حبیبه شاکری مدیر مدرسه علمیه نرجسیه سیرجان، در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری حوزه از کرمان ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان به پرسش‌هایی در مورد جایگاه و اهمیت این ماه مبارک پاسخ داد، متن این مصاحبه به شرح زیر است:
۱. چه آداب و سنت‌هایی در ماه مبارک رمضان توصیه می‌شود؟
رمضان یک مناسبت مذهبی است که در نهمین ماه قمری رخ می‌دهد و مختص امت اسلامی است. این ماه، ماه نزول قرآن است و خواندن قرآن در آن ثواب بسیاری دارد، سفارش به خواندن و ختم قرآن در این ماه بسیار شده است و به مناسبت ماه مبارک رمضان، مساجد غبارروبی و تزیین می‌شوند و خیابان‌ها آراسته می‌گردند، همچنین، نمازهای یومیه تا حد امکان در مسجد و به صورت جماعت خوانده می‌شود.
خوردن سحری و افطار برای افراد بیمار و کسانی که به هر دلیلی نمی‌توانند روزه بگیرند نیز توصیه شده است، سفره‌های افطاری نشان‌دهنده ایده پیوند، برادری و شفقت هستند و باید با فقرا همدردی کنیم، زیرا این یک اصل اساسی است که از روزه می‌آموزیم، نکته مهم در مصرف افطار و سحری، حلال بودن آن است. در تفسیر روح‌البیان از برخی بزرگان نقل شده که «افطار بر لقمه حلال در نزد من از قیام شب و روز محبوب‌تر است.» همچنین، به اطعام فقرا و ایتام در این ماه مبارک بسیار تأکید شده است.
خواندن سوره قدر قبل از افطار و سحر نیز توصیه شده است و در روایات آمده که کسی که در وقت افطار و سحر سوره قدر بخواند، بین این دو وقت، اجر شهید در راه خدا را خواهد داشت.
۲. چگونه می‌توانیم از فضای معنوی ماه مبارک رمضان برای بهبود روابط خانوادگی و اجتماعی استفاده کنیم؟
حضور در مساجد و برنامه‌های مذهبی مانند دعای ابوحمزه ثمالی، مراسم شب‌های قدر و جزء‌خوانی قرآن کریم، به بهبود روابط اجتماعی کمک می‌کند، همچنین برگزاری دورهمی‌های خانوادگی به بهانه افطاری دادن و دستگیری از همسایگان و خویشاوندان نیازمند، از دیگر راه‌های تقویت روابط است.
متأسفانه در برخی خانواده‌ها، افراد برای غذا خوردن سر یک سفره حاضر نمی‌شوند و هر کس طبق میل خود زمان غذا را تعیین می‌کند، اما در ماه مبارک رمضان، همه اعضای خانواده مقید هستند که بر سر یک سفره حاضر شوند و در کنار هم غذا بخورند، این کار موجب همدلی و همراهی بیشتر اعضای خانواده می‌شود و همکاری و کمک به مادر خانواده نیز افزایش می‌یابد، ویژگی‌های مثبت این همدلی و همکاری آنقدر زیاد است که باید خود را ملزم کنیم در بقیه اوقات سال نیز این رفتار را ادامه دهیم.
روزه‌داری ارتباطات اجتماعی را نیز تقویت می‌کند، خانواده را می‌توان یک جامعه کوچک در نظر گرفت که روزه‌داری باعث افزایش ارتباطات بین اعضای آن می‌شود، در ماه مبارک رمضان، خانواده‌ها سحر و افطار را در کنار هم می‌گذرانند و اگر رفتار اعضای خانواده با هم سالم باشد، این ارتباطات موجب بهبود سلامت روان افراد خانواده می‌شود.
