با اینکه آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد حتی بدون برگزاری آیین چهارشنبه سوری، سوختگی‌ها در ایران همچنان آمار بالایی دارد، اما نباید از این نکته غافل شد که در این روزها، تعداد مصدومان و شدت آسیب‌ها افزایش می‌یابد، موضوعی که همین چند روز پیش وزیر بهداشت در تأیید آن با اشاره به مصدومان حوادث مربوط به چهارشنبه آخر سال بیان کرد: بیش از ۴۰۰مجروح و ۶فوتی بر اثر ترقه و انفجار مواد محترقه تاکنون در کشور داشته‌ایم.
سالی 300 هزار نفر می‌سوزند!
مصطفی دهمرده‌ئی، رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری در گفت‌وگو با قدس با اشاره به مشکلات بسیار زیاد در حوزه سوختگی‌ها در کشور، می گوید: از
یک سو تعداد زیاد بیماران نیازمند درمان فوری و تخصصی، حجم بالای فشار بر سیستم بیمارستانی وارد می‌کند و از سوی دیگر، هزینه‌های سنگین درمان سوختگی، بارمالی سنگینی برای خانواده‌ها به همراه دارد؛ به‌گونه‌ای که هزینه درمان سوختگی در برخی موارد به ده‌ها میلیون تومان می‌رسد و این فشار مالی می‌تواند بسیاری از خانواده‌ها را با بحران‌های اقتصادی روبهرو کند.
وی ادامه می دهد: به‌طور متوسط سالانه بیش از 300هزار نفر در کشور دچار سوختگی می‌شوند که 30هزار نفر از آن‌ها نیاز به بستری در بیمارستان دارند، ضمن اینکه به‌طور متوسط در بیمارستان شهید مطهری سالی 100هزار نفر پذیرش می‌شوند.
دهمرده‌ئی درباره وضعیت سوختگی در مناطق محروم، مرزی و روستایی هم هشدار می‌دهد و اظهار می‌کند: در این مناطق بهویژه در شرق کشور، به دلیل کمبود امکانات درمانی، احتمال مرگ ناشی از سوختگی بسیار بالاست.
تقریباً ۱۰درصد از کل سوختگی‌ها در کشور به بیمارستان شهید مطهری ارجاع داده می‌شود. معمولاً تعداد سوختگی‌ها در مردان بیشتر از زنان است و این موضوع بیشتر به دلیل حوادث شغلی است.
این فوق تخصص جراحی پلاستیک با اشاره به اینکه به‌طور کلی بیشتر سوختگی‌ها برای کودکان و افراد مسن اتفاق می‌افتد، می‌گوید: در سال 1402 بیش از 3هزارو400 کودک تا سن 10 سال در اورژانس بیمارستان شهید مطهری پذیرش شدند؛ به عبارتی هر روز 9 کودک در این مرکز پذیرش شدند.
دهمرده‌ئی ادامه می‌دهد: به‌ازای هر یک نفر که بستری می‌شود، ۶ تا ۸ بیمار سوختگی به صورت سرپایی درمان می‌شوند و سالانه ۱۸۰ تا ۲۴۰ هزار نفر در حوزه سوختگی به صورت سرپایی درمان می‌شوند.
وی با بیان اینکه مشکلات سوختگی به‌خصوص سوختگی‌های درجه3 تا آخر عمر بیماران را درگیر می‌کند، می‌گوید: ما تمام امکاناتی که داریم را در اختیار بیماران قرار می‌دهیم، اما هر تلاشی هم که انجام شود بیماران به روز اولشان برنمی‌گردند و آثار سوختگی تا پایان عمر همراه آن‌ها خواهد بود.
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری با اشاره به اینکه بیش از ۷۰ درصد عوارض سوختگی حوادث چهارشنبه سوری تا پایان عمر ماندگار است، عنوان می‌کند: قطع دست، انگشت، آسیب به چشم و صدمات گسترده پوستی ازجمله مشکلات شایعی است که در این روزها برای حادثه‌‌دیدگان ایجاد می‌شود.
وی با تأکید براینکه بیشتر افرادی که دچار سوختگی می‌شوند توانایی مالی نداشته و این در حالی است که درمان سوختگی نیاز به زمان طولانی و هزینه‌های بالایی نسبت به دیگر بیماری‌ها دارد، می‌گوید: هزینه‌های پنهان سوختگی شامل از دست رفتن روزهای کار، از دست دادن شغل و گرفتاری‌های خانوادگی همواره مشکلات فراوانی را برای بیماران و خانواده‌ها ایجاد می‌کند.
به گفته این فوق‌تخصص جراحی پلاستیک، هزینه درمان یک بیمار با سوختگی 10 درصدی، در صورتی که بیمه نداشته باشد، به‌طور متوسط حدود 200میلیون تومان می‌شود؛ این هزینه‌ها نه تنها برای بیمار، بلکه برای خانواده‌های آن‌ها نیز بار مالی سنگینی به همراه دارد.
