به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، همزمان با اوج گیری قیام ملت ایران در شهرهای مختلف، مردم اصفهان نیز همراه با دیگر مردم کشور پرشور و حرارت در تظاهرات و اعتراضات شرکت می کردند.
اوج این تظاهرات در تابستان سال ۱۳۵۷ و به خصوص در مرداد ماه آن سال که مصادف با ایام ماه مبارک رمضان بود گزارش شده است.
سخنرانی‌های ضد رژیم شاهنشاهی، تظاهرات خیابانی و دستگیری انقلابیون در اصفهان به اوج خود رسیده بود، در پی این اتفاقات آیت‌الله طاهری توسط ساواک دستگیر شد و مردم اصفهان نیز در خانه آیت‌الله خادمی دست به تحصن زدند، از طرفی بعضی از ثروتمندان شهر اصفهان هزینه اطعام این افراد را برعهده گرفته بودند و با وجود امکانات اندک برای اطلاع رسانی، در روزهای اعتصاب افراد زیادی از سراسر استان و حتی کشور به دلیل حمایت از آزادی مبارزان انقلابی اصفهان، برای اعتصاب به آن‌جا آمده بودند به گونه ای که کوچه ها و خیابان های اطراف منزل آیت‌الله خادمی مملو از جمعیت بود.
در شب ۵ رمضان مردم متحصن تصمیم گرفتند تظاهرات و اعتراضات را به خیابان های اصفهان منتقل کنند، همین برای عصبی شدن و به هم ریختگی بیشتر رژیم کافی بود تا مأموران رژیم شاه به مردمی که از منزل آیت الله خادمی بیرون آمده بودند حمله کنند، مأموران رژیم شاه به جان مردم افتادند و با ضرب و شتم و شلیک گلوله و به خاک و خون کشیدن مردم، قصد به هم زدن تجمعات و اعتراضات را داشتند.
مأموران رژیم که از حرص و ولع کشتار دست نمی کشیدند بی شرمانه قصد حمله به منزل آیت الله خادمی را داشتند، اما جوانان و مردم انقلابی در اطراف خانه سنگرهایی را احداث کرده و در کوچه ها موانعی ایجاد کردند تا مانع ورود ماشین های زرهی شوند.
این مسئله باعث شعله ورتر شدن خشم مردم انقلابی شد و درگیری ها را ادامه دارتر کرد، صحنه هایی از جنایت رژیم سفاک شاه از پیش چشم های می گذشت و سحر پنجمین روز از ماه مبارک رمضان شهر اصفهان را با بوی خون و باروت آغشته کرد.
شهدا اما آرام هر یک در گوشه ای آرام خوابیده بودند و اذان عشق را در گوش کوچه های شهر فریاد می کردند. در این درگیری ۱۰ شهید و ۱۰۰ مجروح تقدیم انقلاب شد.
بی شک این دست از وقایع که تعداد آنها در سال های انقلاب کم نبوده سبب تحلیل رفتن هر چه بیشتر رژیم ستمشاهی و در نهایت اضمحلال و از هم پاشیدگی آن شد.
در پی این واقعه نیز حضرت امام خمینی (ه) پیامی صادر نمودند؛ در بخشی از پیام آمده بود:"کشتار بی‌رحمانه اصفهان به دنبال حیله و دروغ و افترا موجب تأثر و تأسف بسیار است، اکنون اهالی اصفهان به اسم حکومت نظامی بدون مجوز قانونی در زیر چکمه خونخواران شاه از اجتماعات دینی ممنوع هستند و حق اظهار نظر ندارند و از آزادی اعطایی برخوردارند".
برقراری حکومت نظامی و منع آمد و شد برای اولین بار در اصفهان و پس از این واقعه رقم خورد تا رژیم بتواند این کار را در شهرهای دیگر نیز اجرایی کند.
در هر حال واقعه تحصن مردم مسلمان اصفهان و پس از آن به خاک و خون کشیدن مردم، انعکاس جهانی یافت و مطبوعات فرانسه حکومت نظامی اصفهان را بازتاب گسترده ای دادند.
گفتنی است شهیدان این واقعه تاریخی سید حسین دوازده امامی، مهدی قیومیان، حسن زارع، محمد حسن منتظری نجف آبادی، رسول باطنی، صفرعلی غلامی قهدریجانی، رسول نم نبات، عباسعلی ذاکر حسین آبادی هستند.
بر همین اساس پای خاطرات برخی از شخصیت های انقلابی و حاضر در صحنه های واقعه تاریخی ۵ رمضان اصفهان نشستیم و آن را به قلم آوردیم؛
حجت الاسلام سید احمد میرمرشدی از حاضران و شاهدان عینی این واقعه از وقایع آن روزها برای ما می گوید؛
" آنچه که در حرکت مردم و مقابله با حکومت نظامی تاثیرگذار بود، تحصن در اطراف منزل آیت الله خادمی بود.
بنده نیز آن سال از قم به اصفهان آمده بودم و در این جریان قرار گرفتم و به اتفاق برخی از دوستان مانند سردار علی نصر و حجت الاسلام رحمتی نیا و برخی از افراد که مدت ها بعد، از نظر فکری با انقلاب زاویه پیدا کردند، به منزل آیت الله خادمی رفتیم.
روی حیاط منزل را روپوش زده بودند و جمعیت فراوانی از مردم حضور داشتند و آیت الله خادمی نیز در منزل بودند و ساعات خاصی به بیرون آمده و در اتاقکی که قدری نسبت به حیاط بلند بود می نشستند و مردم نیز به دیدار ایشان می رفتند.
