گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم ـ زینب امیدی: دیدارهای دانشجویی با مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی، به‌عنوان یک سنت نهادینه‌‌شده در جمهوری اسلامی ایران، همواره محوری برای بیان آراء و دغدغه‌های جوانان بوده است، این دیدارها خصوصاً در دو دهه اخیر به یکی از مباحث کلیدی در حوزه تعامل میان نسل جوان و سیاست‌گذاران کشور تبدیل شده است، دیدارهایی که فضایی منحصر به فرد برای بیان دغدغه‌ها، ایده‌ها و پرسش‌های جوانان به وجود می‌آورد تا در آن دانشجویان به‌طور مستقیم امکان گفتگو با مقام معظم رهبری را پیدا کنند و نظرات خود را درباره مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مطرح کنند.
حکایت صدای جوانان/ از دانشگاه به حسینیه امام خمینی(ره)
این رویداد، که به‌طور معمول هرساله در ایام ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود، به‌عنوان یک پلت‌فرم برای تبادل نظر میان نسل جوان و رهبری کشور شناخته می‌شود، به همین خاطر این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این دیدارها می‌پردازد و تأثیر آن را بر جامعه و آینده کشور تحلیل می‌کند.
ابعاد اجتماعی؛ نمایندگی صداهای جوانان
دیدارهای دانشجویی فرصتی برای جوانان فراهم می‌آورد تا صدای خود را به گوش مقامات برسانند. در جامعه‌ای که شاید برخی افراد جوان احساس کنند نظراتشان نادیده گرفته می‌شود، این دیدارها به‌عنوان یک بستر ارتباطی معتبر عمل می‌کند. داده‌ها نشان می‌دهند که جوانان ایرانی، با دغدغه‌های جدی در زمینه اشتغال، تحصیلات و آزادی‌های اجتماعی روبه‌رو هستند و این رویداد می‌تواند احساس تعلق و سهیم بودن در جامعه را در آن‌ها تقویت کند.
در این نشست‌ها، دانشجویان با فرصت طرح سؤالات و نقد وضعیت‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی مواجه می‌شوند، درواقع، این پیوند بین نسل جوان و رهبری می‌تواند به‌عنوان یک کاتالیزور برای پیشرفت اجتماعی عمل کند. این جلسه‌ها می‌تواند نقش مهمی در ارتقاء هوش اجتماعی جوانان ایفا کند، چراکه آن‌ها می‌آموزند چگونه می‌توانند در گفت‌وگوهای عمومی مشارکت کنند و دیدگاه‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.
ابعاد سیاسی؛ تقویت دموکراسی و مشارکت ملت
از تأثیر سیاسی این دیدارها نباید غافل شد چرا که دیدارهای دانشجویی می‌تواند به‌عنوان یک نماد از تعهد به دموکراسی و مشارکت ملت در تصمیم‌گیری‌ها عمل کند.
این جلسات، همان‌طور که اشاره شد، امکان انتقال نگرانی‌ها و خواسته‌های جوانان به رهبری را فراهم می‌کند و نشانی از توجه به نسل جوان و دغدغه‌های آن‌هاست.
این جلسات به جوانان احساس مشارکت و تعلق به فرآیند تصمیم‌گیری می‌دهد. آن‌ها احساس می‌کنند که نظرات و آرای آن‌ها نه‌تنها شنیده می‌شود، بلکه می‌تواند در سرنوشت کشور تأثیرگذار باشد. مشاهدات نشان داده است که جوانانی که در این نشست‌ها شرکت می‌کنند، بیشتر تمایل به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی دارند.
برای بررسی بیشتر این موضوع سراغ امیررضا بخشی‌پور دبیر تحکیم وحدت رفتیم و از او در خصوص ابعاد تأثیرگذاری دیدار دانشجویان با رهبری پرسیدیم.
دیدار رهبری با دانشجویان نماد مردم‌سالاری دینی است
بخشی‌پور با اشاره به اینکه جلسه دیدار رهبری با دانشجویان یکی از جلسات بسیار مهم و مشهور میان دیدارهای متعدد سالانه رهبر انقلاب است، گفت: این جلسه به‌عنوان یکی از جلسات بسیار مؤثر و تأثیرگذار رهبری شناخته می‌شود و از جهاتی بسیار حائز اهمیت است، به‌ویژه، این جلسه نمادی از مردم‌سالاری دینی محسوب می‌شود، در این جلسه، قشر جوان و دانشجویان، به‌ویژه تشکلهای دانشجویی، حضور دارند که ویژگی‌های مهمی را دارا هستند.
