طی دو روز معاملاتی اخیر افت و خیزهای نماگر اصلی، حکایت از آن دارد که بازار سردرگم است. شاخص‌کل بورس در روز چهارشنبه با افت بیش از ۱۵هزار‌واحدی، به محدوده ۲میلیون و ۷۹۰هزار واحد رسید. این درحالی است که نماگر هموزن، کاهش۰.۶درصدی را تجربه کرده‌است. ارزش معاملات با کاهش قابل‌توجهی به ۸هزار و ۴۰۰میلیارد‌تومان رسید. همچنین با خروج بیش از ۱۶۴میلیارد‌تومانی پول حقیقی از گردونه معاملات سهام، مجموع خروج سه روزه پول، به بیش از هزار و ۶۰۰میلیارد‌تومان افزایش‌یافت. به‌نظر می‌رسد با تعیین وزیر جدید اقتصاد بازار سهام می‌تواند شرایط بهتری داشته‌باشد، در غیر‌این‌صورت، بورسی که محرک قوی نداشته‌باشد، محکوم به کاهش قیمت است، هرچند این کاهش، شدید نباشد.
افزایش ابهامات داخلی
بورس، درحالی وارد فاز‌رکود شده‌است که دو اتفاق مهم سیاسی و اقتصادی می‌توانست بازار سهام را به رونق برساند. خبری مبنی‌بر احتمال واسطه‌‌‌‌‌‌‌گری روسیه برای مذاکره میان ایران و آمریکا منتشر شده‌است. کاهش قیمت دلار نیز طی چند روز اخیر قابل‌توجه بوده‌است، به‌طوری‌که قیمت اسکناس آمریکایی تا ۹۰هزار‌تومان نیز کاهش‌یافته‌است. علاوه‌بر این، کاهش اختلاف قیمتی دلار توافقی و دلار آزاد می‌توانست نوید روزهای خوب را بدهد. عبور قیمت دلار موثر بر شرکت‌ها، از مرز ۶۸هزار‌تومان نیز خبر مثبت هفته اخیر بود. در کنار اخبار مثبت اقتصادی و سیاسی، سیگنال‌های منفی استیضاح وزیر اقتصاد و عدم‌تعیین سکاندار جدید نیز گریبان‌گیر بازار شده‌است.
در دوره کوتاه عبدالناصر همتی، با کاهش رانت ارزی ایجادشده از اختلاف دلار نیما و آزاد به واسطه حذف بازار نیمایی، شاخص‌کل بورس تهران رشد بیش از ۵۰درصدی را تجربه کرد، هرچند سیاست دولت گذشته درخصوص شرکت‌ها مانع از آن شد تا بورس تهران رشدی بهتر از افزایش قیمت ارز را تجربه کند، به‌طوری‌که همچنان ارزش دلاری بازار یا شاید بتوان گفت ارزش دلاری سبد بسیاری از سرمایه‌گذاران کاهش یافته‌است.
سرگردانی بورس
طی دو روز معاملاتی اخیر شکل نوسانات و افت و خیزهای شاخص‌کل نشان می‌دهد؛ به‌رغم عرضه هیجانی در بازار سهام، بخشی از این عرضه‌ها نیز با تقاضا روبه‌رو بود. در روز چهارشنبه، با وجود آنکه در نیمه اول معاملات پول قابل‌توجهی از بازار خارج شد و تغییر مالکیت حقیقی بیش از ۳۰۰میلیارد‌تومان به نفع حقوقی‌‌‌‌‌‌‌ها بود، اما در نیمه دوم نیمی از پول‌های خارج‌شده حقیقی به بازار بازگشت.
افزایش ریسک‌ها و ابهامات در کنار خروج پول از صندوق‌های طلا در روز چهارشنبه نشان‌داد که در بازارهای دارایی خبری از بازدهی نیست. این عوامل سبب شد تا صندوق‌های درآمد ثابت طی آخرین روز معاملاتی هفته با ورود قابل‌توجه پول حقیقی همراه باشند. این صندوق‌ها در روز چهارشنبه میزبان هزار و ۸۰۰میلیارد‌تومان پول حقیقی بودند که از ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ ماه بی‌سابقه بوده‌است.
چرا بورس مغفول ماند؟
بازار سهام، از منظرهای مختلفی تحت‌فشار است. از سویی تکلیف مذاکرات سیاسی روشن نمی‌شود و تحریم‌های بین‌المللی مانع از بهبود اوضاع شده‌است. همچنین موانع داخلی نیز نمی‌گذارد تا آب خوش از گلوی بورسی‌‌‌‌‌‌‌ها پایین برود. با ثابت درنظر گرفتن سایر عوامل، صرفا با لحاظ‌کردن همین دو عامل، P/E بورس تهران نمی‌تواند با رشد قابل‌توجهی همراه شود. این درحالی است که هنوز تکلیف نرخ بهره و رشد قیمت دلار توافقی مشخص نیست. نرخ بهره موثر اوراق از ۳۵درصد عبور کرده و فضای سیاسی و انتظارات تورمی مانع از آن شده‌است تا این نرخ روندی کاهشی داشته‌باشد. اختلاف بیش از ۳۰درصدی نرخ دلار توافقی با دلار بازار آزاد، به‌رغم کاهش نسبی در روزهای اخیر نیز یکی از عوامل پایین‌‌‌‌‌‌‌ماندن نسبت P/E است.
به نظر می‌رسد در صورتی‌که سکاندار جدید وزارت اقتصاد معرفی شود و ریسک‌های سیاسی نیز کاهش یابد، می‌توان امیدوار بود بازار از حالت رخوت‌‌‌‌‌‌‌انگیز فعلی عبور کند، اما همچنان نمی‌توان انتظار یک بازدهی بالا از این بازار داشت. به‌نظر تحلیلگران یک بازدهی ۵۰ تا ۶۰درصدی از دیدگاه بنیادی برای این بازار قابل‌تحقق است.