حجت الاسلام والمسلمین سعید بهمنی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: در بررسی روند تکامل علوم در حوزههای علمیه، میتوان به وضوح مشاهده کرد که میراثی ارزشمند و بیبدیل از تلاشهای علمی در رشتههای مختلف شکل گرفته بهویژه در حوزه تفسیر قرآن کریم انباشته شده است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن بیان کرد: در گذر زمان، آثار برجسته و ماندگاری پدید آمدهاند که همچنان پرتویی از خود بر فضای علمی و معرفتی میافکنند و یکی از درخشانترین نمونهها در این میان، تفسیر المیزان از آیت الله جوادی آملی است که جایگاه ویژهای در مکتب اهلبیت (علیهم السلام) دارد و با ظهور تفسیر تسنیم، افقهای جدیدی را بر این عرصه گشوده است.
وی ابراز کرد: تفسیر تسنیم نه تنها ادامه راه المیزان محسوب میشود، بلکه میتوان آن را توسعهای کیفیتمحور و تحولی عمیق در شیوههای تفسیری دانست و این اثر با ساختار بدیع و نوآوریهای متعدد خود، ابعاد جدیدی به تفسیر قرآن افزوده و رویکردهای سنتی را به مرحلهای پیشرفتهتر ارتقا داده است.
حجت الاسلام بهمنی عنوان کرد: یکی از خصوصیات برجسته تفسیر تسنیم، گنجاندن مفهوم فضای نزول در روشهای تفسیری آیات است که این مفهوم با رویکردی جامعتر، افقهایی فراتر از متن قرآن را در نظر میگیرد و برای دستیابی به عمق دلالت و مقصود آیات به بسترهای فرامتنی نیز توجه دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن ادامه داد: این نگاه نوآورانه که توسط آیتالله جوادی آملی ابداع و معرفی شده است، تفاوتی قابل ملاحظه با رویکردهای متنمحور سنتی دارد که غالباً زمینه تاریخی و اجتماعی نزول آیات را کمتر مورد توجه قرار میدادند.
وی تصریح کرد: آیت الله جوادی آملی از طریق توضیح فضای نزول آیات، تلاش کردهاند تا معانی تازه و پیامهای عمیقتری را استخراج کنند؛ امری که گاه فقط با تمرکز به متن محض قرآن ممکن نبود و این رویکرد نوین راه را برای فهم عمیقتر قرآن کریم هموار کرده و امکان پیوند مفاهیم قرآنی با زندگی معاصر را فراهم ساخته است.
حجت الاسلام بهمنی گفت: تفسیر تسنیم به دلیل رویکرد علمی و دیدگاه گسترده خود، تحسین و توجه فراوانی را از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و دیگر اندیشمندان به خود جلب کرده است و این اثر گرانسنگ فرصتی بیمانند برای جامعه علمی فراهم کرده تا با بهرهگیری عملی از آن، گرههایی از مسائل دینی، اجتماعی و فکری معاصر گشوده شود.
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن افزود: در قلب این تفسیر، نظریات بنیادین و راهبردی وجود دارند که علیرغم محدودیت تعداد، از عمق دانش و ظرفیت بالایی برای تحلیل مسائل روز برخوردارند و اهمیت این نظریات به اندازهای است که استخراج، بررسی و کاربرد آنها میتواند مبنای حل چالشهای معاصر قرار گیرد.
وی تصریح کرد: پیشنهاد میشود مراکز علمی داخلی و بینالمللی اقدام به تشکیل کارگروههای تخصصی برای استخراج و تحلیل این نظریات کنند، چراکه چنین تیمهایی میتوانند با تمرکز بر آرای تفسیری آیتالله جوادی آملی، به بررسی دقیقتر این دیدگاهها پرداخته و آنها را قابل فهمتر و عملیاتیتر سازند.
حجت الاسلام بهمنی عنوان کرد: با وجود اینکه بسیاری از این نظریات به صورت ضمنی در لابهلای مباحث تفسیری مطرح شدهاند، قابلیت شرح بیشتر و توسعه عمیقتر دارند و همچنین امکان تعامل مستقیم با مؤلف برای تأیید اعتبار و تکمیل نظریات، فرصتی کمنظیر ایجاد میکند که میتواند این فرآیند را غنیتر سازد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن اذعان کرد: اجرای چنین برنامهای نه تنها دریچهای به روی نقد سازنده و تقویت این نظریات میگشاید، بلکه راه را برای استفاده عملی از این اندیشهها جهت رفع مشکلات جامعه اسلامی فراهم میکند.
وی ادامه داد: افزون بر این، چنین اقدامی میتواند الگوی موفقی برای بهرهگیری از ذخایر علمی دانشمندان اسلامی باشد و هدف از گردآوری و تدوین این نظریات تنها خلاصهسازی یا کاهش حجم تفسیری بزرگ مانند تسنیم نیست؛ بلکه یافتن و آشکار ساختن جواهرهای نهفته در دل آن است.
حجت الاسلام بهمنی ادامه داد: یک رویکرد پژوهشی هدفمند از این دست میتواند این نظریات را به ابزارهایی عملی تبدیل کند که برای رفع چالشهای نظری و عملی نظام اسلامی مفید واقع شوند. امید که این مسیر با موفقیت طی شود.