به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، «یک سؤال تلخ؛ قرار است چند هم‌وطن در تصادفات نوروز 1404جان خود را از دست بدهند؟» آمارهای رسمی نشان می‌دهد که تنها از 24اسفند 1402تا فروردین امسال 1089نفر به‌دلیل حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند و حالا نگرانی‌ها از تکرار این آمار دوباره رقم خورده؛ آماری که نباید به آن نگاه عددی داشت و به‌گفته معاون وزیر بهداشت، هر کدام از آنها انسان‌هایی هستند که می‌توانند سرپرست یک خانواده، مادر یا حتی عزیزان هر کدام از ما باشند و احتمال دارد در تعطیلات پیش‌رو آنها را از دست بدهیم.
این پویش با اتکا به طرح‌های پیشگیرانه‌ای آغاز شده که در اواسط دهه 90(سال 96) توانست آمار فوتی حوادث رانندگی در ایران را از 27هزار نفر در سال 85به 15هزار نفر برساند و حتی فرهنگ بستن کمربند ایمنی هم در همان سال‌ها میان رانندگان ایرانی تثبیت شد.
به‌گفته معاون وزیر بهداشت اگر عزم ملی درباره پویش شکل بگیرد، می‌تواند منجر به کاهش آمارها شود. او همچنین این موضوع را مطرح می‌کند که «چه تضمینی وجود دارد که در نوروز امسال یکی از فوت‌شده‌ها خود ما یا خانواده ما نباشد؟ از 85میلیون ایرانی اگر سؤال شود که آیا شما قرار است در فروردین فوت کنید، پاسخ نه است. پس این 1200، 1300نفر چه کسانی هستند؟ باید این پویش را جدی گرفت.» چند نکته مهم از صحبت‌های رئیس پویش ملی # نه_به_تصادف را در ادامه بخوانید و در نوروز 1404یکی از اعضای این پویش مهم باشید.
تجربه‌ای که سهم همه است
به‌گفته رئیسی، در تصادفات درون شهری و برون‌شهری، آماری وجود دارد که غیرقابل‌قبول است و زیبنده کشور ما نیست. فقط هم نباید به آمار فوتی‌ها نگاه کرد، بلکه سوی دیگر این حادثه، مصدومان و معلولان ناشی از آن هستند که سال‌های زیادی سربار خانواده می‌شوند و خسارات اقتصادی و معنوی زیادی به خانواده می‌زنند و بار روانی بسیاری هم به‌خودشان تحمیل می‌کنند.
وی با اشاره به آمار بالای حوادث رانندگی در ایران گفت: «هر خانواده ایرانی در فامیل یا اطرافیان خود حتما یک اتفاق ناگوار ناشی از حوادث رانندگی را تجربه کرده است. وقتی بیش از 20هزار فوت و بیش از 400هزار مصدوم ناشی از حوادث رانندگی داریم، یعنی چنین تجربه‌هایی سهم همه خواهد بود.»
چرا آمار افزایشی شد؟
رئیسی در پاسخ به این سؤال که چرا آمار کاهشی میانه دهه 90، دوباره افزایشی شد، عنوان می‌کند: «قبل از سال 92آمار حوادث رانندگی در ایران روند افزایشی داشت، اما با شروع فرهنگسازی خیلی‌ها پای کار آمدند و این روند کاهشی شد.
همان زمان بود که بستن کمربند ایمنی خودرو هم به فرهنگ تبدیل شد، طوری که 24 درصد فوتی‌های تصادفات مربوط به راننده‌هاست و سهم سرنشینان خیلی بیشتر ازرانندگان است. چرا؟ چون راننده کمربند می بندند.» اما به‌گفته معاون وزیر بهداشت در ادامه با توجه به افزایش تعداد خودروها، کمرنگ شدن فرهنگسازی و بسنده کردن به بستن کمربند این آمار رو به افزایش رفت؛ آن هم درحالی‌که تنها کمربند راننده فرهنگسازی شده و در مورد سایر سرنشینان شاهد این مسئله نیستیم و 35درصد فوتی‌ها سرنشینان هستند.
چه‌کسی مقصر است؟
به‌گفته علیرضا رئیسی، بروز حوادث رانندگی بر اثر 4عامل است: جاده، خودرو، عامل انسانی و قانون. او در توضیح بیشتر می‌افزاید: «قانون به این دلیل اهمیت دارد که بازدارنده است و می‌تواند میزان جرائم را کاهش دهد.
اگر از من بپرسند کدام عامل می‌تواند 40درصد مرگ‌ومیرها را کاهش دهد، با اطمینان می‌گویم قوانین بازدارنده و برخورد با متخلفان. بررسی سایر کشورها نشان می‌دهد که حتی با وجود جاده نامناسب میزان مرگ‌ومیر و حوادث در آنها بسیار پایین است. در کشور ما در داخل تونل‌ها ماشین‌ها به‌راحتی از خط امدادی تردد می‌کنند و در نهایت جریمه 100تا 200هزار تومانی می‌شوند.»
