الهه ضمیری