به گزارش ایرنا، مردمان دیار کهن ایران زمین آئین و یادمان هایی در هنگامه های گوناگون برپا می داشتند که برخی مانند چهارشنبه سوری در فرهنگ این سرزمین پایدار شده و ریشه در منش، اخلاق و خرد نیاکان ما دارد و در این رسوم اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، پاکسازی محیطی و نبرد با اهریمنان در قالب نهادها، نمایش ها و آئین های گوناگون نمایشی گنجانده شده است.
چهارشنبه سوری، آئینی برجای مانده از ایران باستان است که در نقاط مختلف ایران زمین پیش از رسیدن نوروز برگزار می شود و ایرانیان با اتحاد و همبستگی و ابراز شادی از سال گذشته، با انجام مراسمی خاص به شادی و سرور بر می خیزند.
در ایران باستان، چند روز قبل از نوروز مردمانی به نام آتش افروزان به شهرها و روستاها می رفتند تا مردم را برای این آیین آماده کنند، آتش افروزان، زنان و مردانی بسیار هنرمند بودند که با برگزاری نمایش های خیابانی، دست افشانی ها، سروده ها و آوازهای شورانگیز به سرگرم کردن و خشنود ساختن مردمان می پرداختند و هدف آنها انتقال نیروی فزاینده و نیک به مردمان برای چیره شدن بر غم و افسردگی بود.
آنان که زنان و مردان شادی بخش خوانده می شدند در روزگار ما هنوز نمود کوچکی از خود را زیر نام خواجه پیروز یا حاجی فیروز زنده نگاه داشته اند که البته از هنرمندی زن یا مرد آتش افروز در دوران گذشته بسیار دور است.
هر ساله در آخرین شب چهارشنبه سال برنامههای ویژه این جشن با تفاوتهایی اندک در اغلب نقاط کشورمان برگزار میشود و مردم استان لرستان نیز چهارشنبه آخر سال در قاب آئین های کهن برجای مانده از گذشتگان جشن می گیرند.
آنان بیرون از خانه در فضایی مناسب، آتشی روشن می کنند، اهل خانه، زن و مرد و کودک از روی آتش می پرند و با گفتن «زردی من از تو، سرخی تو از من»، بیماری، ناراحتی و نگرانی های سال کهنه را به آتش می سپارند، تا سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند.
در برخی نقاط لرستان اعتقاد بر این است با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن باید چهارشنبه سوری از خانه بیرون رفت، همراه بقیه مردم جشن گرفت و شاد و سرخوش بود تا سال جدید شاد و پر از پیروزی باشد.
چهارشنبه سوری قدمت دیرینه ای دارد که از ۲ واژه چهارشنبه و سور به معنی سرخی (نماد شادی) تشکیل شده و در شاهنامه فردوسی برپایی بزم چهارشنبه آخر سال در ایام نزدیک نوروز به عنوان یکی از آیین های ایرانیان در استقبال از بهار آماده است که این سنت اگرچه تا امروز حفظ شده ولی باید به نحوه صحیح و اصولی خود برپا شود.
طبق رسوم به جای مانده از گذشته تاکنون خانواده ها با استفاده از چوب آتشی بزرگ روشن می کنند و دور آتش حلقه زده و به شکرانه رفتن زمستان، ایجاد شادی و سرور و رفع بلا به پایکوبی می پردازند.
جمع شدن فامیل دور آتش و خوردن آجیل و تنقلات، پریدن از روی آتش و نقل داستان و خاطره های ریش سفیدان، آواز خوانی و رقص و پایکوبی با برتن کردن لباس های محلی، همگی از آیین هایی است که هنوز هم توسط برخی از امروزی ها انجام می شود.
اکنون بسیاری از خانواده ها نیز در کنار بزرگترهای فامیل همان سنت گذشته را حفظ کرده و چهارشنبه سوری را تنها با روشن کردن یک آتش سپری می کنند اما شادی جوان ها در چهارشنبه سوری متفاوت تر است که ترقه و نورباران و هیجانات امروزی به این برنامه ها اضافه شده است.
این در حالیست که متاسفانه این جشن و سرور آیینی طی سالیان گذشته دچار بدعت های پرخطر شده است و برخی افراد با استفاده از مواد آتش زا، ترقه و نارنجک سلامت خود و بسیاری از مردم را به خطر انداخته و خوشی زودگذر را به یک عمر پشیمانی و ناخوشی تبدیل کرده اند که در این راستا آگاهی و فرهنگ سازی امری ضروری به نظر می رسد.
