درحالیکه تنشها میان همچنان ادامه دارد، بلومبرگ گزارش داده که ولادیمیر پوتین با درخواست ترامپ برای میانجیگری در مذاکرات هستهای موافقت کرده است. به گفته منابع مطلع، روسیه پذیرفته که به دولت ترامپ در برقراری ارتباط با ایران درباره برنامه هستهای و مسائل منطقهای کمک کند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز اعلام کرده که مسکو آماده است برای حل اختلافات ایران و آمریکا از طریق مذاکره هر اقدامی انجام دهد.
مذاکره با آمریکا؛ تلهای برای ایران؟
در شرایطی که آمریکا همچنان به سیاستهای فشار حداکثری علیه ایران ادامه میدهد، ورود مستقیم به مذاکره با واشنگتن حرکتی پرریسک و حتی غیرهوشمندانه خواهد بود. تجربه تاریخی نشان داده که آمریکا از مذاکره نه بهعنوان ابزاری برای حل بحران، بلکه بهعنوان ابزاری برای تحمیل خواستههای خود استفاده میکند. از سوی دیگر، ترامپ به دنبال یک برگ برنده در سیاست خارجی است و هرگونه مذاکره مستقیم در این مقطع، میتواند دست او را در فشار بیشتر بر ایران بازتر کند. اگر مذاکرهای صورت گیرد و توافقی هم شکل نگیرد، ایران مقصر شکست مذاکرات معرفی خواهد شد.
بهرهگیری از نقش روسیه؛ تاکتیکی برای کاهش فشار
بااینحال، نباید از این نکته غافل شد که میتوان از میانجیگری روسیه بهعنوان ابزاری برای مدیریت فشارها بهره برد. مسکو بهعنوان بازیگری که روابط نزدیکی هم با ایران و هم با آمریکا دارد، میتواند فضایی برای کاهش فشارهای سیاسی و اقتصادی فراهم کند، بدون آنکه ایران مستقیما وارد بازی واشنگتن شود.
ورود روسیه بهعنوان واسطه، میتواند زمان بخرد، برخی فشارهای دیپلماتیک را کم کند و حتی مسیرهای جدیدی برای همکاریهای اقتصادی باز نماید. اما این نباید به معنای وابستگی بیش از حد به مسکو باشد، بلکه صرفا باید بهعنوان یک تاکتیک برای مدیریت شرایط و کاهش هزینههای ایران در مواجهه با فشارهای آمریکا دیده شود.
بازی هوشمندانه به جای ورود به تله مذاکره
در شرایط کنونی، مذاکره مستقیم با آمریکا میتواند یک تله باشد که هزینههای آن برای ایران بیش از منافع آن است. اما استفاده از کانالهای دیپلماتیک از جمله روسیه میتواند یک تاکتیک موقت برای کاهش فشارها باشد، بدون آنکه ایران در دام خواستههای واشنگتن بیفتد. این شرایط نیازمند هوشمندی دیپلماتیک و پرهیز از تصمیمات شتابزده است؛ چراکه هر اشتباه استراتژیک در این مقطع، هزینههای سنگینی در پی خواهد داشت.
با در نظر گرفتن اینکه روسیه موافقت کرده است که میانجی مذاکرات میان ایران و آمریکا باشد، این فرصت میتواند بهعنوان ابزاری برای کاهش فشارها بر ایران بدون افتادن در دام مذاکره مستقیم با آمریکا مورد استفاده قرار گیرد؛ اما این مسیر باید با دقت مدیریت شود، زیرا روسیه نیز یک بازیگر بینالمللی است که به دنبال منافع خود است.
بازی با زمان و مدیریت فشارها
ورود روسیه به این معادله میتواند به ایران زمان بدهد. آمریکا همچنان درگیر بحرانهای داخلی و رقابت با چین است و ایران میتواند از این شرایط برای کاهش فشار تحریمی و جلوگیری از تصمیمات ناگهانی واشنگتن استفاده کند. هر روزی که آمریکا نتواند ایران را وادار به مذاکره مستقیم کند، یک امتیاز برای تهران خواهد بود.
دور زدن فشارها از طریق مسیرهای اقتصادی روسیه
یکی از مهمترین جنبههای این میانجیگری، باز شدن فضا برای همکاریهای اقتصادی و تجاری با روسیه و کشورهای همسو با مسکو است. اگر روسیه واقعاً به دنبال ایفای نقش میانجی باشد، میتواند مسیرهای تجاری جدیدی را برای دور زدن تحریمها و تقویت همکاریهای اقتصادی ایران فراهم کند.
حفظ استقلال دیپلماتیک
درعینحال، نباید فراموش کرد که روسیه به دنبال منافع خود است و در موقعیتهای مختلف، سیاستهایش را تغییر داده است. از همین رو، ایران نباید همه تخممرغهای خود را در سبد روسیه بگذارد، بلکه باید از این فرصت برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای مستقل دیگر نیز استفاده کند.
بازی هوشمندانه؛ فشار بر آمریکا، نه امتیازدهی به آن
در شرایط فعلی، آمریکا همچنان به دنبال تحمیل خواستههای خود از طریق فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک است. اگر ایران وارد مذاکره مستقیم شود، احتمال امتیازگیری آمریکا بیشتر خواهد شد، چراکه واشنگتن سعی خواهد کرد ایران را در یک مسیر یکطرفه قرار دهد که خروجی آن، پذیرش شروط آمریکا باشد.
اما با استفاده از نقش روسیه، ایران میتواند بدون امتیازدهی مستقیم، فشارها را کاهش داده و درعینحال، دست آمریکا را در تحمیل یک مذاکره اجباری ببندد. این رویکرد، برخلاف مذاکره مستقیم، به ایران امکان مدیریت شرایط به نفع خود را خواهد داد.
هوشیاری در برابر بازیگران بینالمللی
مذاکره مستقیم با آمریکا در شرایط کنونی میتواند برای ایران پرهزینه باشد، چراکه این کشور به دنبال تحمیل شروط خود است. میتوان از میانجیگری روسیه بهعنوان ابزاری برای کاهش فشارها و خرید زمان استفاده کرد؛ اما این نباید به وابستگی بیش از حد به مسکو منجر شود.
ایران باید به جای ورود به تله مذاکره مستقیم، از فرصتهای دیپلماتیک برای افزایش همکاریهای اقتصادی و کاهش فشارها استفاده کند. استراتژی تهران باید بهگونهای باشد که نهتنها از مذاکرات اجباری دوری کند، بلکه مسیرهای جدیدی برای افزایش قدرت اقتصادی و دیپلماتیک خود بیابد.
صبح نو