وی از جمله این ویژگی‌ها جوان بودن، علم‌محوری و سیاسی بودن را برشمرد و تصریح کرد: دانشجویان به‌عنوان قشر جوان، دارای روحیه آرمان‌خواهانه و پویا هستند، همچنین ازآن‌جا که دانشجویان از دانشگاه می‌آیند، مطالعه، تحقیق و علم برای آن‌ها اولویت دارد و دانشجویان، به‌ویژه آن‌هایی که نسبت به حاکمیت و دولت انتقاداتی دارند و مطالباتی را مطرح می‌کنند، در این جلسه حضور می‌یابند.
تعاملات نسلی؛ جایی برای شنیدن و شنیده‌شدن در قلب انقلاب
دبیر تحکیم وحدت اظهار داشت: در این جلسه، دانشجویان به‌عنوان نمایندگان قشر جوان و دانشگاهی، مقابل رهبر انقلاب اسلامی می‌نشینند و در مورد مسائل مختلفی از جمله مسائل داخلی، مدیریت، اقتصاد، سیاست خارجی، مسائل منطقه‌ای، روابط بین‌الملل ایران و حتی عملکرد دفتر رهبری، نظرات و انتقادات خود را مطرح می‌کنند. رهبری نیز با سعه‌صدر و صبر به صحبت‌های دانشجویان گوش می‌دهند و پس از حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت گوش‌دادن، نزدیک به یک ساعت به سؤالات و انتقادات پاسخ می‌دهند و نکاتی را پیرامون مسائل دانشگاه و تشکلهای دانشجویی مطرح می‌کنند.
تأثیرگذاری بالای صحبت‌های این دیدار بر فضای سیاسی کشور
بخشی‌پور یادآور شد: این جلسه یکی از معدود جلسات بسیار مفید و مؤثر برای تشکلهای دانشجویی است و به‌عنوان الگویی مناسب برای مسئولین دیگر نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. تأثیرگذاری این جلسه به‌ویژه در دو حوزه قابل توجه است، چراکه پاسخ‌هایی که رهبر انقلاب در این جلسه ارائه می‌دهند، تأثیر مستقیمی بر فضای سیاسی کشور و مسائل مختلف دارد. نکاتی که رهبری در مورد راهنمایی‌ها به تشکل‌ها بیان می‌کنند، به دانشجویان کمک می‌کند مسیر یک‌ساله خود را طراحی کنند.
وی افزود: همچنین، ارجاعاتی که رهبری به برخی نهادها و سازمان‌ها می‌دهند، راه‌های جدیدی را برای مطالبه‌گری و آشنایی دانشجویان با فضای حکمرانی کشور باز می‌کند، به‌عنوان مثال، دو سال پیش رهبری اشاره کردند که برخی از مسائلی که دانشجویان مطرح می‌کنند، باید از طریق سازمان برنامه و بودجه پیگیری شود، این موضوع باعث شد تشکلهای دانشجویی برای اولین بار با سازمان برنامه و بودجه جلسه داشته باشند، ساختار آن را بشناسند و با مسائل و نظام مسائل آن آشنا شوند.
این نوع تعاملات و راهنمایی‌ها در جلسات رهبری به‌وفور دیده می‌شود و انتظار می‌رود که امسال نیز این روند ادامه یابد، دانشجویان نکات خود را مطرح می‌کنند و آماده دریافت رهنمودهای رهبر انقلاب هستند.
ابعاد آموزشی و فرهنگی؛ ترویج فرهنگ گفتمان و تبادل نظر
دیدارهای دانشجویی نه‌تنها تأثیرات اجتماعی و سیاسی دارند، بلکه زمینه‌ساز تبادل نظر و فرهنگ گفتمان نیز هستند. در این جلسات، دانشجویان می‌توانند تجربیات خود را در مورد موضوعات مختلف به اشتراک بگذارند و با همفکری دیگران به تحلیل مسائل بپردازند.
حضور در این جلسات به دانشجویان مهارت‌های انتقادی و تفکر تحلیلی را آموزش می‌دهد. این جوانان با طرح پرسش‌ها و نظرات خود در مقابل رهبری، یاد می‌گیرند چطور به‌دور از متعارف‌ها، به مسائل نگاه کنند و راه‌حل‌های خلاقانه ارائه دهند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افرادی که در چنین نشست‌هایی شرکت می‌کنند، در آینده مهارت‌های بهتری در حل مسائل اجتماعی و حرفه‌ای خود خواهند داشت.
همچنین این دیدارها می‌تواند حس تعلق جوانان به کشور و مسئولیت اجتماعی را افزایش دهد وبالتبع این حس تعلق می‌تواند به تقویت عزم جوانان برای برطرف کردن مشکلات کشور نیز منجر شود. ترویج فرهنگ انتقاد سازنده نیز از دیگر اثرات برگزاری این دیدار است. در این فضا، انتقادهایی که دانشجویان مطرح می‌کنند می‌تواند به شکل‌گیری فضایی عمیق‌تر برای نقد سازنده و توسعه فرهنگی منجر شود.