در منزل آیت الله خادمی، استاد پرورش را می دیدیم که میدان داری اجرایی تحصن را بر عهده داشت و برخی از شخصیت های دیگر نیز حضور داشتند.
می توان ادعا کرد که انقلابیون با جمع شدن در منزل آیت الله خادمی برنامه های اجرایی مرتبط با انقلاب را که در اصفهان قرار بود اجرا شود در آن منزل پیگیری می کردند، یعنی جلسات خاص برگزار می شد.
منزل آیت الله خادمی از چهارباغ محاصره بود و مأموران ساواک در اطراف آن حضور داشتند و ترددها را کنترل می کردند و افرادی که از این منزل بیرون می آمدند برخی را دستگیر می کردند و یک ترس عجیب حاکمیت را در برگرفته بود، با این که حکومت نظامی بود اما احساس می شد آنها از حرکت مردم ترسیده اند.
به یاد دارم برخی افراد زمانی که می خواستند فعالیتی انجام دهند از پشت بام منزل آیت الله خادمی حرکت می کردند و پشت بام های اطراف منزل را پشت سر می گذاشتند و از کوچه های بعدی و از تیرچراغ برق ها پایین آمده و یا با اجازه صاحبخانه ها از پلکان منازل دیگر خارج شده و پیگیر امور می شدند،به همین دلیل ساواک سردرگم شده بود و کنترل را نداشت.
به یاد دارم در منزل آیت الله خادمی مسئله انفجار برخی از سینماها و شرکت پپسی کولا در آبشار دوم را برنامه ریزی کردند و انجام دادند.
به جهت این که آیت الله خادمی از مراجع تقلید و از محورهای اصلی مدیریت معنوی انقلاب بودند به همین دلیل ساواک بسیار احتیاط می کرد، به خصوص رئیس حکومت نظامی وقت که سعی در کنترل اوضاع داشت، لذا بسیار با احتیاط برخورد می کردند، تا آن که در ۵ رمضان حمله ور شدند و گروهی دستگیر شدند و گروهی مقابل کوچه منزل آیت الله خادمی به شهادت رسیدند و واقعه تاریخی ۵ رمضان که پیش درآمدی برای پیروزی انقلاب بود رقم خورد.
در منزل آیت الله خادمی شاهد جلسات استاد پرورش با آیت الله خادمی بودم، بسیار این دو شخصیت به هم نزدیک بودند و در واقع مدیریت عملی صحنه های انقلاب در این جلسات انجام می شد.
رژیم از تظاهرات و تجمعات مردم به شدت وحشت داشت و روز به روز نیز جمعیت تظاهرکنندگان بیشتر می شد، مشکلی که برای رژیم به وجود آمده بود این بود که بسیاری از سربازان فرمان نمی بردند و کم کم فرار از سربازخانه ها نیز شروع شده بود و حکومت نظامی نیز برای ایجاد رعب بود و برای آن که مردم را از حضور در صحنه بترسانند اعلام کرده بودند بیش از دو نفر حق تجمع ندارند و همین امر باعث شده بود که رژیم پهلوی بتواند از این فضا استفاده کند و تجمع ها را سرکوب نماید و در واقع حکومت نظامی برای به هم زدن تجمع های عمومی و تظاهرات مردم بود".
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین علیرضا باطنی، مسئول مرکز خدمات حوزه‌علمیه اصفهان و از طلاب آزاده و ایثارگر دوران دفاع مقدس، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه، به تشریح واقعه پنجم رمضان پرداخت و اظهار داشت: اصفهان با وجود حوزه علمیه ریشه‌دار کهن و عالمان مردمی متعدد، نفوذ مردمی در طبقات مختلف فراوان بود و در آن زمان، مردم اصفهان به دلیل فشار حکومت پهلوی، به روحانیت و علما پناه می‌بردند.
تحصن و دستگیری آیت‌الله طاهری
در محله‌های مختلف اصفهان، تظاهرات شبانه برنامه عادی مردم شده بود و همین حرکت‌ها باعث شد مردم یکدیگر را پیدا کنند و انسجام بیشتری پیدا کنند، ساواک تصمیم گرفت عناصر مؤثر این اجتماعات را دستگیر کند که از جمله آنها مرحوم آیت‌الله طاهری بود که دستگیری ایشان بهانه‌ای برای تجمع و تحصن مردم در منزل مرحوم آیت‌الله خادمی شد.
شب پنجم رمضان، نیروهای ساواک به متحصنین حمله کردند و عده‌ای را مجروح و به شهادت رساندند، فردای آن روز، ششم ماه رمضان، حکومت نظامی در اصفهان اعلام شد و نیروهای ارتش به میادین اصلی و خیابان‌های شهر وارد شدند، این واقعه باعث شد پنجم رمضان به‌عنوان سرفصل تحولات سیاسی اصفهان باقی بماند.
تأکید بر پژوهش و مستندسازی واقعه پنجم رمضان
در این زمینه کم‌کاری‌هایی انجام شده و باید پژوهش‌ها و مستندسازی‌های بیشتری صورت گیرد تا نسل امروز با این واقعه و حماسه‌های آن آشنا شوند.
ما نتوانستیم سرفصل‌های مهم شهرمان را آن‌گونه که باید به نسل امروز منتقل کنیم و نیاز است که کارهای پژوهشی و هنری بیشتری در این زمینه انجام شود.
انتهای پیام