باستان‌شناسان شبکه گسترده‌ای از آبراه‌ها را زیر قدیمی‌ترین شهر جهان در بین‌النهرین کشف کرده‌اند، که اطلاعات بیشتری درباره ظهور کشاورزی در این منطقه ارائه می‌دهد.
به گزارش رازبقا، پژوهشگران به سرپرستی جعفر جوذری، زمین‌باستان‌شناس از دانشگاه دورام، گفتند که قدمت این سیستم گسترده مدیریت آب به قبل از هزاره اول پیش از میلاد بازمی‌گردد و نشان می‌دهد که کشاورزان باستان چگونه مزارعشان را آبیاری می‌کردند.
منطقه اریدو در جنوب بین‌النهرین، که در عراق امروزی قرار دارد‌ــ یکی از بهترین محوطه‌های باستان‌شناسی حفاظت‌شده‌ــ از هزاره ششم تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد مسکونی بود.
شناخت ما از روش‌های آبیاری و کشاورزی مورد استفاده در این شهر باستانی عمدتا از طریق شواهد غیرمستقیم مانند لوح‌های میخی به دست آمده است. اما اکنون پژوهشگران شبکه‌ای گسترده، فشرده و پیشرفته از کانال‌های آبیاری را شناسایی و نقشه‌برداری کرده‌اند که به دوران قبل از اوایل هزاره اول پیش از میلاد بازمی‌گردد.
این شبکه آبراه‌ها، که جزئیاتش در نشریه «تاریخ باستان» (Antiquity) منتشر شده است، به‌دلیل تغییر مسیر رود فرات در هزاره اول پیش از میلاد، قرن‌ها دست‌نخورده باقی مانده بود.
این موضوع سبب شد که این منطقه در دوران مدرن خشک و غیرمسکونی باقی بماند و چشم‌انداز باستانی‌اش حفظ شود، برخلاف دیگر نقاط بین‌النهرین که سیستم‌های آبیاری قدیمی زیر آبراه‌های جدید مدفون شده‌اند.
باستان‌شناسان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پهپادی و همچنین بررسی‌های میدانی، نزدیک به ۲۰۰ آبراه اصلی را که مستقیم به مسیر باستانی رود فرات متصل بودند، شناسایی کردند. همچنین، حدود ۴۰۰۰ آبراه فرعی کوچکتر که آب را به بیش از ۷۰۰ مزرعه منتقل می‌کردند، کشف شد.
پژوهشگران نوشتند: «آبراه‌های اصلی مستقیم به مسیر باستانی فرات متصل‌اند و بین ۱ تا ۹ کیلومتر طول و بین ۲ تا ۵ متر عرض دارند.»
کشاورزان این شهر باستانی از چشم‌انداز طبیعی منطقه به‌نفع خود استفاده کرده بودند، و آبراه‌ها را به گونه‌ای حفر کرده بودند که به آب امکان می‌داد در اثر نیروی جاذبه، از دیواره‌های بلند رودخانه به سمت مزارع اطراف جریان پیدا کند.
شکاف‌هایی در دیواره‌های رودخانه نیز به توزیع آب در دشت سیلابی کمک می‌کردند.
محصولات در هر دو سوی رودخانه کشت می‌شدند، اما سمت شمالی بیشتر تحت کشاورزی سنگین قرار داشت.
پژوهشگران نوشتند: «هر دو سوی رودخانه کانال کشی و کشت می‌شدند، هرچند کشاورزان از سمت شمالی بیش از سمت جنوبی بهره‌برداری می‌کردند.»
یافته‌های جدید نشان می‌دهند که چگونه این سیستم آبیاری، که نگهداری آن به نیروی کار و تخصص قابل‌توجهی نیاز داشت، طی قرن‌ها تکامل پیدا کرده است، زیرا بخش‌های گوناگون شبکه احتمالا در دوره‌های متفاوتی استفاده می‌شدند.
پژوهشگران امیدوارند که بررسی‌های بیشتر بتواند نشان دهد که چگونه شیوه‌های کشاورزی در این منطقه در گذر زمان تغییر کرده‌اند.
آنها امیدوارند که کاوش‌های بیشتر در این منطقه بتواند بینشی برای بهبود روش‌های کشاورزی و مدیریت دشت سیلابی فرات در دوران مدرن ارائه دهد.
پژوهشگران نوشتند: «آبراه‌ها برای عملکرد موفقیت‌آمیز به نیروی کار و تجربه عظیم در مدیریت آب نیاز دارند. بنابراین، انجام پژوهش بیشتر درباره ترتیب زمانی [ساخت]آبراه‌ها ضروری است تا تغییر‌های سیستم‌های آبیاری و چشم‌انداز کشاورزی در گذر زمان بهتر درک شود.»
