
فوتبال ورزشی است که همواره با شور و هیجان همراه بوده و در سالهای اخیر با ورود تکنولوژیهای نوین انتظار میرفت تا حد زیادی از سایه جنجالهای داوری فاصله بگیرد.
به گزارش روزنامه اعتماد، اما نگاهی به مسابقات اخیر، از جمله دربی مادرید و تهران و دیدار استقلال ایران با النصر عربستان، نشان میدهد که همچنان داوری عنصری تعیینکننده و گاهی جنجالی در این ورزش باقی مانده است. در دربی اخیر مادرید، میان رئال مادرید و اتلتیکو مادرید، صحنههای مشکوک داوری بار دیگر کانون توجهات قرار گرفت که مهمترینش بحث بر سر آفساید بودن یا نبودن گل دوم رئال در نیمه دوم بازی بود. هواداران و کارشناسان هر دو تیم با استناد به تصاویر و بازبینیهای متعدد نظرات متفاوتی را در مورد درستی یا نادرستی تصمیمات داور مطرح کردند. این اختلافنظرها، حتی با وجود تکنولوژی VAR نشان میدهد که تفسیر صحنهها و تصمیمگیری نهایی همچنان تا حدی به برداشت انسانی داور وابسته است و نمیتواند بهطور کامل از ابهام و تفسیرهای متفاوت رهایی یابد. در بالاترین سطح فوتبال باشگاهی اروپا اشتباهات داوری را خیلی زود میپذیرند و با آن کنار میآیند.
همین وضعیت در بازی استقلال تهران و النصر عربستان نیز تکرار شد، در این دیدار هم بحثهای داوری به خصوص در مورد یک صحنه مشکوک به پنالتی برای استقلال، بالا گرفت. نکته قابل توجه این بود که حتی بعضی کارشناسان داوری عربستانی هم بر عدم اعلام پنالتی به سود استقلال صحه گذاشتند. این اتفاق، بار دیگر این سوال را مطرح کرد که چرا با وجود پیشرفتهای تکنولوژیک و حضور داوران حرفهای در بالاترین سطوح مسابقات، همچنان شاهد چنین جنجالهایی هستیم؟
یکی از دلایل اصلی این امر، ماهیت ذاتی برخی تصمیمات داوری است. در بسیاری از موارد به خصوص در صحنههای مربوط به آفسایدهای میلیمتری، خطاها در محوطه جریمه یا تشخیص شدت برخوردها، تصمیمگیری کاملا قطعی و بیابهام نیست. تکنولوژی VAR میتواند زوایای مختلفی از صحنه را به نمایش بگذارد، اما تفسیر نهایی و تشخیص اینکه آیا یک خطا مستحق پنالتی است یا یک آفساید واقعا تاثیرگذار بوده همچنان نیازمند قضاوت انسانی است. این قضاوت انسانی، همواره در معرض خطا و تفسیرهای متفاوت قرار دارد.
باشگاه استقلال هم با درک این موضوع ماجرای پنالتی احتمالا سوخته در دیدار آسیایی را کشدار نکرد، اما در رقابتهای داخلی گویا سیاست مدیران این باشگاه متفاوت بوده است! به عنوان نمونه، میتوان به واکنشهای شدید مدیران و بازیکنان استقلال تهران پس از اعلام پنالتی به سود پرسپولیس در دربی گذشته اشاره کرد. در آن زمان، فدراسیون فوتبال حتی نتوانست تصویر واضحی از لحظه آفساید احتمالی ارایه دهد، اما با این وجود موجی از انتقادات تند و حملات به داور مسابقه از سوی استقلالیها به راه افتاد و هنوز هم ادامه دارد! نکته قابل تامل این است که حتی اگر تصویر دقیق و سالمی از آن صحنه آفساید ارایه شود به احتمال زیاد مشخص میشود که آفساید یا آنساید بودن در حد میلیمتر بوده است. در چنین شرایطی انتظار قضاوت بینقص و بدون جنجال از داوران به خصوص در مسابقات حساس و پرفشار غیرواقعبینانه به نظر میرسد و باید پذیرفت که اشتباهات داوری بخشی جداییناپذیر از فوتبال هستند.
تکنولوژیهای نوین میتوانند به کاهش اشتباهات فاحش کمک کنند، اما نمیتوانند بهطور کامل قضاوت انسانی را حذف کرده یا تفاسیر متفاوت از صحنهها را از بین ببرند. مدیران فوتبال ما به جای انتظار حذف کامل جنجالهای داوری شاید بهتر باشد تمرکز خود را روی عملکرد فنی و بهبود وضعیت حرفهای باشگاه تحت مدیریت خود معطوف کنند و ضروری است که باشگاهها و هواداران، با رویکردی منطقیتر و به دور از هیجانات افراطی به تصمیمات داوری واکنش نشان دهند تا دایم به اشتباهات داوری و جنجالها دامن بزنند.
فدراسیون فوتبال هم بهتر است به جای گلوبلبل نشان دادن همه چیز ضعفهای خودش را بپذیرد و به دنبال بهبود و ارتقای سطح داوری در فوتبال باشد تا هم اشتباهات سهوی کمتر شود و هم جامعه فوتبال بیش از پیش به اقناع برسد.