شناسهٔ خبر: 71833158 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه دنیای‌اقتصاد | لینک خبر

پایش بخش حقیقی اقتصاد در بهمن‌ماه ۱۴۰۳ نشان داد؛

افت صنعت از دو کانال

دنیای اقتصاد : بهمن‏‏‌ماه‏‏‌ برای صنایع با رکود دوباره همراه بود. رونق مورد انتظار پایان فصل در یازدهمین ماه سال نیز محقق نشد. بعد از گزارش «شامخ» بهمن‏‏‌ماه که از رکود در اقتصاد و صنعت حکایت داشت، گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد نیز این موضوع را تایید کرد.

صاحب‌خبر -

تحلیل وضعیت تولید و فروش شرکت‎‌‌‌های صنعتی بورسی بیانگر افت تولید و فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نکته قابل‌توجه در تحلیل وضعیت بنگاه‌‌‌ها، افت شدیدتر شاخص تولید نسبت به شاخص فروش بنگاه‌‌‌هاست. به عبارتی اگرچه به دلیل تورم و کاهش قدرت خرید، تقاضا از آبان‌‌‌ماه امسال روندی نزولی را در پیش گرفته، اما مشکلات سمت عرضه، تولید را به میزان بیشتری تحت‌تاثیر قرار داده است. «تداوم کمبود برق و گاز» در شرایطی که «روند صعودی نرخ ارز» و «افزایش قیمت نهاده‌‌‌ها» ادامه دارد، موجب «اخلال در زنجیره‌‌‌های تولید و تامین مواد اولیه» شده است. در این شرایط، بسیاری از شرکت‌های تولیدی در سطوحی پایین‌‌‌تر از ظرفیت خود عمل کرده‌‌‌اند و با توجه به کمبود نقدینگی و منابع مالی، برخی از آنها در آستانه تعطیلی قرار گرفته‌‌‌اند. عدم‌اطمینان بنگاه‌‌‌ها و مشتریان به آینده، شوک‌‌‌های وارده بر اقتصاد، ریسک‌‌‌های سیاسی و بی‌‌‌ثباتی‎‌‌‌های حاکم بر فضای اقتصاد نیز رکود اقتصاد و صنعت را عمیق‌‌‌تر کرده است.

برآورد مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس نشان می‌دهد که در بهمن‌‌‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص تولید بخش صنعت مبتنی بر شرکت‌های صنعتی بورسی کاهش ۵.۳درصدی و شاخص فروش کاهش ۰.۳درصدی را تجربه کرده است. بر این اساس طی سه‌ماه منتهی به بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید کاهش ۳.۵درصدی و شاخص فروش آن افزایش ۰.۶درصدی را نشان می‌دهد. شاخص قیمت شرکت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۴.۴‌درصد و نسبت به ماه قبل ۳.۴‌درصد افزایش یافته است. نکته قابل‌توجه در گزارش بهمن‌‌‌ماه، افت قابل‌توجه تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به سال گذشته است که به نظر می‌رسد این بخش نیز تحت‌تاثیر بی‌‌‌ثباتی‌‌‌ها، تامین نهاده‎‌‌‌ها و ناترازی انرژی با افت چشم‌گیر تولید همراه بوده است.

31 copy

شاخص‌‌‌های تولید و فروش به تفکیک رشته‌فعالیت‌‌‌ها

در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل از بین ۱۵رشته فعالیت صنعتی بورسی ۸رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۷رشته‌فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته‌اند. رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «سیمان» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، «فلزات پایه» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین کاهش را در شاخص تولید داشته‌اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از بین ۱۵رشته‌فعالیت صنعتی بورسی، ۸رشته‌فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۷رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌‌‌اند. رشته‌فعالیت‌های «لاستیک و پلاستیک»، «تجهیزات برقی» و «دارو» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌‌‌های «چوب و کاغذ»، «سایر کانی غیرفلزی» و «کاشی و سرامیک» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌‌‌اند. طی بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل رشته‌فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، «خودرو و قطعات» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» افزایش در شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «فلزات پایه» و «سیمان» بیشترین کاهش را در شاخص تولید تجربه کرده‌‌‌اند. 