هر چند در سالیان اخیر با دور شدن از اصل شادی و آداب و رسوم مرتبط با این آیین کهن، چهره غالب این جشن حتی از ترقه گذشته و بجای شادی و مهمانی و دورهمی های دوستانه به میدان جنگ پرتاب نارنجک و بمب های دست ساز تبدیل شده است که احیا و بازگشت به اصل، می تواند این بیراهه رفتن ها را متوقف کند.
تهیه و توزیع این مواد محترقه از همان مبدا و کارگاه های غیرمجاز تا رسیدن به دست مردم و در ساعات برگزاری این آیین کهن منشا خطرات بسیاری است و چه جان های شیرین عزیزانی که در این اقدامات نامعقول از دست رفته و خانواده های فراوانی داغدار شده اند و در مواردی نیز برخی افراد دچار آسیب ها و مصدومیت های جبران ناپذیر شدند.
آیین کهن چهارشنبه سوری که برگرفته از اخلاق و منش پاک و به معنای امید به زندگی و نبرد با اهریمنان برگزار شده اکنون توسط افرادی سودجو به دام تحریف کشیده شده و با دوری از غنای فرهنگی می رود تا به تهدیدی جبران ناپذیر تبدیل شود.
بسیار جوانانی که باید با برگزاری این جشن آیینی با امیدهای فراوان و دلی مملو از شادمانی به پیشواز سالی نو و پرتکاپو بروند در دام بدعت های پرخطر این آیین راهی بیمارستان ومراکز درمانی می شوند و اگر خوش بینانه بتوانند از مهلکه مرگ جان سالم به در برند باید مدت ها را با دردی از نوع سهل انگاری سپری کنند.
براین اساس متاسفانه این جشن و سرور طی سالیان گذشته با استفاده از مواد آتش زا، ترقه و نارنجک سلامت بسیاری از مردم را به خطر انداخته است و بدتر اینکه از چند روز قبل از رسیدن چهارشنبه آخر سال، باید شاهد چهارشنبه سوزی توسط برخی افراد و صداهای ناهنجار ترقه و مواد محترقه دست ساز باشیم و دردناک تر اینکه اخباری از انفجار این ترقه ها و مصدوم و معلولیت و حتی فوت برخی از هم وطنان در این روزهای پایانی سال می شنویم.
به کار بردن انواع ترقه های کپسولی، نارنجک های دست ساز و مواد محترقه خطرناک که منجر به آسیب و قطع عضو و گاهی نیز مرگ می شود، همگی آداب غلطی است که امروزه مرسوم شده است که به راستی باید خانواده ها با مراقبت بر فرزندان خود نظارت ها را بیشتر کنند تا شاهد حوادث ناگوار نباشیم و این شب را به کابوسی پر از ترس و دلهره و اضطراب برای خانواده هایی که مجبورند برای خرید و یا مراجعه به دکتر و یا کار ضروری را در خیابان ها تردد کنند تبدیل نکنیم.
آماده باش ۱۰۳ پایگاه اورژانس در چهارشنبه سوری
مدیر روابط عمومی اورژانس پیش بیمارستانی لرستان با اشاره به آماده باش نیروهای این مرکز برای چهارشنبه سوری گفت: ۱۰۳ پایگاه شهری و جادهای استان در چهارشنبهخ سوری به حالت آماده باش قرار می گرند که از این تعداد۳۹ پایگاه شهری بصورت ویژه فعالیت خواهند داشت.
علی محمدی افزود: ۲ دستگاه اتوبوس آمبولانس برای کمک به مصدومان احتمالی و ۱۰۳ آمبولانس در حالت آماده باش هستند.
وی اظهار داشت: مرکز هداست بحران و مرکز پایش مراقبت های بالینی در ستاد اورژانس استان در حالت آماده باش قرار دارند.
غفلت و سوء استفاده از آیین چهارشنبه سوری منجر به حوادث ناگوار می شود
رییس دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: سال گذشته ۹۸ نفر در چهارشنبه سوری مصدوم شدند که از این تعداد ۱۱ مورد بستری و ۸۶ نفر بصورت سرپایی درمان و ترخیص شدند.
دکتر بهرام دلفان ادامه داد: متاسفانه در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته یک نفر جان باخت و یک مورد قطع عضو از ناحیه انگشتان دست گزارش شد.
وی عنوان کرد: بیشترین نوع آسیب های حاصل از انفجار مواد آتش زا سوختگی انگشتان دست؛ سوختگی و سوزش چشم و صورت ثبت شده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه ۷۲ درصد مجروحین چهارشنبه سوری در این استان زیر ۱۸ سال هستند افزود: بنابراین خانواده ها باید این روزها مراقب رفتار فرزندان نوجوان خود باشند.
