به گزارش خبرگزاری حوزه، مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی در یکی از سخنرانی‌های خود به «شرح دعای روز دهم ماه مبارک رمضان» پرداختند که تقدیم شما فرهیختگان می‌شود.
«اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ المُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ، وَاجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ الفائِزِینَ لَدَیْکَ، وَاجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ المُقَرَّبِینَ إِلَیْکَ، بِإحْسانِکَ یا غایَةَ الطَّالِبِینَ.»
«ای خدا مرا در این روز از آنان که بر تو توکل کنند و نزد تو فوز و سعادت یابند قرار ده، و مرا از آنان که مقربان درگاه تو باشند قرار ده، به حق احسانت ای منت‌های آرزوی طالبان».
فراز اول دعا؛ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ المُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ
«اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ المُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ؛ خدایا مرا در ماه رمضون از کسانی قرار بده که متوکل باشم».
معنای این بخش از دعا آن است که توکل بر خدا داشته باشم و چشمم به دست دیگران نباشد.
توکل بر خدا نعمت بزرگی است که شایسته است انسان آن را داشته باشد. به مناسبت موضوع توکل که در این دعا آمده، داستانی از امام حسین علیه‌السلام نقل می‌کنم.
مردی عرب که بدهکاری سنگینی داشت، به محضر امام حسین علیه‌السلام آمد. او با چشمانی اشک‌بار عرض کرد: «من بدهکاری زیادی دارم و خواستم به شخص کریمی مراجعه کنم، لذا به خدمت شما آمده‌ام.»
حضرت فرمودند: «من از تو چند مسئله سؤال می‌کنم. اگر یکی از آنها را پاسخ دهی، یک‌سوم بدهی‌ات را می‌پردازم؛ اگر دو مسئله را جواب دهی، دوسوم بدهی‌ات را می‌پردازم و اگر هر سه را پاسخ دهی، تمام بدهی‌ات را خواهم پرداخت.»
آن مرد عرب با تواضع گفت: «من کجا و شما کجا؟ من بی‌سواد هستم، چگونه می‌توانم به مسائل شما پاسخ دهم؟»
امام فرمودند: «جدم رسول خدا فرموده است: الاحسان بقدر المعرفة؛ یعنی احسان به هر کس به اندازه معرفت و دانش اوست.»
همانطور که انسان برای کارهای مختلف، به افراد متفاوت متناسب با تخصصشان مزد می‌دهد؛ مثلاً به بنّا یک مبلغ، به معمار مبلغی دیگر، و به مهندسی که نقشه می‌دهد مبلغی بیشتر پرداخت می‌کند.
سپس امام سؤال اول را مطرح کردند: «بهترین چیز در عالم چیست؟»
مرد عرب پاسخ داد: «بهترین چیز، ایمان به خدا، ایمان به رسول خدا و ایمان به خاندان شماست.»
امام از این پاسخ خوشحال شد و فرمود: «بارک‌الله!»
براستی اگر انسان این حقیقت را درک کند که بهترین داشته در این جهان ایمان است، چقدر ارزشمند است. اگر انسان ایمان نداشته باشد، حتی اگر تمام دنیا را داشته باشد، چه سودی خواهد داشت؟
سپس امام سؤال دوم را پرسیدند: «زینت انسان به چیست؟»
مرد عرب جواب داد: «زینت عالَم (دانشمند) به حلم و بردباری است. زینت ثروتمند به بخشش است، نه به انباشت ثروت.»
امروزه می‌بینیم برخی ثروتمندان چقدر مورد احترامند، زیرا وجوهات می‌پردازند، مسجد و بیمارستان می‌سازند و به آموزش و پرورش کمک می‌کنند؛ در حالی که برخی دیگر با وجود ثروت فراوان، بخل می‌ورزند و حتی به نزدیکانشان نیز کمک نمی‌کنند. این گروه در دنیا زینتی ندارند و گاه حتی کسی برای تشییع جنازه‌شان نیز نمی‌آید.
مرد عرب در ادامه گفت: «و زینت فقیر به صبر است.»
امام پرسیدند: «اگر هیچ‌کدام از اینها نباشد چه می‌شود؟» یعنی اگر عالِم حلم نداشته باشد، ثروتمند بخشنده نباشد و فقیر صبر نداشته باشد، چه باید کرد؟
مرد عرب گفت: «باید آتشی از آسمان بیاید و آنها را نابود کند، زیرا چنین افرادی به درد نمی‌خورند!»
سؤال سوم امام این بود: «راه نجات از هلاکت‌ها چیست؟»
مرد عرب پاسخ داد: «توکل بر خدا.»