2 برابر متوسط جهانی می‌سوزیم
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری با اشاره به اینکه میزان مرگ‌ومیر بیماران سوختگی در کشور ما دو برابر متوسط جهانی است، از مشکلات دسترسی به تجهیزات پیشرفته برای درمان سوختگی گلایه دارد و می‌گوید: تجهیزات و امکانات بخش‌ها و بیمارستان‌های سوختگی، برخلاف دانش فنی و نیروی انسانی مجرب کشور، ناچیز، فرسوده و غیراستاندارد است و این درحالی است که توان مالی برای جایگزینی آن‌ها وجود ندارد.
وی بااشاره به اینکه درمان‌های نوین و تکنیک‌های پیشرفته در دنیا درحال توسعه است، عنوان می‌کند: کشور ما هنوز در برخی زمینه‌ها ازجمله تعداد تخت‌های بیمارستانی و کیفیت آن‌ها با مشکلات جدی روبهرو است، ضمن اینکه بیمارستان‌های ما به دلیل قدمت بالا و کمبود فضا، قادر به رعایت استانداردهای جهانی در زمینه بستری بیماران نیستند؛ این شرایط موجب می‌شود بیماران سوختگی در شرایط غیربهداشتی قرار گیرند و خطر انتقال عفونت و افزایش مرگ و میر بالا می‌رود.
دهمرده ئی با بیان اینکه از نظر دانش فنی و تنوع در اعمال جراحی در سوختگی، ایران وضعیت بسیار خوبی در دنیا دارد، تأکید می‌کند: جراحان سوختگی ایران در دنیا بی‌نظیر هستند، اما به نسبت دیگر کشورها، امکانات کمتری در درمان سوختگی داریم و توان خرید دستگاه‌های جدید را هم نداریم.
وی در ادامه به مشکلات بودجه‌ای بیمارستان‌های سوختگی در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: وضعیت بودجه‌ای بیمارستان‌ها و هزینه‌های درمان سوختگی موجب فشار مضاعف بر نظام درمانی شده است؛ به عنوان مثال یک نوع پانسمان برای بیماران سوختگی ضروری است که قیمت آن حدود ۵۰میلیون تومان است و وزارت بهداشت، بیماران و حتی خیران توان تهیه آن را ندارند.
این درحالی است که نبود حمایت‌های پس از درمان از سوی دولت موجب شده پس از مرخص شدن بیماران از بیمارستان، هیچ برنامه‌ای برای پیگیری و حمایت از آن‌ها وجود نداشته باشد.
نبود فرهنگ پیشگیری
دهمرده‌ئی با تأکید براینکه حل مشکلات سوختگی در کشور نیازمند پیشگیری بوده و رعایت نکردن ایمنی و نبود فرهنگ پیشگیری در جامعه یکی از عوامل اصلی بروز حوادث مربوط به سوختگی است، می‌افزاید: برنامه‌‌ریزی‌های مدون در سطح ملی برای پیشگیری از سوختگی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه و توجه بیشتر صداوسیما و رسانه‌ها به این موضوع می‌تواند تا حدودی مؤثر باشد.
وی ضمن انتقاد از صدا و سیما به دلیل نبود و یا کمبود پخش مطالب آموزشی و پیشگیرانه در ساعات و شبکه‌های پرمخاطب، می‌گوید: نگاه مسئولان به مسئله سلامت باید تغییر کند و در اولویت دولت و صدا و سیما قرار گیرد؛ وقتی یک کلیپ آموزشی و پیشگیری از سوختگی از پزشکان و متخصصان تهیه می‌شود، باید در زمان‌های مناسب و پرمخاطب مانند پیش از بخش‌های خبری یا بین مسابقات ورزشی باشد تا تأثیرگذاری آن بیشتر باشد.
وی معتقد است رسانه‌ها باید در برنامه‌های خود بهویژه در روزهای نزدیک به چهارشنبه آخر سال، هشدارهای لازم را به مردم و خانواده‌ها منتقل کرده و از طریق تبلیغات گسترده و اطلاع‌رسانی، به پیشگیری از حوادث سوختگی کمک کنند.
دهمرده‌ئی همچنین آموزش درخصوص پیشگیری از سوانح سوختگی را وظیفه نهادهایی مثل شهرداری‌ها، آتش‌نشانی، آموزش و پرورش و... می‌داند و می‌افزاید: ما اقدامات درمانی را در بیمارستان به‌طور کامل انجام می‌دهیم، اما با تمامی امکانات اولیه‌ای که وجود دارد، متأسفانه از نظر فرهنگی و آموزش دچار مشکلات جدی در این زمینه هستیم و باید توجه داشت که با وجود اقدامات درمانی برای بیماران سوخته، میزان مرگ‌ومیر بیماران ما بسیار بالاتر از متوسط جهانی است.
خبرنگار: مهدی توحیدی