همچنین رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «چوب و کاغذ» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «کک و پالایش» و «سیمان» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌‌‌اند. طی بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «لاستیک و پلاستیک» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌‌‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات» و «فلزات پایه» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌‌‌اند. همچنین رشته‌فعالیت‌های «لاستیک و پلاستیک»، «تجهیزات برقی» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «چوب و کاغذ» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌‌‌اند. 

طی بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیرات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌‌‌های «تجهیزات برقی»، «فلزات پایه» و «سیمان» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند، همچنین بیشترین سهم در افزایش شاخص فروش متعلق به رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «لاستیک و پلاستیک» و «کاشی و سرامیک» و بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش متعلق به رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «کک و پالایش» و «سیمان» بوده است.  

شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت شیمیایی به‌جز دارو: در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید رشته‌فعالیت شیمیایی به‌جز دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۸٫۶درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۴٫۹درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱٫۱درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۶٫۹درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخش‌های اصلی افزایش یافته است. در مقابل نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص تولید زیربخش‌های اصلی به کاهش شاخص تولید و کاهش شاخص فروش زیربخش‌های «خوراک پالایشگاه‌ها» و «کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار» به کاهش شاخص فروش منجر شده است.  

شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت فلزات پایه: در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳، شاخص تولید رشته‌فعالیت فلزات پایه برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۰٫۶درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۵٫۵درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۷٫۱درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۰٫۶درصدی داشته است.  نسبت به ماه قبل شاخص تولید تمام زیربخش‌ها کاهش یافته و کاهش شاخص فروش زیربخش «شمش» موجب کاهش شاخص فروش شده است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص تولید زیربخش‌های «شمش» و «سایر» و کاهش شاخص فروش زیربخش «شمش» به کاهش شاخص تولید و فروش منجر شده است.  

شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر: در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳، شاخص تولید رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱٫۷درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۰٫۳درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۴٫۸درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۴٫۳درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخش‌های اصلی افزایش یافته است. نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخش‌های اصلی کاهش یافته است.  

شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت دارو: در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید رشته‌فعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴٫۱درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵٫۲درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۶٫۷درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۰٫۷درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص تولید زیربخش‌های «قرص و کپسول» و «فرآورده‌های تزریقی» افزایش و شاخص فروش زیربخش‌های «فرآورده‌های تزریقی» و «سایر» افزایش یافته است. نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید زیربخش‌های «قرص و کپسول» و «فرآورده‌های تزریقی» و شاخص فروش زیربخش‌های اصلی به افزایش شاخص فروش منجر شده است.

03 copy

شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی

در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ نرخ رشد ماهانه قیمت شرکت‌های صنعتی بورسی افزایش ۳٫۴درصدی داشته، همچنین رشد نقطه به نقطه با افزایش ۳٫۶واحد درصدی نسبت به ماه قبل به ۳۴٫۴‌درصد رسیده است. میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل یک‌واحد‌درصد افزایش یافته و میزان ۲۵٫۶‌درصد افزایش را نشان می‌دهد.

بررسی شاخص قیمت شرکت‌های صنعتی بورسی نشان می‌دهد در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ رشته‌فعالیت‌‌‌های چوب و کاغذ و سایر کانی غیرفلزی بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشته فعالیت‌های «سیمان» و «شیمیایی به جز دارو» بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه را تجربه کرده‌‌‌اند.

شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی

در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۱۹٫۳درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۳٫۱درصدی مواجه شده و همچنین شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۱۹٫۵درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۴٫۲درصدی مواجه شده است. به نظر می‌رسد افزایش نرخ ارز موجب رشد قابل‌‌‌توجه قیمت مواداولیه در تمامی بخش‌‌‌ها شده و هزینه‌‌‌های تولید را به‌‌‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده ‌‌‌است.