تمام این حدیث برای بیان همین نکته آخر است، چون دعای ما نیز همین است: «خدایا مرا در ماه رمضان از متوکلین قرار بده؛ یعنی روزه مرا طوری قرار بده که توکلم بر تو افزایش یابد.»
امام حسین علیه‌السلام از پاسخ‌های آن مرد خوشنود شد و تمام بدهی او را که دویست اشرفی بود، پرداخت کرد. همچنین انگشتری از دست مبارکشان درآوردند و به او هدیه دادند.
پس خدایا، در ماه رمضان مرا از متوکلین قرار بده تا در همه امور بر تو توکل کنم، نه بر دیگران.
* فراز دوم دعا؛ وَاجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ الفائِزِینَ لَدَیْکَ
«فراز دوم دعا؛ وَاجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ الفائِزِینَ لَدَیْکَ؛ خدای من، مرا در این ماه از رستگاران نزد خودت قرار بده.»
این بخش از دعا اشاره دارد به اینکه انسان رستگار باشد، نه شقی و بدبخت. رستگار باشد به این معنا که وقتی وارد قیامت می‌شود، از اهل بهشت باشد. «فائزین» به معنای رستگاران است، آنان که به سعادت حقیقی دست یافته‌اند.
* فراز سوم دعا؛ وَاجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ المُقَرَّبِینَ إِلَیْکَ
«وَاجْعَلْنِی فِیْهِ مِنْ المُقَرَّبِینَ إِلَیْکَ؛ خدای من، مرا در این ماه از مقربان درگاهت قرار بده.»
چه خوب است که انسان از مقربان درگاه الهی باشد، آنقدر به خدا نزدیک باشد که جزو مقربان محسوب شود. نه اینکه خداوند او را از خود دور کند و از او بیزار باشد. گاهی خداوند بر بنده‌ای غضب می‌کند، همانطور که برخی پدران ممکن است به فرزند خود بگویند: «تو فرزند من نیستی».
من شخصی را می‌شناختم که فرزندش را به دلیل رفتارهای ناشایست از خانه بیرون کرد و گفت: تو پسر من نیستی.
خداوند نیز گاهی در اثر گناهان زیاد بنده، ممکن است او را از خود دور کند و بگوید: تو بنده من نیستی.
خدا کند که خداوند به ما بگوید: تو بنده خوب من هستی، و ما را از مقربان درگاهش قرار دهد.
فراز پایانی دعا؛ بِإحْسانِکَ یا غایَةَ الطَّالِبِینَ
بِإحْسانِکَ ؛ خداوند محسن است و صاحب احسان. در این بخش از دعا، به احسان خداوند توسل می‌جوییم و از او می‌خواهیم که به برکت احسانش، ما را از مقربان درگاهش قرار دهد.
«یا غایَةَ الطَّالِبِینَ؛ ای نهایت آرزوی جویندگان.»
این عبارت به این معناست که هر کسی که جستجوگر و طالب حقیقت است، در نهایت به خدا می‌رسد. یعنی هرجا که انسان از همه چیز و همه کس ناامید شود، در نهایت به سوی خدا روی می‌آورد. آن زمان است که دعا مستجاب می‌شود.
اگر می‌خواهید بدانید دعایتان مستجاب می‌شود یا نه، به دل خود نگاه کنید. ببینید آیا واقعاً از همه جا ناامید هستید و تنها به خدا امید دارید، یا در گوشه‌ای از دلتان هنوز به دیگران امید بسته‌اید؟
اگر هنوز فکر می‌کنید که فلان شخص مشکلتان را حل می‌کند، بدانید که دعایتان مستجاب نمی‌شود.
در حدیثی قدسی آمده است: «به عزت و جلال خودم سوگند که امید کسی را که به غیر من امید دارد، قطع می‌کنم. اگر کسی به غیر من امید داشته باشد، حاجتش را برآورده نمی‌کنم.»
انسان باید به طور کامل دلش را از همه چیز و همه کس ببُرد و تنها به خدا امید داشته باشد. حتی شما طلبه‌ها نباید به پدرتان که به شما پول می‌دهد، امید داشته باشید.
البته این به معنای آن نیست که از پدرتان پول نخواهید، بلکه به این معناست که وقتی پدرتان به شما پول می‌دهد، بگویید: «خدا این پول را به من رسانده است.»
توکل به خدا آنقدر شیرین است که حتی گوشه‌ای از دلتان نیز نباید به پدر و مادرتان باشد که آنها به شما پول می‌دهند.
خدایا، همه ما را اهل ایمان قرار بده و این دعا را درباره همه ما در ماه مبارک رمضان مستجاب بفرما.
برای دانلود صوت اینجا را کلیک کنید