انتقادات جوانان، گام نخست در اصلاحات اجتماعی
علی بزرگخو دبیر اسبق تحکیم وحدت که خود از سخنرانان دیدار رمضانی سال 1401 با رهبری بوده است، به خبرنگار تسنیم می‌گوید: ارتباط فضای دانشگاهی با افرادی که در دیدار با رهبری شرکت می‌کنند، موضوعی قابل بررسی است. در سال‌های اخیر، به‌ویژه دهه 90، تغییراتی در فضای دانشگاه و تشکلهای دانشجویی رخ داده است. رشد کانون‌های فرهنگی و گروه‌های جهادی باعث فاصله گرفتن تشکل‌ها از جامعیت گذشته شده و نمایندگی آن‌ها از کل فضای سیاسی و دانشجویی را کاهش داده است. فضای سیاسی دانشگاه دیگر منحصر به تشکل‌ها نیست، اگرچه این مسئله را نمی‌توان به‌طور کلی تعمیم داد، اما جلسات دیدار با رهبری همچنان اهمیت خود را حفظ می‌کند. این دیدارها، به‌رغم کاستی‌ها و محدودیت‌ها، صدای واقعی جامعه دانشگاهی را به رهبری می‌رساند. ارائه انتقادات و پیشنهادات در این مجرا، علی‌رغم کمبودها، اهمیت بالایی دارد.
صحبت نمایندگان مقابل رهبری انتزاعی نباشد
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر، صحبت‌های مطرحشده در این دیدارها گاه انتزاعی و دور از واقعیت‌های سیاسی بوده است، برای تأثیرگذاری بیشتر، ضروری است که این گفتگوها در فضایی واقعی‌تر و با محوریت مسائل کلان مطرح شوند، به‌جای تمرکز بر مسائل جزئی، بهتر است بر موضوعات عمیق حکمرانی، چگونگی مواجهه نظام با تمدن غرب در شرایط منطقه‌ای حساس (با توجه به تهدیدات آمریکا و اسرائیل) و ارائه رویکردی جامع در سیاست داخلی و خارجی تمرکز شود.
بزرگخو با ابراز متفاوت بودن دیدار سال گذشته دانشجویان با رهبر انقلاب خاطرنشان کرد: عملکرد یک سال گذشته پس از دیدار قبلی نیز قابل بررسی است؛ اینکه به‌چه‌میزان از صحبت‌ها و درخواست‌های مطرحشده در دیدار پیشین عمل شده است؟ بیان مستقیم انتقادات و خواسته‌ها توسط نمایندگان تشکل‌ها، که به‌نظر بی‌سابقه می‌رسید، اما این موضوع زنگ خطری برای نهادهای متولی امر دانشجویی و سیاسی در دانشگاه‌ها بود و آن دیدار نشان می‌داد که رهبری از وضعیت سیاسی در دانشگاه‌ها راضی نیستند.
دبیر اسبق تحکیم وحدت همچنین اضافه کرد: رویکردی که در دانشگاه تحت عنوان سیاست جدایی دیده می‌شود، مورد انتقاد قرار گرفت، با این حال، با وجود تغییرات دولت، تغییر چشمگیری در رویکرد نهادهای متولی امر دانشجویی و سیاسی در دانشگاه‌ها مشاهده نمی‌شود و رویکردهای قدیمی همچنان ادامه دارند.
در آخر...
دیدارهای دانشجویی با مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی، نه‌تنها فرصتی برای تبادل نظر و بیان نگرانی‌ها فراهم می‌کند، بلکه می‌تواند نقش بسزایی در ارتقاء آگاهی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوانان ایفا کند.
این نشست‌ها به جوانان یادآوری می‌کند که مسئولیت ساخت آینده کشور بر دوش آن‌هاست و نقش آن‌ها می‌تواند در پیشبرد جامعه مؤثر باشد.
از سوی دیگر، برای افزایش تأثیر و بهینه‌سازی این دیدارها، باید به موانع موجود در بیان انتقادات و نظرات جوانان توجه بیشتری شود و راه‌های جدیدی برای مشارکت آنان در فرآیندهای تصمیم‌گیری فراهم گردد. برقراری یک فضای گفت‌وگوی آزادتر و نیاز به نوآوری در موضوعات مطرحشده، می‌تواند به غنای بیشتر این دیدارها کمک کند،
در نهایت، این ارتباط نزدیک می‌تواند به شکوفایی ظرفیت‌های جوانان و بهبود موقعیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور منجر شود.
امسال نیز دانشجویان بیشماری برای این دیدار ثبت‌نام کرده‌اند و منتظرند تا بار دیگر در حسینیه امام خمینی(ره) با رهبر انقلاب دیدار کنند و به گفت‌وگو بپردازند.
انتهای پیام/+
∎