در ماه مبارک رمضان، افراد به دلیل احترام به روزه، مهربان‌تر می‌شوند و از دروغ، غیبت و کلمات زشت دوری می‌کنند، این رفتارها باعث کاهش تعارضات اجتماعی و بهبود روابط می‌شود، مهمانی دادن و مهمانی گرفتن نیز از سازوکارهای تقویت ارتباطات اجتماعی است که در پی آن، محبت و دوستی‌ها عمیق‌تر شده و از اختلافات و کدورت‌ها کاسته می‌شود، مراسم و مهمانی‌های افطاری در ماه مبارک رمضان، زمینه‌ای برای دید و بازدید و تقویت صله رحم است، البته بهتر است صله رحم را در تمام ماه‌های سال انجام دهیم، دورهمی‌های بی‌تکلف و بی‌زرق و برق نیز می‌تواند در طول سال به افزایش روابط اجتماعی کمک کند.
۳. نقش دعا، قرآن و نماز در این ماه چیست؟
ماه مبارک رمضان ماه نزول قرآن است و به همین دلیل به آن «بهار قرآن» نیز گفته می‌شود، خواندن قرآن در این ماه ثواب بسیار زیادی دارد، در روایات آمده که خواندن یک آیه از قرآن در ماه مبارک رمضان برابر با ختم قرآن در ماه‌های دیگر است.
این ماه همچنین ماه دعاست و در روایات داریم که دعاهای ما در این ماه مستجاب می‌شود، ما در این ماه به مهمانی خدا آمده‌ایم و باید از این فرصت‌ها نهایت استفاده را ببریم، روزه گرفتن فقط گرسنگی و تشنگی کشیدن نیست، بلکه فرصتی است برای خلوت با خدا، در این ماه، انسان‌ها بیشتر به مسجد می‌روند و این عادت خوبی است که امیدواریم در ماه‌های دیگر نیز ادامه پیدا کند.
۴. به نظر شما روزه‌داری چگونه می‌تواند به کاهش خشونت و افزایش همدلی کمک کند؟
کسی که روزه می‌گیرد و هوای نفسانی خود را کنترل می‌کند و گرسنگی و تشنگی را تحمل می‌نماید، خواه‌ناخواه نفس خود را تربیت می‌کند تا از رذائل اخلاقی دور باشد، روزه‌داری با آگاهی و اخلاص، اخلاق انسان را نیکوتر می‌کند و صبر او را افزایش می‌دهد، روزه یعنی صبر، در روایتی آمده که هرگاه رسول خدا(ص) با مشکلی مواجه می‌شدند، نماز می‌خواندند و روزه می‌گرفتند، این عمل به آیه «واستعینوا بالصبر و الصلاة» (از صبر و نماز کمک بگیرید) اشاره دارد، صبر در اینجا همان روزه است.
وقتی انسان روزه می‌گیرد، با وجود گرسنگی و تشنگی، از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند و این کار توانایی روحی و ذهنی او را تقویت می‌کند، این صبر در مواجهه با مشکلات زندگی بسیار مفید است و به انسان کمک می‌کند تا در لحظات عصبانیت خود را کنترل کند.
نفس روزه‌داری، همدلی و همدردی با نیازمندان و مستمندان است، وقتی مومنی روزه می‌گیرد، حال گرسنگان را بهتر درک می‌کند و برای کمک به آن‌ها تلاش می‌کند، یکی دیگر از فواید روزه‌داری، درک مستمندان و انجام امور خیریه است که به ایجاد همدلی، وحدت و انسجام در جامعه کمک می‌کند، افرادی که در این ماه مبارک به امور خیریه می‌پردازند، ضمن تقویت خصایص انسانی، به تمرین این رفتارهای پسندیده می‌پردازند.
پاکیزگی روح و نزدیکی به خدا از دیگر آثار روحی و روانی روزه است، پس از آنکه انسان روزه‌دار، مهار نفس را در دست گرفت و غریزه‌های گوناگون خود را تعدیل و اداره کرد، زمینه را برای انجام واجبات و ترک محرمات آماده می‌سازد، برای چنین انسانی، شرایط برای توبه و بازگشت به سوی خداوند فراهم است و با یک توبه حقیقی و پشیمانی واقعی، می‌تواند خانه دل را تکان داده و آینه غبارگرفته عقل را پاک و مصفا سازد تا از یک روح پاک و روان سالم بهره‌مند شود.
انتهای پیام. /