رئیسی تأکید می‌کند: «این بازدارنده نیست و در سایر کشورها جرائم رانندگی بسیار سنگین است. در آن کشورها اگر یک مسئول یا یک فرد مشهور این تخلفات را انجام دهد، جریمه سنگین‌تری دارد و تخلفش هم به سرعت رسانه‌ای می‌شود. مثل کشور ما نیست که یک سرباز جلوی مسئول را می‌گیرد، اما سیلی می‌خورد!»
او با بیان اینکه خطای انسانی هم مهم است چون 52درصد عامل فوت است و سهم جاده و خودرو هم 48درصد است، ادامه می‌دهد: «خودروهایی که در ایران ساخته می‌شوند، مناسب نیستند و نمی‌دانیم چه زمانی از دست این خودروهای بی‌کیفیت رها خواهیم شد. در حوزه سلامت نباید با کسی تعارف داشته باشیم و با کسانی که سلامت مردم را به خطر می‌اندازند، باید به شکل جدی برخورد شود. البته خودروها سهم 24، 25درصدی در بروز حوادث دارند، اما به‌دلیل بی‌کیفیت بودنشان بیشترین آمار تلفات در لحظه حادثه را دارند.»
معاون وزیر بهداشت درباره مشکلات جاده‌ها هم اینطور می‌گوید: «ایران کشوری پهناور با جاده‌های بسیار زیاد است. حدود 5هزار نقطه حادثه‌خیز داریم که 32درصد مرگ‌ها در این نقاط رخ می‌دهند. یکی از کارها این است که این نقاط شناسایی و اصلاح شوند.»
اهداف پویش
رئیسی با بیان اینکه پویش 3مرحله دارد، عنوان می‌کند: «دوره کوتاه‌مدت ۴۵روزه تا پایان تعطیلات نوروز، دوره میان‌مدت بلافاصله بعد از تعطیلات و ادامه جلسات کارشناسی با سایر دستگاه‌ها و برنامه بلندمدت 3ساله برای کاهش تصادفات. ما تلاش می‌کنیم نقاطی را که قابل مداخله و کنترل است مدیریت کنیم. همه از اهمیت این پویش آگاهند؛ چون ما سالانه ۲۰هزار مرگ داریم و می‌توانیم این آمارها را به‌تدریج کاهش دهیم.»
او ادامه می‌دهد: «از زمانی که پویش آغاز شد، تأکید وزیر بهداشت پای کار آمدن تمامی وزارتخانه‌ها بود. این مسئله در دولت مطرح شد و رئیس‌جمهوری هم از آن استقبال کرد و تمامی وزرا و استانداری‌ها هم به این پویش پیوستند. ما باید قوانین را اصلاح کنیم و دکتر پزشکیان هم در جلسه قبلی اعلام کرد که اگر کسی تخلف در رانندگی داشته باشد و به خانواده‌ای آسیب بزند، مصداق قتل غیرعمد است.
نمی‌توان با 200هزار تومان یا حتی یک میلیون جریمه، پدر، مادر یا فرزند از دست رفته خانواده را جایگزین کرد.»
به‌گفته این مسئول، یکی از اهداف پویش آگاهی و هشدار دادن جدی است و در توضیح بیشتر می‌افزاید: «از آمار 20هزار مرگ سالانه، 52درصد مربوط به خطای انسانی است؛ یعنی چیزی حدود 10هزار نفر که می‌توان با ارتقای فرهنگ رانندگی آن را کاهش داد. قرار نیست این روند کاهشی خیلی زود محقق شود، اما می‌توان برنامه‌ریزی و مداخله کرد که هر سال کمتر شود.»
خبرهای خوب
رئیسی درباره اینکه هدفگذاری این پویش کاهش 8درصدی آمار تلفات رانندگی است و اگر محقق شود، باید منتظر چه خبرهای خوب دیگری هم بود، ادامه می‌دهد: «یکی از خبرهای خوب درباره این پویش این است که سال آینده با حمایتی که رئیس‌جمهور هم اعلام کرده‌اند قرار است پلیس طرح هوشمندسازی و اتصال خودروهای حمل‌ونقل عمومی به سامانه‌ها را محقق کند.»
به‌گفته معاون وزیر بهداشت، قرار است وزارت راه و شهرسازی فعالانه برای اصلاح نقاط حادثه‌خیز وارد عمل شود و تا نیمه اول سال آینده برنامه این است که حداقل 30درصد نقاط حادثه‌خیز از بین برود که کار بسیار بزرگی است. او ادامه می‌دهد: «وزیر کشور هم به همه استانداران ابلاغ کرده که استان خودشان را بررسی و نقاط حادثه‌خیز را شناسایی کنند.
تبلیغات و اطلاع‌رسانی محلی داشته باشند و از همه مهم‌تر در ارزیابی استانداران هم شاخص کاهش یا افزایش آمار حوادث و تلفات رانندگی لحاظ می‌شود. ما هم برای دانشگاه‌های علوم‌پزشکی این کار را کرده‌ایم و این همبستگی و مجموع کارها می‌تواند کمک بسیار بزرگی باشد.»