دلفان با اشاره به در پیش بودن فرهنگ دیرینه چهارشنبه سوری افزود: هرگونه اقدام خطرناک و آزار دهنده، بی توجهی به نکات ایمنی و سهل انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری در تضاد با این آیین است.
وی تصریح کرد: غفلت و سوء استفاده از آیین چهارشنبه سوری همواره زیان های مالی و جانی جبران ناپذیری برای شهروندان به دنبال داشته است بنابراین خانواده ها باید فرزندان خود را نسبت به عواقب ناگوار تغییر فرهنگ اصیل چهارشنبه سوری به تراژدی حوادث آگاه سازند تا شاهد بروز اتفاقات ناخوشایند و آسیب به شهروندان و جوانان نباشیم.
دلفان با هشدار نسبت به پیامدهای تلخ حوادث چهارشنبه سوری و لزوم توجه و مراقبت خانواده ها در پیشگیری از این وقایع عنوان کرد: این بی توجهی ها و اقدامات خطرناک علاوه بر اینکه سبب تحمیل هزینه درمان به بیمارستان ها می شود باعث به خطر افتادن سلامت مردم نیز خواهد شد.
وی با بیان اینکه طی سال های گذشته برگزاری چهارشنبه سوری با استفاده از مواد محترقه باعث خسارت های جانی و مالی شده است افزود: خانواده ها در اصل سلامت بسیار تاثیرگذار هستند.
دلفان با بیان اینکه منفجر کردن مواد محترقه هیچ شباهتی به فرهنگ کهن ایران و لرستان ندارد ادامه داد: شایسته است خانواده ها با نظارت دقیق مانع از تبدیل این آیین سنتی به حوادث خطرناک و غیرقابل جبران شوند چراکه نوجوانان و جوانان از سرمایه های مهم این کشور هستند که باید در حفظ سلامت و ایمنی آنها کوشا باشیم.
۱۰۰ هزار عدد انواع مواد محترقه در لرستان کشف شد
فرمانده انتظامی لرستان نیز گفت:امسال بیش از ۱۰۰ هزار عدد انواع مواد محترقه در این استان کشف و ضبط شد.
سردار یحیی الهی بیان کرد: با اشراف اطلاعاتی پلیس مبنی بر فعالیت افرادی در امر خرید و فروش مواد محترقه با انگیزه سود جویی در ایام چهارشنبه سوری، بلافاصله موضوع در دستور کار ماموران انتظامی قرار گرفت.
وی افزود: ماموران با هماهنگی قضایی به محل های مورد نظر اعزام شدند و ۱۱ نفر تهیه و توزیع کننده مواد محترقه را دستگیر و در بازرسی از اماکن مربوطه مقادیر زیادی انواع مواد محترقه و پیش ساز کشف و ضبط شده است.
فرمانده انتظامی استان لرستان با اشاره به اینکه پلیس خادم و خدمتگزار مردم است، عنوان کرد: پلیس با افرادی که قصد بر هم زدن آسایش و آرامش مردم را داشته باشند قاطعانه و برابر قانون برخورد می کند.
سردار یحیی الهی با تاکید بر ضرورت رعایت ایمنی و توجه خانواده ها به پیشگیری از حوادث ناگوار بیان کرد: به همین منظور ماموریت اصلی در شب چهارشنبهسوری بر عهده مردم است، والدین باید در کنار فرزندان خود بوده و با کنترل و نظارت آنان، مانع وقوع رخدادهای ناگوار شوند و پلیس نیز در کنار خانواده ها بدنبال شادی بی خطر است.
وی ادامه داد: شهروندان به منظور جلوگیری از وقوع هرگونه ناهنجاری در جامعه، در صورت مشاهده و برخورد با موارد مشکوک و اعمال مجرمانه، موارد را از طریق تلفن مرکز فوریتهای پلیسی ۱۱۰ اطلاع دهند تا در اسرع وقت برخورد قانونی با متخلفان و هنجارشکنان صورت گیرد.
سردار الهی افزود: همه باید از خطرات مواد منفجره و آتش افروزی آگاه بوده و توجه داشته باشند که کودک و نوجوان به طور ذاتی در این موضوعات کنجکاو هستند؛ بنا براین با مسئولیت پذیری و آموزش رفتار صحیح و با نظارت ویژه بر رفتار اطرافیان از احتمال وقوع حوادث پیشگیری کنند.
وی گفت: والدین با آموزش خطرهای چهارشنبه سوری و شیوه مقابله با این خطرها میتوانند از سلامتی فرزند خود محافظت کنند.